انواع رده بندی سنی فیلم و سریال از PG-13 تا TV-MA
-
در دنیای بی‌پایان فیلم‌ها و سریال‌ها، هر لحظه داستانی تازه در قاب تصویر جان می‌گیرد. از ماجراجویی‌های کودکانه گرفته تا درام‌های عمیق بزرگسالانه. اما پشت صحنه این دنیای پرزرق‌وبرق، سیستمی هوشمندانه و دقیق به نام رده بندی سنی در فیلم و سریال ها قرار دارد؛ شاید برای شما هم سوال شده باشد که درجه بندی سنی فیلم ها چگونه است؟ معیاری که نه‌تنها مخاطبان، بلکه والدین و حتی سازندگان را هدایت می‌کند. چه کسی می‌تواند انکار کند که تماشای یک فیلم انیمیشنی با پیام‌های آموزنده برای کودکان، با تجربه‌ی یک تریلر تاریک و هیجان‌انگیز برای بزرگسالان کاملاً متفاوت است؟ رده های سنی فیلم و سریال به ما کمک می‌کند تا بدانیم هر اثر برای کدام گروه سنی مناسب است و چگونه می‌توان از آن نهایت لذت را برد. در این مقاله قرار است به بررسی جزئی و دقیق این سیستم بپردازیم؛ از رمزگشایی حروف اختصاری روی پوسترها و بسته‌های دی‌وی‌دی گرفته تا تحلیل اینکه چرا یک فیلم در رده‌بندی PG-13 قرار گرفته و دیگری در گروه .NC-17 اگر شما هم مثل بسیاری از علاقه‌مندان به سینما کنجکاوید بدانید چطور این رده‌بندی‌ها تعیین می‌شوند و چه تأثیری روی آثار سینمایی و تلویزیونی دارند، با ادامه این مطلب همراه باشید.
انواع رده های سنی در فیلم های سینمایی
بیایید پرده را کنار بزنیم و نگاهی دقیق‌تر به دنیای انواع رده سنی فیلم ها بیندازیم. شاید این بار که به سینما رفتید یا در خانه سریالی انتخاب کردید، با چشم دیگری به عددها و حروف کنار عنوان اثر نگاه کنید. کشورهای مختلف با نگاهی متفاوت به این موضوع نگاه می‌کنند و قوانین مخصوص به خود را دارند. در اینجا 2 کشور آمریکا و انگلیس که معتبرترین تقسیم بندی رده بندی سنی فیلم‌ها را دارند بررسی خواهیم کرد.
انواع رده‌های سنی فیلم در ایالات متحده
درجه‌بندی سنی فیلم‌ها در ایالات متحده توسط انجمن فیلم سینمایی آمریکا (MPAA) طراحی شده است. این سیستم از سال ۱۹۶۸ آغاز به کار کرد و هدف اصلی آن ارائه اطلاعات شفاف به والدین برای انتخاب محتوای مناسب برای خانواده‌ها بود. قبل از این، فیلم‌ها تحت قوانین سخت‌گیرانه‌تری مانند کد هیز سانسور می‌شدند. MPAA این محدودیت‌ها را به یک سیستم راهنمایی جامع تبدیل کرد که به آزادی خلاقیت در صنعت فیلم‌سازی احترام می‌گذاشت.
1- رده‌بندی G (General Audience):
این رده به معنی مناسب بودن فیلم برای تمام سنین است. فیلم‌هایی مثل Toy Story (1995) که فاقد محتوای خشونت‌آمیز یا زبان نامناسب هستند، در این دسته قرار می‌گیرند. این انیمیشن کلاسیک با پیام‌های مثبت درباره دوستی و همکاری، نمونه‌ای عالی از اثری است که تمامی اعضای خانواده می‌توانند از آن لذت ببرند.
2- رده سنی PG (Parental Guidance Suggested):
رده سنی PG نشان می‌دهد که برخی صحنه‌ها ممکن است برای کودکان نامناسب باشند. برای مثال، The Incredibles (2004)، با وجود اینکه یک انیمیشن است، دارای صحنه‌های اکشن و پرتنشی است که بهتر است کودکان با نظارت والدین آن را تماشا کنند.
3- رده PG-13 (Parents Strongly Cautioned):
این رده برای فیلم‌هایی مناسب است که محتوای آن‌ها ممکن است برای کودکان زیر ۱۳ سال سنگین باشد. Jurassic World (2015) نمونه‌ای از این دسته است که با صحنه‌های هیجان‌انگیز و گاهی ترسناک از دایناسورها، تجربه‌ای هیجان‌انگیز برای نوجوانان و بزرگسالان ارائه می‌دهد، اما ممکن است برای کودکان کوچکتر مناسب نباشد.
4- رده سنی R (Restricted):
رده سنی R مخصوص فیلم‌هایی با محتوای صریح‌تر است که افراد زیر ۱۷ سال تنها با همراهی والدین می‌توانند آن‌ها را تماشا کنند. The Wolf of Wall Street (2013)، با محتوای جنسی، زبان تند، و نمایش زندگی پر از افراط شخصیت‌هایش، یکی از نمونه‌های شاخص این رده است.
5- رده‌بندی NC-17 (No One 17 and Under Admitted):
برای فیلم‌هایی با محتوای بسیار صریح استفاده می‌شود که به‌طور کامل برای افراد زیر ۱۷ سال ممنوع است. فیلم Blue Is the Warmest Color (2013) به دلیل صحنه‌های جنسی صریح، در این رده‌بندی قرار گرفته است و تنها برای بزرگسالان مناسب است.
سیستم MPAA نقش کلیدی در هدایت مخاطبان و حفظ تعادل بین آزادی خلاقیت فیلم‌سازان و مسئولیت اجتماعی دارد. این درجه بندی رده سنی فیلم ها و سریال ها به والدین کمک می‌کند تا با آگاهی کامل، فیلمی مناسب برای خانواده خود انتخاب کنند، در حالی که به صنعت فیلم‌سازی اجازه می‌دهد با آزادی بیشتری به خلق آثار هنری بپردازد.
انواع رده‌های سنی فیلم در بریتانیا
در بریتانیا، هیئت رده‌بندی فیلم بریتانیا (BBFC) وظیفه رده‌بندی فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی را بر عهده دارد. این سازمان که فعالیت خود را از سال ۱۹۱۲ آغاز کرده است، ابتدا برای نظارت بر محتوای فیلم‌ها به دلایل اخلاقی و اجتماعی تأسیس شد. اما با گذشت زمان، رویکرد خود را به سمت ارائه اطلاعات شفاف و راهنمایی مخاطبان تغییر داد تا والدین و مخاطبان بتوانند با آگاهی بیشتری محتوای مناسب را انتخاب کنند.
1- رده U (Universal):
رده U برای فیلم‌هایی مناسب است که تمامی سنین می‌توانند از آن لذت ببرند. این آثار هیچ‌گونه محتوای خشونت‌آمیز یا نامناسبی ندارند. انیمیشن‌هایی مثل Finding Nemo (2003) نمونه بارزی از این دسته هستند، با داستانی شاد و آموزنده که برای کودکان و بزرگسالان مناسب است.
2- رده PG (Parental Guidance):
به فیلم‌هایی اختصاص دارد که ممکن است شامل صحنه‌هایی باشند که برای کودکان خردسال کاملاً مناسب نباشد. برای مثال، Paddington (2014)، با وجود اینکه یک فیلم خانوادگی است، دارای صحنه‌های ماجراجویانه‌ای است که ممکن است نیاز به نظارت والدین داشته باشد.
3- رده‌بندی 12A:
این رده به گونه‌ای طراحی شده است که کودکان زیر ۱۲ سال تنها با همراهی بزرگسالان می‌توانند این فیلم‌ها را تماشا کنند. این رده اولین بار برای فیلم Spider Man (2002) معرفی شد و از آن زمان به‌عنوان معیاری برای فیلم‌هایی با خشونت یا مضامین کمی جدی‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4- رده 15:
رده 15 برای فیلم‌هایی است که تماشای آن‌ها تنها برای افراد بالای ۱۵ سال مجاز است. این فیلم‌ها ممکن است شامل محتوای جنسی، خشونت زیاد یا زبان نامناسب باشند. فیلم The Dark Knight (2008) در برخی نسخه‌ها در این رده قرار گرفته است، به دلیل صحنه‌های تاریک و خشونت‌آمیز آن.
5- رده 18:
رده 18 مخصوص فیلم‌هایی است که تنها برای بزرگسالان مناسب هستند. این آثار ممکن است شامل صحنه‌های صریح جنسی، خشونت شدید یا مضامین حساس باشند. A Clockwork Orange (1971) یکی از نمونه‌های برجسته این رده‌بندی است که به دلیل محتوای بحث‌برانگیز خود، محدودیت شدیدی برای تماشا داشته است.
6- رده‌بندی‌های BBFC:
این رده با در نظر گرفتن حساسیت‌های اجتماعی و فرهنگی بریتانیا طراحی شده‌اند. این سیستم نه تنها به مخاطبان کمک می‌کند تا محتوای مناسب را انتخاب کنند، بلکه به صنعت سینما نیز اجازه می‌دهد تا در چارچوبی مسئولانه و آگاهانه، آثار خلاقانه خود را ارائه دهد. BBFC یکی از پیشروترین و دقیق‌ترین سیستم‌های رده‌بندی در جهان است که بر اهمیت تعادل میان آزادی هنری و مسئولیت اجتماعی تأکید دارد.
تفاوت رده‌بندی‌های سنی در کشورهای مختلف
برای توضیح رده سنی فیلم ها باید گفت که رده‌بندی سنی فیلم‌ها و سریال‌ها در هر کشور بر اساس فرهنگ، ارزش‌های اجتماعی، و حساسیت‌های محلی طراحی شده است. برای مثال، در ایالات متحده، سیستم MPAA شامل رده‌هایی مانند G، PG، و R است که بر اساس محتوای خشونت، زبان، و تصاویر جنسی تعیین می‌شوند. در بریتانیا، BBFC از رده‌بندی‌هایی مانند U و 18 استفاده می‌کند، و رده 12A را برای انتخاب والدین معرفی کرده است. کشورهای اروپایی مانند فرانسه و آلمان سیستم‌هایی مشابه اما با حساسیت‌های متفاوت دارند، مثل تمرکز بیشتر بر خشونت در آلمان و محتوای جنسی در فرانسه.
در آسیا، کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی رده‌بندی‌هایی دارند که با حساسیت‌های فرهنگی محلی هماهنگ است، درحالی‌که استرالیا سیستمی دقیق‌تر با رده‌هایی مثل MA 15+ و R 18+ دارد. تفاوت‌ها عمدتاً به دلایل فرهنگی و اجتماعی است؛ به‌عنوان‌مثال، خشونت در آمریکا حساسیت کمتری نسبت به محتوای جنسی در اروپا برمی‌انگیزد، و کشورهایی مانند چین به دلایل سیاسی محدودیت بیشتری اعمال می‌کنند. این تفاوت‌ها بازتاب‌دهنده تنوع فرهنگی جهان در برخورد با هنر و رسانه هستند.
رده بندی سنی سریال‌ها
در دنیای سریال‌های تلویزیونی داستان کمی متفاوت است، جایی که داستان‌ها با جزئیات بیشتری نسبت به فیلم‌ها روایت می‌شوند، سیستم‌های رده‌بندی سنی نقش کلیدی در هدایت مخاطبان ایفا می‌کنند. سریال‌ها به دلیل طولانی بودن زمان پخش و تنوع ژانر، ممکن است حاوی محتوای متنوعی باشند که برای گروه‌های سنی خاص طراحی شده‌اند. در این میان، سیستم‌های رده‌بندی سنی همچون یک راهنمای عملی عمل می‌کنند تا والدین و مخاطبان بدانند چه سریالی برای چه سنی مناسب است. در این بخش، نگاهی به رده‌بندی‌های متداول در تلویزیون می‌اندازیم.
1- رده TV-Y:
این رده برای برنامه‌هایی مناسب است که به‌طور خاص برای کودکان خردسال طراحی شده‌اند. این سریال‌ها معمولاً آموزشی و سرشار از رنگ و موسیقی هستند. برنامه‌هایی مثل Sesame Street نمونه‌ای عالی از این رده هستند که برای کودکان زیر ۶ سال جذاب و آموزنده است.
2- رده TV-Y7:
رده TV-Y7 مخصوص کودکان بالای ۷ سال است و ممکن است شامل صحنه‌هایی باشد که برای کودکان کوچکتر قابل‌درک یا مناسب نباشد. سریال Avatar: The Last Airbender، با داستان‌های هیجان‌انگیز و مضامین اخلاقی قوی، در این دسته قرار می‌گیرد.
3- رده TV-G:
این رده مناسب تمامی سنین است و هیچ محتوای نامناسبی ندارد. سریال‌هایی مانند Full House، که داستان‌های خانوادگی و کمدی‌های ساده را ارائه می‌دهند، نمونه‌های بارز این رده هستند.
4- رده TV-PG:
رده TV-PG نشان می‌دهد که والدین باید در تماشای این برنامه‌ها همراه کودکان باشند، زیرا ممکن است محتوای آن‌ها شامل زبان ملایم، خشونت محدود یا مضامین پیچیده‌تر باشد. سریال محبوب The Simpsons در این رده قرار می‌گیرد، زیرا گاهی موضوعاتی را مطرح می‌کند که برای کودکان خردسال چالش‌برانگیز است.
5- رده TV-14:
این رده برای نوجوانان و بزرگسالان طراحی شده و محتوای آن ممکن است شامل خشونت بیشتر، زبان تندتر یا مضامین جنسی باشد. سریال‌هایی مانند Stranger Things، با داستان‌های هیجان‌انگیز و گاهی ترسناک، در این رده جای می‌گیرند.
6- رده TV-MA:
رده TV-MA مخصوص بزرگسالان است و تماشای آن برای افراد زیر ۱۷ سال توصیه نمی‌شود. این رده‌بندی برای سریال‌هایی مانند Game of Thrones استفاده می‌شود که به دلیل صحنه‌های خشونت‌آمیز، محتوای جنسی، و زبان صریح به طور کامل برای بزرگسالان طراحی شده‌اند.
این سیستم‌های رده‌بندی به مخاطبان کمک می‌کنند تا با آگاهی بیشتری انتخاب کنند و تجربه بهتری از دنیای سریال‌ها داشته باشند. چه برای یک شب خانوادگی به دنبال سریالی مناسب باشید و چه به دنبال یک اثر پرهیجان و تاریک، رده‌بندی سنی چراغ راهنمای شما خواهد بود.
اهمیت توجه به رده‌بندی‌های سنی فیلم‌ها و سریال‌ها: چرا انتخاب آگاهانه مهم است؟
رده‌بندی‌های سنی در فیلم‌ها و سریال‌ها، چیزی فراتر از چند حرف یا عدد روی پوستر هستند. این سیستم‌ها به‌عنوان راهنمایی ارزشمند عمل می‌کنند تا محتوای رسانه‌ای متناسب با سن و سطح درک مخاطب انتخاب شود. اما چرا توجه به این رده‌بندی‌ها تا این حد اهمیت دارد؟ و چه اتفاقی می‌افتد اگر این نکات را نادیده بگیریم؟
تأثیر مثبت رعایت رده‌بندی‌های سنی
توجه به رده‌بندی سنی، به مخاطبان کمک می‌کند تا تجربه‌ای امن و لذت‌بخش از تماشای فیلم‌ها و سریال‌ها داشته باشند. برای کودکان، این انتخاب‌ها می‌توانند از مواجهه با صحنه‌های خشونت‌آمیز، زبان نامناسب یا موضوعات پیچیده جلوگیری کنند. به‌عنوان مثال، فیلم‌های انیمیشنی رده G مانند Frozen می‌توانند باعث تقویت خلاقیت و یادگیری ارزش‌های مثبت شوند، درحالی‌که مواجهه زودهنگام با فیلم‌های رده R ممکن است باعث ایجاد اضطراب یا سردرگمی در کودکان شود.
برای بزرگسالان، رده‌بندی‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا محتوای مناسب برای زمان‌های مختلف را انتخاب کنند. ممکن است فردی به‌دنبال محتوایی آرام‌بخش برای تماشا با خانواده باشد یا بخواهد یک درام هیجان‌انگیز را در تنهایی تجربه کند. در هر دو حالت، رده‌بندی سنی یک ابزار کارآمد برای انتخاب بهتر است.
پیامدهای نادیده گرفتن رده‌بندی‌های سنی
نادیده گرفتن این رده‌بندی‌ها می‌تواند پیامدهای منفی جدی به‌دنبال داشته باشد. کودکی که به تماشای یک فیلم یا سریال با صحنه‌های خشن یا موضوعات بزرگسالانه مانند Game of Thrones بنشیند، ممکن است با احساساتی چون ترس، سردرگمی یا حتی تقلید رفتارهای نامناسب مواجه شود. این امر می‌تواند به مشکلات روان‌شناختی یا تغییر در رفتار آن‌ها منجر شود.
برای نوجوانان، مواجهه زودهنگام با محتوای جنسی یا خشونت شدید ممکن است بر درک آن‌ها از روابط انسانی یا حل مسائل تأثیر بگذارد. از سوی دیگر، نادیده گرفتن این رده‌بندی‌ها توسط بزرگسالان نیز می‌تواند منجر به انتخاب محتوایی غیرمتناسب با وضعیت روحی یا حال‌وهوای جمع خانوادگی شود.
ایجاد تعادل در تماشای محتوا
توجه به رده‌بندی‌های سنی، نه به‌عنوان یک محدودیت، بلکه به‌عنوان یک ابزار هوشمندانه برای تصمیم‌گیری آگاهانه قابل‌درک است. والدینی که به این راهنماها توجه می‌کنند، فرصت بهتری دارند تا فرزندان خود را با محتوای مناسب رشد دهند. همچنین، این رده‌بندی‌ها باعث افزایش کیفیت تجربه تماشا برای افراد در هر سن و گروهی می‌شود.
در نهایت، رده‌بندی‌های سنی به ما کمک می‌کنند تا تجربه‌ای هماهنگ و ارزشمند از دنیای فیلم‌ها و سریال‌ها داشته باشیم. رعایت این معیارها، پلی میان سرگرمی و مسئولیت‌پذیری است که تأثیر آن در طولانی‌مدت، خود را در زندگی شخصی و اجتماعی ما نشان می‌دهد.
سخن پایانیفیلمها و سریال‌ها، پنجره‌هایی به دنیاهای ناشناخته‌اند؛ روایت‌هایی که می‌توانند ما را بخندانند، بگریانند، یا به فکر فروبرند. اما همان‌طور که هر داستانی مخاطب خاص خود را دارد، هر محتوا نیز نیازمند زمینه‌ای است که در آن بهتر درک شود. رده‌بندی‌های سنی، همچون چراغی در این مسیر عمل می‌کنند؛ ابزاری که نه تنها از ما محافظت می‌کند، بلکه تجربه ما از تماشای این آثار را عمیق‌تر و پربارتر می‌سازد.با احترام به این راهنماها، نه‌تنها از تأثیرات منفی محتوای نامناسب در امان می‌مانیم، بلکه می‌توانیم ارتباطی معنادارتر با داستان‌ها برقرار کنیم. هر انتخاب آگاهانه، قدمی است به سوی تماشاگری مسئولانه‌تر و لذت بیشتر از هنر هفتم. پس دفعه بعد که به سینما رفتید یا در خانه سریالی برای تماشا انتخاب کردید، به این علائم کوچک توجه کنید. شاید همین جزئیات ساده، تجربه‌ای متفاوت و فراموش‌نشدنی را برای شما رقم بزند. دنیای داستان‌ها برای همه ما چیزی در چنته دارد؛ کافی است راه درست ورود به آن را بشناسیم.