در تاریخ سینما، فیلمهای فرانسوی همیشه حضوری چشمگیر در جوایز اسکار داشتهاند؛ آثاری که فراتر از مرز زبان، با روایتهای انسانی و احساسی خود، در حافظهی جهانی سینما ماندگار شدهاند. هر یک از این فیلمها با نگاهی متفاوت به زندگی، عشق، عدالت و حقیقت پرداختهاند و نشان دادهاند که سینمای فرانسه همچنان یکی از پرشورترین صداهای هنر هفتم است.
در میان این آثار، «آملی» (Amélie – ۲۰۰۱) با امتیاز و محبوبیتی ماندگار، به یکی از نمادهای سینمای مدرن فرانسه بدل شد. فیلم داستان دختری جوان و خیالپرداز است که در پاریس تصمیم میگیرد با انجام کارهای کوچک، زندگی دیگران را تغییر دهد. با رنگهای درخشان، قابهای پرجزئیات و موسیقی دلنشین یان تیرسن، «آملی» جهانی را خلق میکند که در آن مهربانی و خیال هنوز زندهاند. این فیلم با پنج نامزدی اسکار، از جمله در بخش بهترین فیلم خارجی، یکی از موفقترین تولیدات بینالمللی فرانسه در دههی ۲۰۰۰ بود.
چند سال بعد، «یک پیامبر» (Un Prophète – ۲۰۰۹) از ژاک اودیار، چهرهای متفاوت از سینمای فرانسه ارائه داد. فیلم روایت رشد و سقوط یک جوان عرب در زندانی فرانسوی است؛ جایی که قانون و بقا معنای تازهای پیدا میکنند. اودیار با فضایی تیره و روانشناسانه، جنایت را نهتنها در قالب جرم، بلکه بهعنوان نتیجهی ناگزیر نظام اجتماعی تصویر میکند. «یک پیامبر» در همان سال نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی شد و در جشنواره کن جایزهی بزرگ هیئت داوران را بهدست آورد.
در ادامه، «عشق» (Amour – ۲۰۱۲) ساختهی میشائل هانکه، درامی آرام و تکاندهنده دربارهی پیری، مراقبت و وداع است. زوجی سالخورده در پاریس پس از بیماری ناگهانی زن، با فروپاشی تدریجی جسم و روح روبهرو میشوند. فیلم با نگاهی صادق و بیپرده، مفهوم عشق را در سادهترین اما دشوارترین شکلش بازمیگوید؛ در کنار ماندن تا لحظهی آخر. «عشق» برندهی اسکار بهترین فیلم خارجی شد و در چند بخش دیگر نیز نامزد گردید.
و تازهترین نمونه، «آناتومی یک سقوط» (Anatomy of a Fall – ۲۰۲۳) از ژوستین تریه است؛ درامی پرتعلیق که مرز میان حقیقت و دروغ را در دادگاهی پیچیده بررسی میکند. زنی نویسنده متهم به قتل شوهرش میشود، اما فیلم بهجای تمرکز بر جرم، ذهن و روابط انسانی را به چالش میکشد. اثری که با فیلمنامهی دقیق و اجرای تحسینبرانگیز ساندرا هولر، جایزهی نخل طلای کن و اسکار بهترین فیلمنامهی اصلی را از آن خود کرد.
از «آملی» تا «آناتومی یک سقوط»، سینمای فرانسه در اسکار نه صرفاً با زبان، بلکه با احساس و نگاه خود درخشیده است. این فیلمها نشان میدهند که قدرت سینمای فرانسه در تواناییاش برای ترکیب زیبایی، فلسفه و انسانیت است — هنری که از قلب پاریس تا جهان، همچنان تأثیرگذار و زنده مانده است.