کنجکاوی، تعلیق و داستان‌های پیچیده! اینها مهمترین فاکتورهای فیلم‌هایی هستند که در ژانر معمایی ساخته می‌شوند. فیلم های معمایی که از جمله آثار خاص سینما محسوب می‌شوند و مخاطبان آن هم خاص هستند همیشه بر پایه به چالش کشیدن مخاطب و تاثیرگذاری شدید بر او تولید می‌شوند و شاید همین ویژگی باشد که باعث شده عموم مردم به سراغ این فیلم‌ها نروند. اما این فیلم‌ها چگونه این چالش‌ها را در دل داستان قرار می‌دهند؟
فیلم های معمایی معمولاً ساختاری پازل‌گونه دارند. فیلم اطلاعات را تدریجی ارائه می‌کند و بیننده باید با استفاده از این سرنخ‌ها، پازل داستانی را حل کند. همچنین کاراکترهای این فیلم‌ها معمولا شخصیتی چند لایه دارند و در بسیاری از مواقع در کنار حل معما با مشکلات شخصی و اخلاقی خود نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. مهمترین عنصر یک فیلم معمایی تعلیق است! نویسنده یک اتفاق، جنایت یا راز را در پیش پای بیننده می‌گذارد و او را در یک سردرگمی قرار می‌دهد و تا انتهای فیلم با سرنخ‌هایی که شاید بسیاری از آنها بی‌اهمیت به نظر برسند او را به جواب می‌رسانند.
فیلم های سینمایی معمایی غالبا زیر ژانر هایی مانند جنایی، ترسناک یا علمی-تخیلی دارند و در برخی موارد با موضوعاتی همچون شعبده بازی، جاسوسی، کارآگاهی و روانشناسی آمیخته می‌شود. برای مثال فیلم "هفت ۱۹۹۵" به کارگردانی دیوید فینچر یک فیلم جنایی-معمایی با موضوع کارآگاهی است که با بازی مورگان فریمن و برد پیت از جمله برترین‌های تاریخ محسوب می‌شود. یا فیلم "جزیره شاتر ۲۰۱۰" یک فیلم روانشاختی است که تا لحظه آخر (حتی بعد از دیدن فیلم) بیننده را در تعلیق نگه می‌دارد. فیلم تحسین شده‌ای چون "پرستیژ ۲۰۰۶" هم که موضوع آن شعبده بازی است یکی از دیدنی ترین آثار نولان می‌باشد.
فیلم های معمایی جدید که در چند سال گذشته ساخته شده‌اند هم بسیار محبوب و تاثیرگذار بودند. از "پدر ۲۰۲۰" و "چشم آبی روشن ۲۰۲۲" گرفته تا "اره 10 ۲۰۲۳"، "برزخ ۲۰۲۳"، "دوبار چشمک بزن ۲۰۲۴"، "بیبی گرل ۲۰۲۴" و "دریاچه کادو ۲۰۲۴" همگی توانستند نظرات و نقدهای مثبتی از مخاطبان دریافت کنند.
فیلم‌های معمایی به دلیل داستان‌های پیچیده و چالش‌برانگیز، مخاطب را در طول فیلم درگیر می‌کنند. این فیلم‌ها مخاطب را تشویق می‌کنند تا با دقت به جزئیات توجه کند و در طول فیلم به دنبال سرنخ‌ها باشد. این نوع فیلم‌ها معمولاً پس از پایان نیز ذهن بیننده را به خود مشغول می‌کنند و او را به بازنگری دوباره فیلم ترغیب می‌کنند. موفقیت یک فیلم معمایی به این بستگی دارد که تا چه اندازه می‌تواند تعلیق را حفظ کند و در نهایت یک پایان رضایت‌بخش و غافلگیرکننده ارائه دهد.
