محسن آقایی از پشتپرده ساخت مستند «ترنسکشی» میگوید
-
محسن آقایی، کارگردان مستند «ترنسکشی»، در توضیح چرایی پرداختن به موضوع ترنسها گفت این فیلم نتیجه پیگیریهای پژوهشی و دغدغههای شخصی اوست. او توضیح داد که هرچند مباحث مرتبط با هویت جنسیتی در جامعه گاه حساس تلقی میشوند، اما به باور او میتوان این موضوعات را با نگاه علمی، مسئولانه و مبتنی بر واقعیتهای اجتماعی بررسی کرد.
آقایی با اشاره به اینکه موضوع ترنسجندریسم یکی از تحولات مهم دوران معاصر است، اظهار کرد: تغییر در تعریف و درک جامعه از جنسیت، مسئلهای جهانی است و در زندگی فردی و اجتماعی افراد تأثیر زیادی دارد. به همین دلیل پرداختن به آن ضرورتی جدی داشت؛ نه فقط برای روشنتر شدن مسیر زندگی ترنسها، بلکه برای بازتاب پیامدهای اجتماعی این پدیده.
او درباره رویکرد مستند توضیح داد که ساختار روایت بر سه پرسش اصلی استوار شده است: ترنس بودن چیست؟ چرا این وضعیت شکل میگیرد؟ و چگونه میتوان شرایط زندگی این افراد را بهبود بخشید؟ نقطه شروع تیم سازنده نیز بررسی تجربه ازدواج و روابط خانوادگی در میان ترنسها بوده که در ادامه به ابعاد وسیعتری از زندگی آنها منتهی شده است.
به گفته این مستندساز، تیم تحقیق با بازخوانی انتقادی اسناد، روایتهای رایج و باورهای عمومی درباره جامعه ترنسها، به شکافهایی میان روایت رسمی و واقعیتهای زیسته این افراد رسیده است. او تأکید کرد: «هدف ما ایستادن مقابل جامعه ترنس نبود؛ بلکه هشدار درباره روندی است که منجر به حذف و نادیدهگرفتن این افراد میشود. اصطلاح ترنسکشی بیانگر همین جریان حذف است و هیچ معنای فیزیکی یا خشونتآمیز ندارد.»
آقایی درباره روند پژوهش این مستند نیز گفت که تحقیقات پروژه حدود دو تا دو سال و نیم طول کشید و حتی تا مراحل پایانی تولید ادامه پیدا کرد. او توضیح داد که علاوه بر مطالعه منابع علمی، بخش مهم کار، مصاحبههای عمیق و طولانیمدت با دهها فرد ترنس بوده است. تیم تولید به خانه برخی از آنها رفته، فضای زندگیشان را از نزدیک مشاهده کرده و تلاش کرده تا تجربه زیسته آنها را با دقت ثبت کند.
چالش مهم دیگر، جلب رضایت افراد برای حضور مقابل دوربین بود. آقایی گفت که بسیاری از افراد ترنس، بهخصوص چهرههای موفق، حاضر نبودند جلوی دوربین بیایند. حجم زیادی از نگرانیها به ترس از افشای گذشته، قضاوت اجتماعی، طرد شدن یا از دست دادن موقعیت شغلی برمیگشت. او افزود: «خیلیها بعد از تغییر جنسیت ترجیح میدهند هویت فعلیشان بهعنوان هویت اصلیشان شناخته شود، بنابراین از یادآوری گذشته خودداری میکنند.»
او همچنین توضیح داد که پیدا کردن افرادی که سالها از جراحی تطبیق جنسیتشان گذشته باشد، بسیار دشوار و زمانبر بوده و تنها بهطور اتفاقی به حل این مشکل رسیدهاند.
آقایی در پایان گفت: «فقط تعداد کمی از نسل جدیدتر با شجاعت بیشتری هویت ترنس خود را آشکار میکنند. با این حال، این آشکارسازی همیشه با پیامدهای دوگانه همراه است؛ گاهی موجب حمایت میشود و گاهی باعث طرد. اغلب این افراد ترجیح میدهند درون جامعه خودشان نقش کنشگر داشته باشند و فعالیتشان را بر مسائل همان جامعه متمرکز کنند.»
منبع: خبرگزاری مهر