صدسال تنهایی یک فیلمساز؛ «شبح کژدم» پس از دهه‌ها دوباره دیده می‌شود
-
کیانوش عیاری، فیلمساز باسابقه ایرانی که این روزها مشغول فراهم کردن شرایط تولید چهاردهمین اثر سینمایی خود است، قرار است با نمایش یکی از کم‌دیده‌شده‌ترین فیلم‌هایش، «شبح کژدم»، مورد تقدیر قرار بگیرد.
عیاری ۷۴ ساله که طی سال‌های گذشته چندبار به دلیل مشکلات جسمانی در بیمارستان بستری شده، با وجود ضعف بدنی همچنان پیگیر ساخت پروژه جدیدش با عنوان «خرِ لنگ» است؛ فیلمی که آن را اثری تاریخی درباره نخستین چاه نفت معرفی کرده و اعلام کرده حدود ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه برای تولید آن نیاز خواهد بود. آخرین ساخته او «ویلای ساحلی» بود که در جنوب کشور فیلم‌برداری شد و پروژه تازه نیز قرار است در همان منطقه کلید بخورد.
هم‌زمان با پیش‌تولید «خر لنگ»، کانون کارگردانان سینما برنامه‌ای برای بزرگداشت عیاری تدارک دیده است؛ مراسمی که با نمایش نسخه مرمت‌شده فیلم «شبح کژدم» آغاز می‌شود. این نسخه توسط فیلمخانه ملی ایران بازسازی شده و قرار است پنج‌شنبه ۲۹ آبان، ساعت ۱۷ در موزه سینمای ایران روی پرده برود.
«شبح کژدم» سومین فیلم بلند عیاری است؛ اثری تولید سال ۱۳۶۵ که در زمان اکران، کمتر دیده و حتی کمتر فهمیده شد. با این حال، بسیاری از منتقدان امروز آن را یکی از آثار ریتم‌مند و تأثیرگذار سینمای ایران می‌دانند؛ فیلمی که برای تعدادی از فیلمسازان نسل بعد، الهام‌بخش ورود به سینما بوده است.
عیاری در روایت شکل‌گیری این فیلم گفته بود:
«در آن سال، شبح کژدم انتخاب اول من نبود. چند فیلمنامه از جمله قلعه میرزاخانی رد شدند و در نهایت فقط این طرح مجوز گرفت. گفتند ساخت آن پاداش جایزه تنوره دیو است. با علاقه آن را ساختم و اتفاق مهم این بود که صدابرداری سر صحنه برای نخستین بار به صورت جدی وارد سینمای ایران شد.»
در این اثر، جهانگیر الماسی نقش اصلی را ایفا کرده؛ نقشی که خودش آن را یکی از دشوارترین تجربه‌های بازیگری‌اش توصیف کرده است. «شبح کژدم» داستان فیلمسازی به نام «محمود» را روایت می‌کند که وقتی امکان ساخت فیلمنامه‌اش را از دست می‌دهد، تصمیم می‌گیرد آن را در دنیای واقعی اجرا کند. این فیلم از نخستین آثار ایرانی است که به شکل مستقیم درباره خودِ سینما حرف می‌زند.
از جمله دیگر بازیگران فیلم می‌توان به حسن رضایی، ناصر آقایی، کاظم افرندنیا، نعمت‌الله گرجی و منیژه آقایی اشاره کرد.
منبع: ایسنا
جهانگیر الماسی
کیانوش عیاری