سبک های مختلف انیمیشن سازی

صنعت انیمیشن و سینما به صورت سالانه میزبان تعداد زیادی از آثار متنوع و بسیار جذاب است. علیرغم اینکه همه این محصولات نام انیمیشن را با خود یدک می‌کشند، اما نمی‌توان انواع انیمیشن را از جنبه طراحی و ساختار ظاهری در یک قالب قرار داد. انیمیشن‌ها علاوه بر اینکه در ژانرهای مختلفی قرار می‌گیرند، سبک‌های ظاهری کاملا متفاوتی را هم دربر می‌گیرند. در این قسمت از مقالات سینمایی پاراج می‌خواهیم به شرح تمامی این سبک‌ها و تفاوت‌های میان آنها بپردازیم. همراه ما باشید.

سبک های مختلف انیمیشن سازی

انیمیشن ها را میتوان از ابعاد مختلف دسته بندی و تقسیم کنیم. در ادامه با توجه به نوع ساخت انیمیشن ها 14 نوع مختلف را معرفی و در مورد هر یک توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد.

1- انیمیشن دوبعدی

سبک انیمیشن‌سازی دوبعدی عملا از حیث تعداد و شمار آثار ساخته شده در جهان، بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده است و توجه داشته باشید که این سبک انواع و اقسام بسیار زیادی دارد که در ادامه به چند شیوه ساخت آن اشاره می‌کنیم.

2- سبک اولیه یا سنتی

سبک سنتی یا Traditional که آن را با نام مادر تمامی سبک‌های انیمیشن‌سازی نیز می‌شناسیم، همان ترفندی است که پیشینه و اولین استفاده از آن به‌طور دقیق مشخص نیست. در واقع این سبک از اولین شگرد‌هایی بود که در صنعت انیمیشن برای ساخت آثار متنوع بهره برده می‌شد و در قیاس با سایر سبک‌ها نیز، هزینه کمتری را برای تولید نیازمند است. در این روش به تعداد زیادی کاغذ طراحی نیاز است تا هرفریم از وقایع تنها بر روی یکی از این کاغذ‌ها، کشیده شود. زمانی که به پایان طراحی سکانس موردنظر می‌رسیم، با جابه‌جایی سریع میان کاغذها می‌توان یک خروجی انیمیشنی را مشاهده کرد.

3- طراحی فریم به فریم

در نگاه اول شاید شیوه فریم به فریم همان سبک سنتی باشد، اما باید بدانید که این سبک همان‌چیزی است که امروز شرکت‌های بزرگ انیمیشن‌سازی، چه کمپانی‌های غربی و چه سازندگان پرطرفدار انیمه‌های شرقی نیز از آن بهره می‌برند. این روش جایگزین برحق سبک Traditional بوده و در آن به‌جای استفاده از کاغذ، از ابزارهای طراحی کامپیوتری استفاده می‌شود. طراحی‌های فریم به فریم معمولا به واسطه جزئیات بالا و پرداخت دقیق به هریک از فریم‌ها شناخته شده و معمولا از آنها به عنوان شایسته‌ترین نوع انیمیشن‌سازی دوبعدی نام برده می‌شود.

4- متحرک‌سازی دوبعدی دیجیتال

سیستم‌های رایانه‌ای و کامپیوتری این امکان را به افراد می‌دهند تا دسترسی فراتر از آنچه که در کاغذ و قلم وجود دارد را اجرا نمود. انیمیشن‌های دوبعدی دیجیتال به‌واسطه این سیستم‌ها معنی پیدا می‌کنند و همچون شیوه فریم به فریم، از طریق سیستم‌ها اجرا می‌شوند. اما فرایند انیمیت و متحرک‌سازی در ساختار انیمیشن دوبعدی دیجیتال می‌تواند به شکل‌های دیگری نیز اجرا شود.

در واقع این امکان برای طراحان وجود دارد تا به جای طراحی لحظه به لحظه حرکت شخصیت‌ها برای متحرک‌سازی آنها، با استفاده از ابزارهای قرار داده شده آنها را به حرکت درآورند. این ساختار به وسیله قابلیت‌های مفصل‌گذاری و ریگ‌بندی قابل اجرا است.

5- انیمیشن‌ سه‌بعدی

دگرگونی عظیم و بزرگ دنیای انیمیشن زمانی به وقوع پیوست که صحبت از ساخت و تولید انیمیشن‌های سه‌بعدی به میان آمد. این نوع از انیمیشن‌ها، افزون بر تفاوت‌هایی که از لحاظ ظاهری دارند، از جنبه فنی کاملا در دنیایی دیگر به سر می‌برند. به عنوان مثال در انیمیشن‌سازی دوبعدی برای به نمایش کشیدن اجسام سه‌بعدی همیشه از ترفند سایه‌گذاری استفاده می‌شود، اما در انیمیشن سه‌بعدی اجسام به صورت پیشفرض سه‌بعدی هستند! در حقیقت یکی از مراحل مهم در انیمیشن سه‌بعدی، مرحله مدل‌سازی است و آرتیست‌ها به واسطه ابزارهایی چون مایا و هودینی، اشکال سه‌بعدی را طراحی می‌کنند که در مراحل بعدی، انیمیت شده و در انیمیشن قرار می‌گیرند.

6- استاپ موشن

چه‌کسی را می‌توانید بیابید که انیمیشن‌هایی چون Shaun the Sheep و پت و مت را به چشم ندیده باشد. اگر ساختار پشت پرده این نوع از آثار آشنایی ندارید، باید بگوییم که این دسته از عناوین با استفاده از تکنیک‌های انیمیشن‌سازی استاپ موشن ساخته می‌شوند. در استاپ موشن اشکال ساخته شده، به شکل دستی جابه‌جا می‌شوند و در هربار جابه‌جایی از آنها تصویربرداری می‌شوند.

هرتصویر در استاپ موشن دقیقا حکم همان فریم‌هایی را دارد که در سبک‌های دیگر ساخته می‌شوند و هنگامی که این فریم‌ها کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، نتیجه نهایی یک انیمیشن روان و جذاب است. از بهترین عناوین ساخته شده در سبک استاپ‌موشن در سال‌های اخیر می‌توان به پینوکیو گیلرمو دل تورو اشاره کرد که مرز بین دنیای استاپ موشن و سایر سبک‌ها را شکست.

7- کِلی موشن

کلی موشن زیرسبک استاپ موشن محسوب می‌شود و تعریف کلی آن تقریبا با تعریف سبک مادر خود یکسان است. از آنجایی که در تکنیک استاپ موشن می‌توان از هر شیئی (فارغ از دست‌ساز یا طبیعی) استفاده نمود، بنابراین یکی از سبک‌های استاپ موشن به عنوان کلی موشن با هدف استفاده از خمیرهای دست‌ساز در دنیای انیمیشن به حقیقت پیوست.

یکی از مزایای توجه به کلی موشن برخلاف سایر شگردهای استاپ موشن این است که خمیرها اصولا قابل تبدیل به هرچیزی هستند و محدودیتی در قبال استفاده از آنها وجود ندارد. ماشین‌ها، ساختمان‌ها، ارکان طبیعی و از همه مهم‌تر، انسان‌ها و موجوداتی که در انیمیشن کلای موشن در حال رفت و آمد هستند، همه و همه به‌وسیله خمیرها ساخته شده‌اند.

8- تکنیک روتوسکوپی

در دنیای هنر و به‌خصوص هنرهای دیجیتال، روتوسکوپی قابلیتی برای دنبال کردن اشیاء در حال حرکت و استفاده از آنها برای وظیفه نهایی در انیمیشن است. این وظیفه می‌تواند اعمال افکت‌های تصویری بر روی اشیا، ساخت جلوه‌های ویژه و حتی ساخت انیمیشن به کار رود. تصور کنید که می‌خواهید حرکت دویدن یک اسب را در طی یک مسیر به نمایش بکشید. اما الگوی دویدن اسب چندان آسان به‌نظر نمی‌رسد و با هربار اجرای آن، ایرادات بسیاری نشان داده می‌شوند.

اینجاست که تکنیک روتوسکوپی به کمک طراحان و انیمیشن‌سازان می‌آید تا با استفاده از یک ایده بسیار کارآمد، آثار بسیار چشمگیری را تولید کنند. در روتوسکوپی صحنه حرکت شیء یا شخصیت بر روی صحنه به نمایش درمی‌آید و هنرمند باتوجه به حرکت لحظه به لحظه آن، انیمیشن موردنظر خود را نیز به حرکت درمی‌آورد و اثری جذاب را خلق می‌کند.

9- موشن گرافیک

نگاه دقیق و کامل به ساختار موشن گرافیک نشان می‌دهد که اصولا این نوع از قالب محتوای دیجیتال به عنوان انیمیشن تلقی نمی‌شود. چرا که از جنبه فنی، موشن گرافیک تفاوت‌های بسیار زیادی با یک انیمیشن را دارد. اما با این حال در طی ده سال اخیر عملکرد موشن گرافیک در حوزه‌های مختلف آنقدری پیشرفت داشته که توانسته شانه به شانه انیمیشن‌ها حرکت کرده و بسیاری آن را به عنوان گونه جدید انیمیشن‌ها تلقی می‌کنند.

موشن گرافیک‌ها امروزه بیشترین کاربرد خودشان را در ویدیوهای تبلیغاتی نشان می‌دهند و حتی در کشور خودمان نیز به واسطه تسلط هنرمندان بر ابزارهایی چون افتر افکت، تعداد زیادی از عناوین مرتبط با حوزه موشن گرافیک تولید می‌شوند. البته که برخی در این میان خلاقیت بیشتری به کار برده و با شکستن چهارچوب‌های همیشگی، فاصله میان انیمیشن و موشن گرافیک را کاهش می‌دهند.

10- تایپوگرافی

هنر تایپوگرافی به خوبی نشان داد که کلمات صرفا محدود به جنبه‌های مفهومی، زبانی و گفتاری نیستند و می‌توان از همین کلمات برای خلق یک اثر جذاب بصری استفاده نمود. تایپوگرافی یک هنر کاملا مجزا است و در این شاخه افراد سعی می‌کنند تا با استفاده از اعمال تغییرات ظاهری بر روی کلمات و اسامی برند‌ها، آنها را از حیث زیبایی به نمایش بگذارند. در این میان زمانی که دنیای انیمیشن با دنیای تایپوگرافی تلفیق می‌شود، شاهد ترکیب جدیدی از انیمیشن هستیم که کاملا متمایز و جذاب عمل می‌کند.

11- سبک Cut-Out

یک قانون نانوشته درخصوص سبک‌های مختلف انیمیشن‌سازی وجود دارد که عنوان می‌کند هرچه ساخت یک نوع انیمیشن سخت‌تر و غیرقابل اجرا‌تر باشد، در نهایت آثار آن سبک از جنبه خلاقیت در جایگاه بالاتری قرار می‌گیرند. زیرا هنرمندان را هیچ‌گاه نمی‌توان متوقف ساخت و هرچه محدودیت افزایش پیدا کند، بالاخره راهی برای شکوفایی خلاقیت به‌وجود می‌آید. سبک Cut-Out دقیقا مناسب آن افرادی است که علاقه شدیدی به ساخت انیمیشن دارند، اما مهارت چندانی در استفاده از قلم و طراحی ندارند.

در این سبک تمامی عناصر توسط کاغذ، مقوا و یا حتی پارچه ساخته می‌شوند و دوربین نمایش نیز از زاویه بالا سطحی صاف را به نمایش می‌کشد که قرار است صحنه اصلی نمایش ما باشد. سپس شخصیت‌ها و عناصر ساخته شده بر روی این سطح قرار می‌گیرند و همانند سبک استاپ موشن به صورت لحظه به لحظه تصویربرداری می‌شوند.

12- نمایش عروسکی

نمایش عروسکی آن بخش از سبک‌های دنیای انیمیشن محسوب می‌شود که هیچ نیازی به توضیح ندارد و همه ما در دوران کودکی خود آثاری از این سبک را به چشم دیده‌ایم. نمایش‌های عروسکی هم دنیای انیمیشن را در برمی‌گیرند و هم جزو آن ایده‌هایی هستند که می‌توان بر روی دنیای فیلم نیز اعمال کرد. از آنجایی که در دهه‌های اولیه صنعت سینما چندان امکان اعمال جلوه‌های ویژه وجود نداشت، بنابراین عروسک‌ها به عنوان نماینده دنیای فانتزی در آثار سینمایی انتخاب شدند.

پس از محبوبیتی که این نمایش‌ها در دنیای فیلم از خود برجا گذاشتند، فیلم‌سازان دیگر نتوانستند آنها را کنار بگذارند و دنیای انیمیشن نیز به وجود این شخصیت‌ها منور شد. عروسک‌ها در این سبک معمولا به عنوان شخصیت‌های داستان مورد استفاده قرار می‌گیرند و عناصر محیطی و پرکننده موقعیت معمولا با ابزارها، وسایل و اشیاء دنیای حقیقی پرمی‌شوند.

13- عروسک‌های مکانیکی

عروسک‌ها نیازمند عاملی مثل عروسک‌گردان هستند و بدون وجود آنها، عملا هیچ‌گونه حرکتی ندارند. اما لحظاتی در دنیای انیمیشن وجود دارد که نمی‌توان باوجود بودن یک عروسک‌گردان به ثبت آنها پرداخت. همین دلیل کافی بود تا صنعت انیمیشن وارد مرحله‌ای جدید شده و عروسک‌هایی را خلق کند که بدون حضور دست انسان نیز قادر به حرکت باشند. این روش به عنوان یکی از تکنیک‌های انیمیشن‌سازی در دهه‌های 80 و 90 میلادی بسیار مورد استفاده قرار گرفت و حتی برخی از نمایش‌های عروسکی مطرح و فیلم‌های سینمایی نیز از آن بهره برده‌اند.

14- انیمیشن‌های تلفیقی

هرچقدر هم که بخواهیم درمورد خلاقیت و دنیایی که به واسطه آن ساخته می‌شود صحبت کنیم، بازهم نتوانسته‌ایم حق مطلب را ادا کنیم. انیمیشن‌ها در سبک‌ها و انواع مختلفی طراحی می‌شوند، اما همه آنها را نمی‌توان صرفا در یک سبک طراحی خاص قرار داد و بعضی از آنها دربرگیرند دو یا چند سبک مختلف هستند که نتیجه‌ای بسیار جذاب را به همراه خواهند داشت. به عنوان مثال در دنیای انیمه و سبک مکا بارها شاهد این مسئله بوده‌ایم که سازندگان بخواهند ربات‌های عظیم‌الجثه را به صورت سه‌بعدی و مدل‌سازی شده قرار دهند، در حالی که اثر انیمیشنی موردنظر کلیتی دوبعدی دارد.

مثال دیگری از انیمیشن‌های تلفیقی می‌تواند سریال پرطرفدار و ستودنی آرکین باشد که فصل اول و دوم آن در چند سال اخیر به معنای واقعی معجزه کرده است. سازندگان این اثر بارها در قسمت‌های مختلف آن مرز هنر سه‌بعدی و دوبعدی را به یکدیگر متصل نمو‌ده و به حدی در این کار دقیق عمل کرده‌اند که تشخیص این هنر آنها نیاز به تحلیل و موشکافی این سریال دارد.

تا پیش از مطالعه این مقاله و بررسی انواع مختلف قالب‌های انیمیشن، با ذهنیت بسیار ساده‌تری نسبت به سبک‌های این عرصه، به تماشای آنها می‌پرداختیم. اما حال که کلیتی جامع را در این خصوص به دست آوردیم، به خوبی می‌توانیم آنها را دسته‌بندی کرده و حتی به تحلیل بپردازیم. شما چه تکنیک‌های دیگری می‌شناسید که در حوزه انیمیشن به‌کار می‌روند و منجر به ساخت انواع دیگری از سبک‌های انیمیشن‌سازی می‌شوند. این تکنیک‌ها را با ما از بخش نظرات به اشتراک بگذارید.