ادوارد نورتون

ادوارد نورتون (Edward Norton) بازیگر، کارگردان و تهیه‌کننده آمریکایی، در ۱۸ اوت ۱۹۶۹ در بوستون، ماساچوست متولد شد و با استعداد منحصربه‌فردش در دنیای سینما شناخته می‌شود. او با بازی در فیلم‌های ترس کهن(Primal Fear)، تاریخ مجهول آمریکا(American History X) و باشگاه مبارزه (Fight Club) به شهرت جهانی رسید و توانایی‌های فوق‌العاده‌اش در اجرای نقش‌های پیچیده مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. نورتون برنده جایزه گلدن گلوب شده و تاکنون سه بار نامزد اسکار شده است.

دوران کودکی و ابتدایی زندگی

ادوارد نورتون در ۱۸ اوت ۱۹۶۹ در بوستون، ماساچوست متولد شد، اما دوران کودکی‌اش را در شهری آرام و برنامه‌ریزی‌شده به نام کلمبیا در ایالت مریلند گذراند؛ جایی که بیشتر شبیه یک آرمان‌شهر مدرن بود تا یک شهر معمولی آمریکایی. اما این ظاهر آرام و مرتب، مانع از آن نشد که نورتون به دنیای خیال و تئاتر پناه ببرد.

او در خانواده‌ای رشد کرد که نه‌تنها از لحاظ اقتصادی در وضعیت خوبی بودند، بلکه از نظر فکری هم در سطح بالایی قرار داشتند. پدرش، ادوارد موور نورتون جونیور، وکیلی بود که در زمینه محیط زیست کار می‌کرد و حتی مدتی به‌عنوان دادستان فدرال در دولت جیمی کارتر فعالیت داشت. مادرش، لیدیا رابینسون روس، معلم انگلیسی بود، زنی فرهیخته که تاثیر زیادی بر شکل‌گیری ذهن کنجکاو پسرش گذاشت. اما تاثیرگذارترین فرد در زندگی او شاید پدربزرگ مادری‌اش، جیمز روس، بود؛ کارآفرینی برجسته که شرکت Rouse را تاسیس کرد و در توسعه شهری نقش مهمی داشت.

علاقه نورتون به بازیگری از سنین پایین نمایان شد. می‌گویند پنج ساله که بود، یک نمایش را در مرکز هنرهای نمایشی کلمبیا دید و همان لحظه تصمیم گرفت که روزی روی صحنه باشد. البته این از آن تصمیم‌هایی نبود که کودکان بعد از دیدن اولین اسباب‌بازی جذاب‌شان می‌گیرند و فردا فراموشش می‌کنند. او در هشت سالگی اولین اجرای حرفه‌ای خود را در یک تئاتر شام محلی تجربه کرد، چیزی که برای بیشتر هم‌سن و سال‌هایش حکم یک رویا را داشت.

با این‌که نورتون به درس و مدرسه هم اهمیت می‌داد و بعدها در ییل تاریخ خواند، اما عشقش به بازیگری هیچ‌گاه کم‌رنگ نشد. حتی در دوران دبیرستان هم با نمایش‌هایی که روی صحنه می‌برد، نشان می‌داد که این تنها یک سرگرمی نیست؛ این مسیری است که قرار است آینده‌اش را بسازد.

دوران حرفه ای بازیگری

ادوارد نورتون در سال ۱۹۹۶ با بازی در فیلم ترس کهن(Primal Fear) به شهرت رسید. او در این فیلم نقش آرون استمپ‌لر، یک جوان متهم به قتل را ایفا کرد که تحسین منتقدان را برانگیخت. در سال ۱۹۹۸، نورتون با فیلم تاریخ مجهول آمریکا(American History X) یکی از به‌یادماندنی‌ترین نقش‌های خود را ایفا کرد. او در نقش درک وینیارد، یک نئونازی توبه‌کار ظاهر شد و بازی تاثیرگذارش مورد توجه قرار گرفت. سال بعد، او در فیلم باشگاه مبارزه(Fight Club) ساخته دیوید فینچر در کنار برد پیت بازی کرد. اگرچه این فیلم در زمان اکران با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد، اما بعدها به یک اثر کالت کلاسیک تبدیل شد.

او در سال ۲۰۰۲ در فیلم اژدهای سرخ(Red Dragon) نقش ویل گراهام، مامور اف‌بی‌آی را ایفا کرد. در سال ۲۰۰۸، او در فیلم هالک شگفت‌انگیز(The Incredible Hulk) نقش بروس بنر را بر عهده گرفت، اما به دلیل اختلافات با استودیو مارول، در فیلم‌های بعدی این نقش را ادامه نداد. در سال ۲۰۱۴، نورتون در دو فیلم تحسین‌شده هتل بزرگ بوداپست(The Grand Budapest Hotel) و بردمن(Birdman) بازی کرد. او در بردمن نقش یک بازیگر مغرور و خودخواه تئاتر را ایفا کرد.

در سال ۲۰۱۹، نورتون در فیلم بروکلین بی‌مادر(Motherless Brooklyn) به‌عنوان کارگردان، نویسنده و بازیگر نقش اصلی ظاهر شد. این فیلم که اقتباسی از رمانی به همین نام بود، مورد استقبال نسبی قرار گرفت. در سال ۲۰۲۴، او در فیلم یک ناشناس کامل(A Complete Unknown) در نقش پیت سیگر، خواننده مشهور فولک، بازی کرد.

افتخارات و جوایز تا سال 2024

او در سال ۱۹۹۶ برای اولین حضور سینمایی‌اش در فیلم ترس کهن (Primal Fear) جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد و در همان سال نامزد جایزه اسکار شد. بازی درخشان او در تاریخ مجهول آمریکا (American History X) ساخت ۱۹۹۹ و بردمن (Birdman) در سال ۲۰۱۵ برایش دو نامزدی دیگر اسکار را به همراه داشت. نورتون علاوه بر این، دو بار نامزد جایزه بفتا شده و در جشنواره‌های مختلف سینمایی مورد تقدیر قرار گرفته است. در سال ۲۰۲۴، ایفای نقش پیت سیگر در فیلم یک ناشناس کامل (A Complete Unknown) بار دیگر نام او را در میان بهترین بازیگران سال قرار داد.

فعالیت های دیگر

او در سال ۲۰۰۳ شرکت Class 5 Films را تاسیس کرد و در پروژه‌هایی مانند کارگردانی فیلم Keeping the Faith(حفظ ایمان)(۲۰۰۰) و تهیه‌کنندگی فیلم‌های Down in the Valley(ته دره)(۲۰۰۵) و The Painted Veil(پرده رنگی)(۲۰۰۶) نقش داشت. نورتون همچنین یکی از چهره‌های تاثیرگذار در حفاظت از محیط‌زیست است و در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان سفیر صلح سازمان ملل در زمینه تنوع زیستی انتخاب شد. او از اعضای هیئت‌مدیره Enterprise Community Partners است که در زمینه مسکن مقرون‌به‌صرفه فعالیت می‌کند و ریاست شاخه آمریکایی Maasai Wilderness Conservation Trust را بر عهده دارد. 

برای حمایت از این سازمان، نورتون در ماراتن نیویورک ۲۰۰۹ شرکت کرد و بیش از ۱.۲ میلیون دلار برای حفاظت از تنوع زیستی شرق آفریقا جمع‌آوری کرد. او همچنین در سال ۲۰۱۰ پلتفرم Crowdrise را راه‌اندازی کرد که به جمع‌آوری کمک‌های مالی برای امور خیریه از طریق شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کند. در زمینه سیاسی، نورتون در سال ۲۰۰۹ تهیه‌کنندگی مستند By the People: The Election of Barack Obama را بر عهده داشت که روند انتخابات ریاست‌جمهوری اوباما را بررسی می‌کرد. علاوه بر همه این‌ها، نورتون به زبان ژاپنی مسلط است و در دوران جوانی مدتی به‌عنوان مشاور اقتصادی در شرکت پدربزرگش در اوساکا، ژاپن فعالیت داشت.

حقایق پنهان

ادوارد نورتون از آن دسته بازیگرانی است که همیشه در هاله‌ای از راز و رمز باقی مانده، اما اگر کمی دقیق‌تر به زندگی‌اش نگاه کنیم، پر از جزئیات جالب و کمتر شناخته‌شده است. مثلا، او در دوران فیلم‌برداری Fight Club نه‌تنها مشت‌زنی را یاد گرفت، بلکه همراه برد پیت در کلاس‌های صابون‌سازی هم شرکت کرد. همین‌طور، شخصیتش در Primal Fear در کتاب اصلی لکنت زبان نداشت، اما نورتون با یک ترفند خلاقانه در تست بازیگری، آن را اضافه کرد و همین تغییر کوچک، او را به یک ستاره تبدیل کرد.

نورتون پیشنهاد بازی در Saving Private Ryan را رد کرد، بعدها نقش بروس بنر در Hulk (2003) را هم نپذیرفت، اما چند سال بعد با The Incredible Hulk (2008) بازگشت. او حتی در پشت‌صحنه هم فعال بود؛ نخستین فیلمی که کارگردانی کرد، Keeping the Faith، را به مادر فقیدش تقدیم کرد.

او عاشق موسیقی هم هست، به حدی که در سال ۱۹۹۸ در دو کنسرت گروه Hole (گروه کورتنی لاو) گیتار نواخت. اما در نهایت، علی‌رغم تمام موفقیت‌هایش، همیشه سعی کرده زندگی خصوصی‌اش را دور از هیاهوی هالیوود نگه دارد؛ برای مثال، ازدواجش با شانا رابرتسون در سکوت خبری انجام شد.

حاشیه ها

ادوارد نورتون در طول حرفه خود با چندین جنجال مواجه شده است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها مربوط به فیلم تاریخ مجهول آمریکا(American History X) بود که او به دلیل دخالت در ویرایش نهایی فیلم با کارگردان تونی کی به اختلاف خورد. همچنین، در فیلم اژدهای سرخ(Red Dragon)، تغییرات متعدد او در فیلمنامه باعث درگیری‌هایی با کارگردان برت رتنر شد. نورتون به دلیل سخت‌گیری و کمال‌گرایی زیاد در پروژه‌هایش، گاهی با همکاران خود به چالش می‌خورد.

از نظر سیاسی، در ۲۰۲۰ او به شدت از دونالد ترامپ انتقاد کرد و این موضوع واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشت. همچنین، در ۲۰۰۹ با تهیه‌کنندگی مستند By the People: The Election of Barack Obama برخی او را به جانبداری سیاسی متهم کردند. یکی از بزرگ‌ترین حواشی او در ۲۰۱۸ رخ داد، زمانی که در محل فیلمبرداری فیلم Motherless Brooklyn آتش‌سوزی شد و منجر به مرگ یک آتش‌نشان شد. این حادثه باعث شکایت از شرکت تولیدی او شد و بازتاب منفی در رسانه‌ها داشت.

نورتون در دهه ۱۹۹۰ رابطه‌ای پرحاشیه با کورتنی لاو، خواننده و همسر سابق کرت کوبین، داشت. گفته می‌شود که او در آن زمان تأثیر زیادی بر زندگی و حرفه کورتنی لاو گذاشت و حتی تلاش کرد تا او را به پروژه‌های سینمایی مرتبط کند. پس از این رابطه، نورتون در اوایل دهه ۲۰۰۰ با سلما هایک، بازیگر مکزیکی-آمریکایی، در ارتباط بود. در نهایت، نورتون در سال ۲۰۱۲ با شانا رابرتسون، تهیه‌کننده کانادایی، ازدواج کرد. این زوج در سال ۲۰۱۳ صاحب پسری به نام اطلس شدند.