بهترین سریال های درباره مواد مخدر؛ به دیدن معتاد شوید
-
تلویزیون در دهه‌های اخیر میزبان مجموعه‌هایی شده که ما را به عمق تاریک‌ترین جنبه‌های زندگی انسان می‌برند. سریال های مواد مخدر با روایت‌های پرتنش، شخصیت‌های پیچیده و نگاه بی‌پرده به تجارت زیرزمینی، چیزی فراتر از درام‌های جنایی ساده‌اند. از تحول شخصیتی مثل والتر وایت در بریکینگ بد تا نمایش امپراتوری‌های کوکائینی در نارکوها و گریسلدا و بررسی ابعاد اجتماعی بحران اپیوئید در دوپسیک و مسکن، این آثار تصویری تلخ و تاثیرگذار از قدرت، طمع، سقوط اخلاقی و بی‌عدالتی ترسیم می‌کنند.
جذابیت آن‌ها فقط در خشونت یا تعلیق نیست. این سریال ها به بستری برای کندوکاو در مفاهیمی مثل فساد، عدالت و شکنندگی مرز بین خوب و بد تبدیل شده‌اند.
لیست بهترین سریال های درباره مواد مخدر
در این مطلب با بررسی بهترین سریال های درباره مواد مخدر تلاش می‌کنیم بفهمیم چه چیزی باعث ماندگاری و تاثیرگذاری این آثار شده و چگونه از دل یک ژانر، آینه‌ای برای دیدن حقیقت ساخته‌اند.
وقتی مردی معمولی، برای بقا، به هیولایی تبدیل می‌شود که خودش هم دیگر نمی‌شناسد. بریکینگ بد داستان والتر وایت، معلم شیمی دبیرستانی در آلبوکرکی نیومکزیکو است که پس از تشخیص سرطان لاعلاج، تصمیم می‌گیرد با ساخت مت‌آمفتامین، امنیت مالی خانواده‌اش را تأمین کند. او با جسی پینکمن، شاگرد سابقش، وارد چرخه‌ای از خشونت، قدرت و فروپاشی اخلاقی می‌شود. این سریال با ۵ فصل و ۶۲ قسمت، از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ پخش شد و حالا به عنوان یکی از نمادین‌ترین سریال با موضوع مواد مخدر شناخته می‌شود.
سریال پر از جزئیات هوشمندانه بود؛ از پیتزای پرتاب‌شده روی سقف که در همان برداشت اول موفق شد، تا استفاده از رنگ‌ها برای نمایش سیر تحول شخصیت‌ها. عدد ۶۲، تعداد قسمت‌ها، با عدد اتمی ساماریوم هم‌خوانی دارد؛ عنصری که در درمان سرطان کاربرد دارد. مت‌آمفتامین آبی‌رنگ معروف، در واقع آب‌نبات بود و با همکاری یک شیرینی‌فروشی محلی ساخته شد.
در ابتدا قرار بود جسی کشته شود، اما اعتصاب نویسندگان و شیمی قوی بین او و برایان کرانستون، مسیر داستان را تغییر داد. بازی‌های فوق‌العاده، کارگردانی سینمایی و روایت آهسته‌سوز، این سریال را به اثری فرهنگی بدل کرد که هم تحسین جهانی را برانگیخت و هم استانداردی تازه برای روایت جنایت در تلویزیون خلق کرد.
یک قاچاقچی کوچک چگونه به چهره‌ای جهانی در دنیای تجارت کوکائین تبدیل شد؟ نارکوها، در قالب ۳ فصل و ۳۰ قسمت، به زندگی پابلو اسکوبار و روند قدرت‌گیری کارتل مدئین می‌پردازد. سریال ابتدا بر صعود و سقوط اسکوبار متمرکز است و سپس سراغ کارتل کالی می‌رود؛ گروهی که برخلاف اسکوبار بیشتر به رشوه و نفوذ سیاسی تکیه دارد تا خشونت مستقیم. لحن مستندگونه و استفاده از نریشن، به این اثر ساختاری نیمه‌واقعی می‌دهد.
نزدیک به ۴۰ درصد دیالوگ‌ها به زبان اسپانیایی است که باعث شده روایت به لحاظ زبانی وفادارتر به فضای کلمبیا باشد، هرچند لهجه بازیگر نقش اسکوبار مورد انتقاد برخی قرار گرفت. فیلمبرداری در مکان‌های واقعی، از جمله محل کشته شدن اسکوبار، به فضای سریال اصالت بخشیده است. موسیقی آغازین با نگاهی احساسی از دید مادر اسکوبار ساخته شده؛ روایتی که برخی آن را همدلی‌برانگیز تلقی کرده‌اند.
منتقدان از ساختار اطلاعاتی و لحن سریع روایت استقبال کردند، اما نبود شخصیت‌های همدلی‌پذیر یا استفاده مکرر از نریشن را نقاط ضعف دانستند. این سریال از نظر برخی، یکی از بهترین سریال های مافیای مواد مخدر است، هرچند نقدهایی هم به تصویرسازی صرف از خشونت بدون پرداخت عمیق اجتماعی وارد شده است.
همه‌چیز با یک قرص شروع شد؛ قرصی که وعده‌اش تسکین بود و نتیجه‌اش بحران. دوپسیک، یک مینی‌سریال ۸ قسمتی محصول سال ۲۰۲۱، نگاهی چندلایه به بحران اپیوئید در آمریکاست. داستان در چند خط روایی دنبال می‌شود: یک پزشک روستایی، یک نماینده فروش، دادستان‌های فدرال و مدیران پردو فارما، همگی درگیر حلقه‌ای می‌شوند که به سرعت از کنترل خارج می‌شود.
سریال بر اساس کتابی غیرداستانی نوشته بث میسی ساخته شده و شخصیت‌هایی مانند دکتر فینیکس و بتسی بر اساس ترکیب داستان افراد واقعی طراحی شده‌اند. حضور مایکل کیتون، که خودش تجربه شخصی با بحران اعتیاد در خانواده داشته، به نقش پزشک روستایی عمق بیشتری داده است.
از نظر تولید، ساختار غیرخطی سریال به‌گونه‌ای طراحی شده که علت و معلول را هم‌زمان نشان دهد. تیم سازندگان برای نمایش دقیق واقعیت‌ها، با پزشکان، وکلا و قربانیان بحران مصاحبه کردند و گاه مجبور شدند واقعیت‌هایی را تعدیل کنند تا از شدت غیرقابل‌باور بودن‌شان کاسته شود.
دوپسیک به دلیل اجرای قوی، نگارش منسجم و پرداخت انسانی به بحران، تحسین شد اما تمرکز زیاد آن روی خانواده سکلر باعث شد برخی منتقدان بگویند دیگر عوامل مؤثر در بحران، کمتر دیده شده‌اند. در هر حال، این سریال از جمله بهترین سریال های مواد مخدر امریکایی است که تلاش کرده بحران را از جنبه‌های مختلف ترسیم کند.
وقتی فرار برای بقا، آغاز فرو رفتن در باتلاق قدرت و فساد می‌شود. اوزارک در ۴ فصل و ۴۴ قسمت از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ روایتگر داستان مارتی برد، مشاور مالی شیکاگویی است که پس از درگیر شدن با کارتل مکزیکی، ناچار می‌شود همراه خانواده‌اش به منطقه‌ای روستایی مهاجرت کند و برای زنده ماندن، دست به پولشویی بزند. فضای سریال سرد، تنش‌زا و مبتنی بر انتخاب‌های اخلاقی مبهم است.
ایده اصلی سریال از تجربیات یکی از خالقانش در دوران نوجوانی در کنار دریاچه اوزارک الهام گرفته شده و بخش‌هایی از داستان با ماجرای واقعی یک خلافکار فراری تطابق دارد. جیسون بیتمن، علاوه بر بازی در نقش مارتی، کارگردانی ۹ قسمت را هم برعهده داشت. همکاری او با لورا لینی، که شخصیت پیچیده وندی برد را ایفا می‌کند، در شکل‌گیری محور اخلاقی داستان نقش مهمی داشته است. طراحی تیتراژ سریال با نمادهای تصویری و رنگ‌آمیزی آبی سرد، بخشی از استراتژی بصری سریال برای انتقال فضای تهدیدآمیز و خفقان‌آور داستان است. برای واقعی‌سازی جنبه‌های مالی و قانونی، مشاوران FBI و متخصصان مالی با تیم نویسندگی همکاری داشتند.
اوزارک نقدهای عموماً مثبت دریافت کرد، اما برخی آن را بیش از حد شبیه به بریکینگ بد دانستند. با این حال، تمرکز سریال بر پویایی خانواده، جاه‌طلبی و شکست‌های اخلاقی، آن را به یک نمونه مستقل و قابل‌توجه در میان سریال های مواد مخدر خارجی تبدیل کرده است.
دهه ۱۹۸۰ در لس آنجلس، زمانی‌که مواد مخدر به بخشی از ساختار قدرت تبدیل می‌شدند، بارش برف روایتی چندلایه از آغاز اپیدمی کراک را ارائه می‌دهد. سریال در ۶ فصل و ۶۰ قسمت، داستان جوانی باهوش و بلندپرواز به نام فرانکلین سینت را دنبال می‌کند که در تلاش برای پیشرفت، وارد شبکه پیچیده‌ای از جنایت، سیاست و تجارت مواد مخدر می‌شود.
خالق سریال، جان سینگلتون، با الهام از تجربیات شخصی‌اش در لس آنجلس جنوبی، تلاش کرده فضایی واقع‌گرایانه از آن دوره ایجاد کند. یکی از نکات مهم سریال پرداختن به نقش احتمالی سیا در گسترش بازار کراک، برای تأمین مالی جنگ‌های نیابتی در نیکاراگوئه است؛ موضوعی که از دل گزارش‌های روزنامه‌نگاری و تئوری‌های جنجالی بیرون آمده است.
دامسون ادریس، بازیگر نقش فرانکلین، برای نزدیک شدن به شخصیت، لهجه آمریکایی را تمرین کرد و با دقت زیادی وارد فضای نقش شد. همچنین در فصول پایانی از فناوری تولید مجازی برای بازسازی دقیق فضای شهری دهه هشتاد استفاده شد.
سریال با وجود برخی نقدها به ریتم روایت، به دلیل پرداختن به زمینه‌های اجتماعی، شخصیت‌پردازی چندوجهی و بازتاب تاریخی دقیق، توجه منتقدان و مخاطبان را جلب کرد. بارش برف یکی از نمونه‌های قابل‌تأمل در میان سریال های مواد مخدر امریکایی است که جنبه‌های کمتر دیده‌شده از سیاست، تبعیض و سودجویی ساختاری را در دل یک درام جنایی به تصویر می‌کشد.
ایفوریا روایتگر زندگی نوجوانانی‌ست که درگیر پیچیدگی‌هایی فراتر از سن‌شان شده‌اند؛ از اعتیاد و هویت‌جنسی گرفته تا فشارهای ناشی از شبکه‌های اجتماعی و روابط ناپایدار. سریال در قالب دو فصل و چند قسمت ویژه، داستان رو بنت را دنبال می‌کند، دختری ۱۷ ساله که پس از ترک بازپروری، تلاش می‌کند دوباره خود را پیدا کند.
سم لوینسون، خالق سریال، تجربه شخصی‌اش از اعتیاد را در روایت شخصیت رو وارد کرده و همین مسئله به داستان عمق انسانی خاصی داده است. بخش زیادی از موفقیت سریال مدیون سبک بصری آن است؛ از نورپردازی‌های نئونی و طراحی گریم تا استفاده از فیلم ۳۵ میلی‌متری در فصل دوم که حس سینمایی به تصاویر داده است.
زندایا برای نقش‌آفرینی در ایفوریا دو جایزه امی دریافت کرد، اما سریال بدون انتقاد هم نبوده است. برخی منتقدان آن را به خاطر نمایش صریح مواد مخدر، سکس و خشونت در میان نوجوانان، اغراق‌آمیز یا غیرمسئولانه دانسته‌اند. در کنار آن، گزارش‌هایی از فشارهای پشت صحنه و اختلافات میان بازیگران نیز در زمان پخش فصل دوم منتشر شد.
با این حال، ایفوریا به عنوان یک سریال مواد مخدر خارجی با محوریت نسل Z، توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند و گفت‌وگویی جدی درباره واقعیت‌های نادیده‌گرفته‌شده در زندگی نوجوانان امروز به جریان بیندازد.
ملکه جنوب در ۵ فصل و ۶۲ قسمت، داستان زنی مهاجر به نام ترسا مندوزا را روایت می‌کند که از فرار برای بقا در مکزیک، به ساختن یک امپراتوری مواد مخدر در ایالات متحده می‌رسد. سریال بر پایه رمانی از آرتورو پرز-رورته ساخته شده و اقتباسی آزاد از تله‌نوولای اسپانیایی‌زبان «La Reina del Sur» است.
ترسا با تکیه بر هوش، استقامت و مهارت در تصمیم‌گیری، در فضایی مردانه و بی‌رحم جای خود را پیدا می‌کند. شخصیت او، به‌طور غیرمستقیم، از زندگی واقعی قاچاقچی مشهور، ساندرا آویلا بلتران، الهام گرفته شده است. بازی آلیس براگا در نقش اصلی و تعهد او به انجام بدلکاری‌های فیزیکی، بخشی از واقع‌نمایی سریال را تقویت کرده است.
یکی از نکات قابل‌توجه سریال، تغییر سبک بصری در فصل دوم است؛ جایی که سازندگان با استفاده از نورپردازی و طراحی لوکیشن، تلاش کردند قدرت گرفتن تدریجی ترسا را با فضای بصری پرزرق‌وبرق‌تری همراه کنند. در طراحی داستان نیز، شخصیت‌هایی مانند کامیلا وارگاس اضافه شده‌اند که در نسخه‌های قبلی وجود نداشتند.
بازخورد منتقدان نسبت به سریال متغیر بوده است. برخی آن را بیش از حد نزدیک به فرمت تله‌نوولا دانستند، اما در مجموع، با پیشرفت داستان و تمرکز بیشتر بر شخصیت‌پردازی، نقدها مثبت‌تر شد. ملکه جنوب یکی از سریال های با موضوع مواد مخدر خارجی است که نشان می‌دهد چگونه روایت قدرت می‌تواند از دل بقا و انتقام شکل بگیرد.
چگونه می‌توان به صورت آنلاین مواد مخدر فروخت در نگاه اول شبیه یک کمدی نوجوانانه است، اما خیلی زود وارد فضای تند و تاریکی می‌شود که موضوع اصلی‌اش، تجارت آنلاین مواد مخدر است. این سریال آلمانی که تاکنون سه فصل از آن پخش شده، بر اساس داستان واقعی ماکسیمیلیان اشمیت ساخته شده، نوجوانی که از اتاق خوابش یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های دارک‌وب را راه‌اندازی کرد.
موریتس زیمرمن، شخصیت اصلی داستان، یک نوجوان منزوی و از نظر اجتماعی ناموفق است که در تلاش برای بازگرداندن دوست‌دختر سابقش، کسب‌وکار غیرقانونی MyDrugs را با کمک دوست نابغه‌اش راه می‌اندازد. روایت از زاویه دید موریتس و با شکستن دیوار چهارم، ساختاری خلاقانه و مخاطب‌محور دارد.
سریال با لحن کمدی سیاه و تدوین سریع، موفق شده با مخاطبان جوان ارتباط بگیرد. استفاده از ارجاعات فرهنگی، عناصر دیجیتال، و حتی اسامی جعلی برگرفته از شخصیت‌های بریکینگ بد، به سبک خاص آن کمک کرده است. فصل چهارم به عنوان فصل پایانی برای ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است.
با وجود موفقیت جهانی و دریافت جوایزی چون Grimme Award، برخی منتقدان آن را به پرداخت سطحی نسبت به عواقب اخلاقی تجارت مواد مخدر متهم کرده‌اند. با این حال، این سریال مواد مخدر خارجی توانسته روایتی متفاوت از ترکیب نوجوانی، تکنولوژی و جنایت ارائه دهد؛ روایتی که بیشتر از ترسناک بودن، هشداردهنده است.
مینی سریال مسکن در ۶ قسمت، روایتی دیگر از بحران اپیوئید در آمریکاست که این بار تمرکز خود را بر زوایای کمتر پرداخته‌شده مانند رفتارهای بازاریابی پردو فارما و تأثیر آن بر زندگی فردی قربانیان قرار می‌دهد. سریال به طور موازی داستان یک بازپرس فدرال، یک قربانی آسیب‌دیده شغلی، و نمایندگان فروش دارو را دنبال می‌کند؛ ترکیبی از شخصیت‌های واقعی و داستانی که در کنار هم تصویری گسترده از بحران شکل می‌دهند.
این مینی‌سریال اقتباسی‌ست از کتاب «Pain Killer» اثر بری مایر و مقاله‌ای در نیویورکر از پاتریک رادن کیف، که هر دو نویسنده در پروژه حضور مشاوره‌ای داشتند. در ابتدای هر قسمت، خانواده‌های واقعی قربانیان با خواندن دیباچه و بیان کوتاه داستان خود، لحن احساسی متفاوتی به اثر داده‌اند.
در مقایسه با دوپسیک، سریال از لحن سریع‌تری استفاده کرده و برخی لحظات آن با طنز سیاه و عناصر تصویری پر زرق‌وبرق همراه است؛ رویکردی که نظرات متفاوتی را برانگیخت. برخی منتقدان شخصیت‌پردازی‌ها را سطحی و روایت را ناپایدار دانسته‌اند، در حالی که عده‌ای دیگر آن را روایتی در دسترس‌تر از بحران می‌دانند.
مسکن هرچند زیر سایه دوپسیک قرار گرفت، اما توانست بخشی از توجه عمومی را نسبت به فساد سیستم بهداشت و بی‌پاسخ ماندن عاملان اصلی جلب کند. این سریال های مواد مخدر امریکایی به شکلی فشرده و نمایشی، تلاش می‌کند به ریشه‌های تجاری و نهادی اعتیاد نگاه کند.
گریسلدا، در قالب یک مینی‌سریال ۶ قسمتی، داستان واقعی گریسلدا بلانکو را بازگو می‌کند؛ زنی کلمبیایی که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی موفق شد یکی از خشن‌ترین و سودآورترین کارتل‌های مواد مخدر را در میامی ایجاد کند. روایت، صعود او از یک مهاجر فراری تا تبدیل شدن به چهره‌ای قدرتمند در دنیای جرم را دنبال می‌کند، در حالی که تضاد بین نقش مادری و رهبری بی‌رحمانه‌اش به‌مرور برجسته‌تر می‌شود.
سوفیا ورگارا برای ایفای این نقش، تغییرات ظاهری قابل‌توجهی را پشت سر گذاشت و خود نیز از تهیه‌کنندگان اجرایی پروژه بود. سریال توسط تیمی ساخته شد که پیش‌تر در تولید نارکوها نقش داشتند و همین موضوع باعث ایجاد مقایسه‌هایی میان دو اثر شد.
طراحی صحنه به‌جای بازسازی تاریخی دقیق، تلاش کرده فضایی حسی و بصری از میامی دهه ۷۰ خلق کند. برخی شخصیت‌ها مانند کارآگاه جون هاوکینز واقعی‌اند و برخی دیگر ترکیبی از چندین فرد حقیقی هستند.
با وجود بازی قابل‌توجه ورگارا، برخی منتقدان به تصویر نسبتاً ملایم‌شده از شخصیت اصلی و محدود بودن دیدگاه انتقاد کرده‌اند. با این حال، گریسلدا به عنوان یکی از جدیدترین نمونه‌های بهترین سریال های مافیای مواد مخدر، روایتی پرتنش از قدرت، ترس و روابط انسانی در دل تجارت غیرقانونی ارائه می‌دهد، هرچند برخی لایه‌های تاریخی و روان‌شناختی شخصیت را ساده‌سازی کرده است.
سخن پایانیاین ده سریال، با وجود تفاوت در جغرافیا، روایت و سبک، تصویری چندوجهی از دنیای پیچیده مواد مخدر ارائه می‌دهند. آن‌ها تنها به بازنمایی جرم بسنده نمی‌کنند، بلکه ساختارهایی مانند قدرت، فساد، فقر، طمع و سیاست را در دل روایت خود بررسی می‌کنند. بسیاری از این آثار، مانند بریکینگ بد، اوزارک یا ملکه جنوب، مسیر ضدقهرمانان را دنبال می‌کنند؛ شخصیت‌هایی که در شرایط بحرانی، انتخاب‌هایی می‌کنند که آن‌ها را به درون ساختار جرم می‌کشاند. در مقابل، سریال‌هایی مثل دوپسیک و مسکن، تمرکز را بر قربانیان و سیستم‌های مسئول معطوف کرده‌اند.
از تجارت محلی گرفته تا امپراتوری‌های بین‌المللی، از فروش سنتی خیابانی تا تجارت آنلاین یا حتی بازاریابی دارویی، تنوع روایی این آثار بازتابی از واقعیت‌های متعدد بحران مواد مخدر در جهان است. استفاده از تکنیک‌های روایی متنوع، از نریشن و روایت غیرخطی گرفته تا واقع‌گرایی مستندگونه یا طراحی بصری استایلیزه، نشان می‌دهد که هر سریال در تلاش بوده تا با زبان خاص خود، به مخاطب نزدیک شود.
با وجود جذابیت داستانی، این سریال های با موضوع مواد مخدر خارجی و آمریکایی همواره با چالش‌های اخلاقی روبه‌رو هستند: چگونگی نمایش جرم، خطر عادی‌سازی خشونت یا اسطوره‌سازی از جنایتکاران. اما همین حساسیت‌ها نیز بخشی از اهمیت فرهنگی این آثار را شکل می‌دهند آثاری که مخاطب را به فکر وا‌می‌دارند، نه فقط به تماشا.