زندان جایی است که شخصیت‌ها با محدودیت‌های شدید روبرو می‌شوند و انسانیت، عدالت، قدرت، و بقای افراد در شرایط سخت به چالش کشیده می‌شود. هرکدام از فیلم و سریال هایی که با موضوع زندان ساخته می‌شوند حال و هوای متفاوتی دارند. از عناوینی همچون "فرار از زندان ۲۰۰۵"، " نقشه فرار ۲۰۱۳" و "درگیری در سلول 99 ۲۰۱۷" گرفته که بسیار اکشن و هیجانی هستند تا فیلم‌هایی مانند "رستگاری در شاوشنک ۱۹۹۴"، "مسیر سبز ۱۹۹۹" و "موستانگ ۲۰۱۹" که بیشتر به موضوعات اجتماعی و انسانی می‌پردازند؛ هر کدام به شکلی دریچه‌ای از دنیای پشت دیوارهای زندان برای مخاطب هستند.
شاید بتوان گفت یکی از مهمترین نکات فیلم‌های مرتبط با زندان، تحول شخصیتی قهرمان‌هاست. اغلب این شخصیت‌ها در آغاز داستان، افرادی عادی یا حتی گناهکار هستند، اما با گذشت زمان، تجربه‌هایشان در زندان، آن‌ها را به افرادی متحول و متفاوت تبدیل می‌کند. این تغییرات می‌تواند در قالب یادگیری ارزش‌های جدید، مبارزه برای بقا یا حتی مواجهه با عمیق‌ترین ترس‌های درونی‌شان باشد.
جدای از این موارد، یکی از مواردی که کمتر در سینما و تلویزیون به آن پرداخته شده است، تأثیر زندان بر دنیای بیرون است. در حالی که اغلب تمرکز فیلم‌ها و سریال‌های زندان بر روی خود زندانیان و فضای زندان است، کمتر پیش آمده که آثاری با هدف بررسی پیامدهای اجتماعی زندانی شدن یک فرد تولید شود. زندان نه تنها بر زندگی خود زندانی، بلکه بر خانواده، دوستان و حتی جامعه‌ای که او از آن می‌آید نیز تأثیر می‌گذارد. شاید بتوان فیلمی مثل "زندگی دیوید گیل ۲۰۰۵" را در این دسته قرار داد، ولی این موضوع از جمله موارد کمرنگ سینما است.
از نظر من زندان در فیلم‌ها و سریال‌ها نماد جامعه‌ای کوچک با قوانین و سلسله‌مراتب خاص خود است. زندانیان باید با قدرت‌های درونی و بیرونی مقابله کنند و داستان‌های این فضا، داستان‌هایی هستند که عمیقاً بر روان و تفکر انسان تأثیر می‌گذارند، و به مخاطب اجازه می‌دهند که درباره مفاهیمی همچون آزادی، عدالت تأمل کند.
