چرا مستند «یک طرح ساده» در جنگ ۱۲ روزه ساخته شد؟ | حرفهای تازه کارگردان
-
کتایون جهانگیری کارگردان مستند «یک طرح ساده» با اشاره به ویژگیهای تولید این اثر، توضیح داد که ساخت فیلم در شرایط بحرانی از جمله جنگ، سیل یا زلزله، اهمیت دوچندانی پیدا میکند، زیرا در چنین لحظاتی واکنش واقعی مردم و نوع رفتار آنها با یکدیگر نمایان میشود. او میگوید همین مسئله باعث شد در مواجهه با جنگ ۱۲ روزه دوباره این پرسش برایش زنده شود که مردم در شرایط سخت چگونه کنار هم میایستند.
جهانگیری توضیح داد در جریان تحقیق برای فیلم، با یک مؤسسه خیریه آشنا شده و ابتدا تصور میکرد مانند بسیاری از مراکز در دوران بحران تعطیل شده است، اما بعد فهمیده فعالیت آنها متوقف نشده، زیرا برخی امور به دلیل پیوند با زندگی مردم قابل تعلیق نیست. همین نکته، جرقه شکلگیری ایده فیلم شد؛ هرچند او تأکید کرد که قصه مستند چیز دیگری است.
چالشهای تولید یک فیلم مستند
این مستندساز شرایط فعلی مستندسازی را دشوار توصیف کرد و گفت امروز بسیاری از افراد بهسختی مقابل دوربین قرار میگیرند یا هنگام ثبت واقعیت احساس امنیت نمیکنند. به گفته او، تأثیرگذاری اجتماعی مستندها نیز کاهش یافته و در بسیاری موارد حتی پستهای شبکههای اجتماعی اثرگذاری بیشتری دارند.
جهانگیری افزود هماهنگی، گرفتن مجوز، ایجاد حس اعتماد و صمیمیت در چنین شرایطی بسیار پیچیده شده است. او از محدودیت زمانی شدید برای تولید این پروژه نیز گفت؛ زمانی که باعث شد فرصت کافی برای آشنایی با سوژهها وجود نداشته باشد. به گفته او، برخی افراد نیز در روزهای پایانی فیلمبرداری اعلام کردهاند که مایل نیستند در مستند حضور داشته باشند و همین موضوع او را مجبور به تغییر بخشهایی از روایت و مکانهای فیلمبرداری کرده است.
دشواری روایت بحران بدون امکان ثبت لحظهای
کارگردان «یک طرح ساده» توضیح داد که در جنگ ۱۲ روزه امکان تصویربرداری بیرونی تقریباً وجود نداشت و گرفتن تصویر در لحظه ممنوع بود. بنابراین مجبور شده روایت را در دوره پس از بحران شکل دهد؛ رویکردی که به گفته او همیشه چالشی جدی برای مستندساز است، زیرا باید بدون تصویر لحظه بحران، روایت دقیق و قابلاعتماد ارائه کرد.
مشکل همیشگی مجوزها
او یکی از مهمترین موانع مستندسازان را سیستم پیچیده و زمانبر مجوزها دانست؛ موضوعی که امکان ثبت واقعیت در لحظه را بسیار محدود میکند و حتی برای خبرنگاران نیز مشکلساز میشود. جهانگیری معتقد است در بسیاری از کشورهای دیگر، شرایط برای ثبت بحران آزادتر و حرفهایتر است.
اهمیت جشنواره سینماحقیقت
جهانگیری جشنواره «سینماحقیقت» را معتبرترین رویداد مستند ایران توصیف کرد و گفت این جشنواره در طول سالهای مختلف تلاش کرده با وجود تمام دشواریها، فضایی حرفهای برای نمایش و تبادل نظر مستندسازان ایجاد کند. او یکی از مشکلات دائمی این جشنواره را نبود مکانی استاندارد برای برگزاری دانست و تأکید کرد که وزارت ارشاد باید سالها پیش فکری برای این مسئله میکرد.
او در پایان ابراز امیدواری کرد که امسال تماشاگران بیشتری از گروههای سنی مختلف به تماشای فیلمها بیایند تا جشنواره با انرژی بیشتری همراه شود و فضایی فعال برای پرسشگری و گفتگو شکل بگیرد.
منبع: خبرگزاری مهر