هیچ ژانری به اندازهی فانتزی نمیتواند مرز میان خیال و واقعیت را اینقدر سیال کند. در فیلمهای ماجراجویی فانتزی، سفر همیشه بهظاهر بیرونی است — عبور از جنگل، کویر یا دریا — اما در لایههای زیرین، سفری به درون ذهن و ترسهای انسان است. این صفحه، دعوتی است برای مرور جهانهایی که در آنها جادو، قدرت و آرزو با مفاهیم انسانی درهم میآمیزند؛ جهانی که سینما در دو دههی اخیر با دقتی بینظیر آن را بازآفرینی کرده است.
در مرکز این جهان، مجموعه فیلمهای «ارباب حلقهها / The Lord of the Rings» ساختهی پیتر جکسون قرار دارد؛ اثری که نهتنها ژانر فانتزی را به اوج رساند، بلکه معنای ماجراجویی را دوباره تعریف کرد. در سفری که از شایر تا کوه هلاکت امتداد مییابد، «ارباب حلقهها» از مرز سرگرمی عبور میکند و به روایتی دربارهی دوستی، ایمان و فداکاری تبدیل میشود. تأثیر بصری و عاطفی آن تا امروز معیار این ژانر باقی مانده است.
در مسیری متفاوت، «درون جنگل / Into the Woods» (۲۰۱۴) با زبان موسیقی و طنز تلخش قصههای کلاسیک را به چالش میکشد. فیلم با درهمتنیدن شخصیتهای افسانهای چون سیندرلا و شنلقرمزی، به ما یادآوری میکند که تحقق آرزوها همیشه پایان خوشی ندارد. ساختار موزیکال و پرداخت تئاتری راب مارشال، فیلم را به تفسیری مدرن از مفهوم «افسانه» تبدیل کرده است.
اما گاهی فانتزی، شیرین و کودکانه بهنظر میرسد؛ مثل «وانکا / Wonka» (۲۰۲۳) ساختهی پل کینگ، پیشدرآمدی دلانگیز بر دنیای شکلاتی رولد دال. فیلم با بازی تیموتی شالامی، در عین رنگارنگی و شوخطبعی، تصویری از خلاقیت و ایمان به رؤیاها ارائه میدهد؛ جایی که ماجراجویی نه در فرار از واقعیت، بلکه در خلق آن معنا پیدا میکند.
از آنسو، مجموعه فیلمهای «دزدان دریایی کارائیب / Pirates of the Caribbean» چهرهای دیگر از ماجراجویی فانتزی را به نمایش میگذارد: ترکیب اسطوره، طنز و شور زندگی. جانی دپ در نقش کاپیتان جک اسپارو، مرز میان هرجومرج و قهرمانی را محو میکند؛ شخصیتی که با بینظمی ذاتیاش، جوهرهی روح ماجراجو را به تصویر میکشد.
«اُز بزرگ و قدرتمند / Oz the Great and Powerful» (۲۰۱۳) بازگشتی به دنیای کلاسیک جادو و فریب است. سم ریمی در این فیلم، قصهی مردی را روایت میکند که از شعبده و دروغ به سوی ایمان و مسئولیت حرکت میکند — تمی که در زیر نور رنگارنگ و جلوههای بصری باشکوه، لایهای از بلوغ انسانی پنهان دارد.
در پایان، فانتزی با نیرویی خام و باستانی خود را در قالب «گودزیلا در برابر کونگ / Godzilla vs. Kong» (۲۰۲۱) بازمییابد. فیلم نبردی میان دو اسطورهی عظیم است، اما در عمق خود، تأملی بر غرایز بدوی بشر و ترس از قدرتهای کنترلناپذیر. در جهانی که هیولاها از دل آزمایشهای انسانی برخاستهاند، ماجراجویی شکلی از مواجهه با گذشتهی فراموششدهی ما میشود.
ماجراجویی فانتزی در ذات خود دربارهی فرار نیست؛ دربارهی بازگشت است — بازگشت به حس کنجکاوی، به ایمان به غیرممکن، به سادگیِ حیرت. این فیلمها نه فقط جهانهایی خیالی میسازند، بلکه ما را به یاد جهانی میاندازند که زمانی در ذهن خود ساخته بودیم.