«ترنسکشی» چه میگوید؟ مستندی جنجالی درباره پشتپرده تغییر جنسیت در ایران
-
مستند «ترنسکُشی» که این روزها نامش بحثبرانگیز شده، به گفته سازندگانش تلاش دارد پرده از پشتصحنه تغییر جنسیت در ایران بردارد؛ مسیری پر از ابهام که از سودهای کلان برخی جراحان تا سرنوشت تلخ جوانانی را در بر میگیرد که پس از عمل، راهی برای بازگشت ندارند.
این گروه تولید در گفتوگو با ایسنا تأکید میکنند که روایت غالب درباره ترنسها در ایران، یکسویه و ناقص بوده و جامعه در برابر «یک نسل در معرض خطر» باید به پرسشهای جدیتری پاسخ بدهد.
این مستند که حاصل بیش از چهار سال تحقیق، گفتوگوهای متعدد و بررسی اسناد رسمی است، از دوران کودکی افراد مبتلا به ناهمخوانی جنسیتی تا سالهای پس از عمل را در مسیری تشریح میکند که به باور سازندگان، اغلب افراد را به سمت «ترنسکُشی سیستماتیک» میبرد.
اکران دانشگاهی «ترنسکُشی» از ۱۵ آذر آغاز شده و از ۲۲ آذر روی یکی از پلتفرمها ادامه پیدا میکند.
رویکرد متفاوت تولیدکنندگان مستند
محسن آقایی، کارگردان و پژوهشگر این اثر، در نشست خبری گفته است انگیزه ساخت فیلم نه رسانهای بوده و نه جشنوارهای، بلکه ادامه تحقیقاتی بوده که او را با مسئلهای بزرگتر از یک پرونده شخصی روبهرو کرده است.
او تأکید میکند که «ترنسکُشی» نخستین مستندی است که نگاه «کلنگرانه» دارد و به جای روایت زندگی یک فرد، ساختارها و روندهایی را بررسی میکند که مسیر زندگی این گروه را تحت تأثیر قرار میدهد.
آقایی یکی از دشوارترین مراحل تولید را یافتن سوژه مناسب دانسته و توضیح داده است: بسیاری از افرادی که عمل کردهاند نمیخواهند هویتشان آشکار شود و کسانی که با هویت آشکار زندگی میکنند، پیشتر سوژه آثار متعدد بودهاند. همین موضوع باعث شد تیم سازنده نزدیک یک سال در انتظار پیدا کردن سوژه بماند.
نگرانیها درباره پیامدهای درمانی
کارگردان «ترنسکُشی» در بخش دیگری از سخنانش نسبت به مداخلات پزشکی در سنین پایین هشدار داده و گفته است: «داروهایی که برای توقف بلوغ جنسی استفاده میشود، بسیار جدی و خطرناکاند و هیچ مطالعه بلندمدتی درباره عوارض آنها وجود ندارد.»
او همچنین از نبود شفافیت در روند قضایی تصمیمگیری برای صدور مجوز تغییر جنسیت انتقاد کرده و تأکید دارد که هیچ معیار مشخصی برای قضاوت درباره این پروندهها وجود ندارد.
روایت دوم: صدای منتقدان روند موجود
علیرضا لاور، روانشناس و یکی از راویان مستند، نیز در این نشست از «روایت غالب و تکصدایی» درباره ترنسها انتقاد کرده و گفته خانوادهها معمولاً «تحت فشار سیستم» به روند تغییر جنسیت تن میدهند.
به گفته او، بخش مهمی از پیامدهای بعد از عمل—از دشواریهای جنسی گرفته تا مشکلات جسمی مادامالعمر—در رسانهها بازنمایی نمیشود و همین باعث شکلگیری تصویری غیرواقعی از این فرآیند شده است.
لاور همچنین با اشاره به آمارهای رسمی قوه قضائیه گفت تغییر الگوی جنسیتی درخواستهای تغییر جنسیت—که اکنون عمدتاً دختر به پسر شده—نشاندهنده نگرانیهای جدی درباره آینده نسل جوان است.
هدف نهایی «ترنسکُشی»
عباس کنعانی، معاون جریانسازی سفیرفیلم، در پایان گفته است هدف تیم سازنده ایجاد گفتوگو و طرح پرسش در سطوح نخبگانی است و به همین دلیل نمایش دانشگاهی فیلم در اولویت قرار گرفته. او اعلام کرده برخی پلتفرمهای پخش به دلیل صراحت محتوای فیلم، از نمایش آن خودداری کردهاند.
منبع: ایسنا