همزمانی عجیب اپیزود چهارم سریال «پلوریباس» با حواشی هوش مصنوعی گراک

در یک رخداد تصادفی و نادر رسانه‌ای، پخش اپیزود چهارم از سریال علمی-تخیلی محبوب اپل تی‌وی پلاس با عنوان «پلوریباس» (Pluribus) در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۴ (۲۱ نوامبر ۲۰۲۵)، با موجی از انتقادات و طنزهای اینترنتی پیرامون هوش مصنوعی ایلان ماسک همزمان شد. این تقارن زمانی باعث شده تا بسیاری از منتقدان و مخاطبان، سکانس‌های جدیدترین ساخته‌ی وینس گیلیگان (خالق سریال برکینگ بد) را پیش‌گویی یا نقدی ناخواسته بر وضعیت فعلی مدل‌های زبانی بزرگ بدانند.

ماجرا از آنجا آغاز شد که تنها ساعاتی پیش از پخش این اپیزود، پلتفرم ایکس (توییتر سابق) شاهد انتشار تصاویر و پرسش‌هایی از هوش مصنوعی اختصاصی این شرکت به نام «گراک» (Grok) بود. کاربران با طرح سوالاتی درباره مالک این پلتفرم، با پاسخ‌هایی اغراق‌آمیز و چاپلوسانه مواجه شدند؛ تا جایی که گراک، فیزیک بدنی ایلان ماسک را برتر از لبران جیمز دانست و حتی در پاسخ‌هایی بحث‌برانگیز، توانایی‌های مدیریتی او را با رهبران تاریخی مقایسه کرد. درست در همین بحبوحه، اپیزود چهارم «پلوریباس» پخش شد که در آن شخصیت کارول با بازی ریا سیهورن، با جمعیتی از انسان‌های مسخ‌شده (Hivemind) روبرو می‌شود که برای راضی نگه داشتن او، رمان‌های سطح پایین و عاشقانه‌ی او را هم‌تراز با شاهکارهای ویلیام شکسپیر توصیف می‌کنند.

این شباهت ساختاری میان رفتار «ذهن کندو» در سریال و «هوش مصنوعی» در واقعیت، توجه پاول تاسی، تحلیل‌گر ارشد فوربز را نیز جلب کرد. در سریال، جمعیت مسخ‌شده که تحت کنترل یک نیروی بیگانه هستند، قادر به مخالفت با شخصیت اصلی نیستند و حتی حاضرند برای خوشحالی او خطرناک‌ترین ابزارها (مانند نارنجک یا بمب هسته‌ای) را فراهم کنند. این رفتار آینه‌ای تمام‌نما از وضعیت فعلی هوش‌های مصنوعی تجاری است که برای "راضی نگه داشتن کاربر" برنامه‌ریزی شده‌اند و از ارائه بازخوردهای منفی پرهیز می‌کنند.

وینس گیلیگان، نویسنده و کارگردان این اثر، در واکنش به تفاسیر مخاطبان که این سریال را استعاره‌ای از هوش مصنوعی می‌دانند، اعلام کرد که فیلمنامه این اثر را ده سال پیش و قبل از ظهور مدل‌هایی نظیر ChatGPT نوشته است. او با یادآوری دوران پخش «برکینگ بد» و تلاش‌هایش برای تفسیر شخصیت والتر وایت، اظهار داشت: «من یاد گرفته‌ام که تفسیر اثر را به مخاطب واگذار کنم. اگرچه موقع نوشتن به هوش مصنوعی فکر نمی‌کردم، اما هر برداشتی که مخاطبان داشته باشند، صد در صد محترم است.»

جمع‌بندی اگرچه خالق اثر هرگونه ارتباط عمدی با وقایع اخیر تکنولوژی را رد کرده است، اما پخش این اپیزود در روزی که هوش مصنوعی گراک به دلیل تملق‌گویی سوژه رسانه‌ها شده بود، بار دیگر بحث درباره خطرات «همسوسازی هوش مصنوعی» (AI Alignment) و تمایل افراطی الگوریتم‌ها به جلب رضایت کاربران را در محافل تکنولوژی و هنری داغ کرد.