سینمای ایتالیا از همان نیمه‌ی قرن بیستم تا امروز، بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ هنر جهان بوده است؛ سینمایی که میان واقع‌گرایی و خیال، میان سیاست و احساس، مرز نمی‌گذارد. آثار شاخص آن در دهه‌های مختلف نه‌تنها جوایز بین‌المللی را فتح کرده‌اند، بلکه زبان تازه‌ای برای روایت انسان و سرنوشت ساخته‌اند. بر اساس امتیازهای IMDb، برخی از مهم‌ترین فیلم‌های ایتالیایی همچنان در میان محبوب‌ترین آثار تاریخ سینما قرار دارند.
در صدر این فهرست، «خوب، بد، زشت» (The Good, the Bad and the Ugly – امتیاز ۸٫۸) ساخته‌ی سرجیو لئونه، نقطه‌ی اوج ژانر وسترن اسپگتی است. سه مرد با انگیزه‌هایی متفاوت در جست‌وجوی گنجی پنهان به سفری بی‌رحمانه و پرتعلیق می‌روند. موسیقی فراموش‌نشدنی انیو موریکونه، میزانسن دقیق و ریتم شاعرانه‌ی خشونت، این فیلم را به اثری فراتر از وسترن تبدیل کرده است؛ روایتی از طمع، بقا و اخلاق در جهانی بی‌رحم.
در جایگاه بعد، «زندگی زیباست» (Life Is Beautiful – امتیاز ۸٫۶) از روبرتو بنینی، چهره‌ای دیگر از سینمای ایتالیا را نشان می‌دهد؛ ترکیبی از کمدی و تراژدی در دل تاریک‌ترین دوران تاریخ. پدری یهودی در اردوگاه مرگ تلاش می‌کند با تخیل و شوخ‌طبعی، پسر خردسالش را از وحشت جنگ حفظ کند. فیلم با قلبی گرم و ذهنی شاعرانه، یادآور این است که حتی در میانه‌ی ظلمت، انسان می‌تواند با عشق و خیال، زندگی را نجات دهد.
در ادامه، «سینما پارادیزو» (Cinema Paradiso – امتیاز ۸٫۵) ساخته‌ی جوزپه تورناتوره، ادای دینی است به خودِ سینما؛ داستان کودکی که در دهکده‌ای کوچک با سالن نمایش محلی بزرگ می‌شود و بعدها درمی‌یابد عشق به سینما چیزی فراتر از رؤیاست. فیلم با نوستالژی و موسیقی مسحورکننده‌ی موریکونه، خاطره‌ی نسل‌هایی را زنده می‌کند که سینما برایشان پنجره‌ای به جهان بود.
پس از آن، «دزد دوچرخه» (Bicycle Thieves – امتیاز ۸٫۲) از ویتوریو دسیکا، نمونه‌ای درخشان از نئورئالیسم ایتالیاست. داستان مردی فقیر در رم که دوچرخه‌اش – تنها وسیله‌ی کار و امیدش – دزدیده می‌شود، ساده به نظر می‌رسد، اما در پس آن تصویری از فقر، کرامت و پدرانگی نهفته است. فیلم با بازی‌های طبیعی و صحنه‌های واقعی شهری، شکلی از صداقت را به سینما آورد که سال‌ها الگو باقی ماند.
و در نهایت، «مالنا» (Malèna – امتیاز ۷٫۴) از جوزپه تورناتوره، با فضایی شاعرانه و نگاه تلخ به جامعه‌ای گرفتار شایعه و قضاوت، داستان زنی زیبا و تنها در دوران جنگ جهانی دوم را روایت می‌کند. نگاه پسربچه‌ای که شاهد این بی‌رحمی‌هاست، فیلم را به داستانی درباره‌ی بلوغ، میل و ریا تبدیل می‌کند. موسیقی باشکوه موریکونه بار دیگر احساسات را به اوج می‌برد.
از «خوب، بد، زشت» تا «مالنا»، سینمای ایتالیا در هر دوره چهره‌ای تازه از خود نشان داده است؛ از خشونت بی‌رحمانه تا لطافت انسان، از مبارزه برای بقا تا پرستش زیبایی. این فیلم‌ها یادآورند که سینمای ایتالیا، در هر قالب و ژانری، همواره درباره‌ی جوهر زندگی سخن گفته است — درباره‌ی انسان، در همه‌ی تناقض‌ها و درخشش‌هایش.
