روایت‌های خواندنی امیرشهاب رضویان از همکاری با عزت‌الله انتظامی در «مینای شهر خاموش»
-
امیرشهاب رضویان، کارگردان فیلم «مینای شهر خاموش»، در گفت‌وگویی تازه به مرور خاطرات خود از همکاری با زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی و سختگیری‌های دلنشین این هنرمند بزرگ پرداخت. او همچنین درباره وضعیت امروز سینمای ایران، حذف پروانه ساخت و روند پیچیده صدور مجوزها صحبت کرد.
انتظامی: «فیلم باید خوب شود»
رضویان می‌گوید انتظامی همواره برای انتخاب نقش وسواس داشت و تا به فیلمنامه ایمان پیدا نمی‌کرد، جلوی دوربین نمی‌رفت. او می‌گوید:
«وقتی آخرین بخش قصه را نوشتم و برایش توضیح دادم، ذوق کرد و گفت: امیرشهاب شد؛ بریم بسازیم.»
کارگردان ادامه می‌دهد که در سفر به بم، انتظامی مدام از او می‌پرسید آیا پیش از زلزله چیزهایی از شهر در ذهن داری؟ این دو با هم شهر را گشتند و به گفته رضویان «از دل همان گشت‌وگذار‌ها ایده‌های زیادی متولد شد». بااین‌حال، انتظامی تا آخرین روز با تردید به نتیجه کار نگاه می‌کرد و دائما می‌گفت:
«فیلمه خوب بشه‌ها… یا صاحب‌الزمان کمک کن فیلمه خوب بشه.»
وسواس حرفه‌ای انتظامی
رضویان می‌گوید انتظامی سر صحنه سیگار نمی‌کشید، کم غذا می‌خورد و لحظه‌به‌لحظه درگیر نقش بود. شب‌ها نیز حوالی ساعت دوازده تماس می‌گرفت و می‌گفت: «بیا این سکانس رو بخونیم، ببین درست فهمیدم؟»
او تاکید می‌کند که انتظامی بازیگر بداهه نبود:
«در سکانس چای ایرانی ابتدا قبول نکرد. یک هفته درباره‌اش حرف زدیم تا به نتیجه برسیم. وقتی موضوع به غیرت ملی‌اش گره می‌خورد، سریع قانع می‌شد.»
ماجرای سکانس قنات
کارگردان صحنه‌ای از فیلم را یادآور می‌شود که گرمای قنات شبیه سونای بخار بود و انتظامی از شدت گرما کلافه شده بود. اما وقتی عکس‌ها را دید، گفت:
«سکانس قنات خیلی خوب شده… امیرشهاب فیلم خوبی می‌شه.»
از مجوز در ترکیه تا سال‌ها انتظار در ایران
رضویان در بخش دیگری از گفت‌وگو به موضوع پروانه ساخت و نمایش پرداخته و آن را یکی از معضلات مهم سینمای ایران می‌داند:
«فیلمی را در ترکیه ساختم؛ ظرف کمتر از یک هفته پروانه نمایش دادند و فیلم با نزدیک به ۲۰۰ سالن اکران شد. همان فیلم در ایران یک سال در صف مجوز ماند.»
او می‌گوید روند طولانی ممیزی باعث شده آثار، بارها کوتاه شوند:
«فیلم ۱۲۰ دقیقه‌ای در نهایت به ۸۵ دقیقه رسید. هر بار پنج دقیقه کم کردند!»
«خانه ارواح»؛ فیلمی که بعد از بیات شدن مجوز گرفت
رضویان یادآوری می‌کند که فیلم «خانه ارواح» از سال ۹۹ تا ۱۴۰۳ میان شوراهای مختلف دست‌به‌دست شد و تازه زمانی مجوز گرفت که به گفته او «کاملاً بیات شده بود».
انتقاد از ساختار صدور مجوز
او معتقد است که اگر ممیزی قرار باشد، باید برای خود وزارتخانه نیز قانون‌گذاری شود:
«همان‌طور که از فیلمساز توقع دارید قانون را رعایت کند، باید شوراهای پروانه ساخت و نمایش هم موظف باشند ظرف دو هفته پاسخ بدهند.»
صنوف و نقش آن‌ها در آینده سینما
رضویان با اشاره به موج درخواست‌ها برای حذف پروانه ساخت می‌گوید:
«فیلمساز قیم نمی‌خواهد. صنوف سینمایی باید مسئولیت بیشتری بگیرند. دنیا سال‌هاست با اتکا به نهادهای مستقل فیلم تولید می‌کند.»
نقد سیاست‌گذاری سینمایی
او مهم‌ترین ضربه به سینمای ایران را سیاست‌هایی می‌داند که همه چیز را به فروش گیشه گره زده‌اند:
«وقتی فقط کمدی می‌سازیم، بخش بزرگی از تماشاگر از سینما فاصله می‌گیرد. مثل دوره‌ای قبل از انقلاب. هنوز مخاطبی هست که بخواهد فیلم متفاوت ببیند، اما ما در الگوهای تکراری غرق شده‌ایم.»
منبع: ایرنا
امیر شهاب رضویان
عزت الله انتظامی
مینای شهر خاموش
خانه ارواح ۱۳۹۹