تیم راث

تیم راث (Tim Roth)، با نام اصلی تیموتی سایمون اسمیت ، بازیگر و کارگردان تحسین‌شده انگلیسی است که در ۱۴ مه ۱۹۶۱ در لندن متولد شد. او به خاطر همکاری‌های متعددش با کارگردانان مؤلف، به ویژه کوئنتین تارانتینو در فیلم‌های نمادینی چون «سگ‌های انباری» (Reservoir Dogs) و «داستان عامه‌پسند» (Pulp Fiction)، شهرت دارد. راث برای بازی در نقش آرچیبالد کانینگهام در فیلم «راب روی» (Rob Roy) محصول ۱۹۹۵، نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. کارنامه متنوع او شامل نقش‌آفرینی در فیلم‌هایی چون «هالک شگفت‌انگیز» (The Incredible Hulk)، «هشت نفرت‌انگیز» (The Hateful Eight) و سریال تلویزیونی «به من دروغ بگو» (Lie to Me) می‌شود. او همچنین فیلم تحسین‌شده «منطقه جنگی» (The War Zone) را کارگردانی کرده است.   

کودکی و نوجوانی

تیم راث با نام تیموتی سایمون اسمیت در لندن به دنیا آمد و در منطقه دالویچ بزرگ شد. پدرش، ارنی اسمیت، روزنامه‌نگار و عضو سابق حزب کمونیست بریتانیا بود که در دوران جنگ جهانی دوم به نشانه همبستگی با یهودیان، نام خانوادگی خود را به راث تغییر داد. مادرش، آن، نقاش منظره و معلم بود. پدر تیم در آمریکا از خانواده‌ای مهاجر بریتانیایی با اصالت ایرلندی متولد شده بود. تیم برای جلوگیری از قلدری در مدرسه، لهجه کاکنی لندنی را یاد گرفت. او مدتی در کالج هنر کمبرول به تحصیل مجسمه‌سازی پرداخت اما آن را رها کرد. راث در دوران کودکی قربانی آزار جنسی از سوی پدربزرگ پدری‌اش بود، حقیقتی که سال‌ها بعد آن را علنی کرد. ورود او به دنیای بازیگری کاملاً اتفاقی بود؛ زمانی که برای یافتن تلمبه دوچرخه وارد ساختمانی شد که در آن برای فیلم تلویزیونی «ساخت بریتانیا» (Made in Britain) تست بازیگری گرفته می‌شد و از او خواسته شد تست بدهد. 

زندگی حرفه‌ای

تیم راث با بازی در نقش یک اسکین‌هد در فیلم تلویزیونی جنجالی «ساخت بریتانیا» (Made in Britain) در سال ۱۹۸۲ و فیلم «ضربه» (The Hit) در سال ۱۹۸۴ به سرعت توجه‌ها را به خود جلب کرد. نقش‌آفرینی‌های اولیه قابل توجه او شامل فیلم‌های «آشپز، دزد، همسرش و عاشقش» (The Cook, the Thief, His Wife & Her Lover)، «ونسان و تئو» (Vincent & Theo) (در نقش ونسان ون گوگ) و «روزنکرانتز و گیلدنسترن مرده‌اند» (Rosencrantz & Guildenstern Are Dead) بود. همکاری با کوئنتین تارانتینو در نقش آقای نارنجی در «سگ‌های انباری» (Reservoir Dogs) و پامپکین/رینگو در «داستان عامه‌پسند» (Pulp Fiction) او را به شهرت جهانی رساند. اوج موفقیت انتقادی او با نامزدی اسکار برای نقش شرور آرچیبالد کانینگهام در «راب روی» (Rob Roy) رقم خورد. راث در طول دوران حرفه‌ای خود در طیف وسیعی از فیلم‌ها بازی کرده است، از جمله «اودسا کوچک» (Little Odessa)، «چهار اتاق» (Four Rooms)، «افسانه ۱۹۰۰» (Legend of 1900)، «سیاره میمون‌ها» (Planet of the Apes) (در نقش ژنرال تید)، «هالک شگفت‌انگیز» (The Incredible Hulk) (در نقش ابامینیشن)، «سلما» (Selma) (در نقش جورج والاس)، «هشت نفرت‌انگیز» (The Hateful Eight) و فیلم‌های مستقل تحسین‌شده‌ای چون «مزمن» (Chronic)، «لوس» (Luce) و «ساندان» (Sundown). او همچنین نقش اصلی سریال محبوب «به من دروغ بگو» (Lie to Me) را ایفا کرد. راث نقش ابامینیشن را در فیلم «شانگ چی» (Shang-Chi) و سریال «شی هالک: وکیل دادگستری» (She-Hulk: Attorney at Law) تکرار کرد. در سال ۱۹۹۹، او اولین و تنها فیلم خود تا به امروز، «منطقه جنگی» (The War Zone) را کارگردانی کرد که به موضوع حساس سوءاستفاده جنسی در خانواده می‌پرداخت و با استقبال منتقدان روبرو شد. آخرین پروژه‌های منتشر شده او تا به امروز، فیلم‌های «سم» (Poison) (۲۰۲۴)  و «طبقه‌بندی شده» (Classified) (۲۰۲۴) هستند.   

جوایز

تیم راث برای بازی در فیلم «راب روی» (Rob Roy) نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد و جایزه بفتای همین بخش را از آن خود کرد. او همچنین برای این نقش نامزد جایزه گلدن گلوب شد. راث برای کارگردانی فیلم «منطقه جنگی» (The War Zone) جوایز متعددی از جمله جایزه فیلم اروپایی برای بهترین کشف اروپایی و جوایزی از جشنواره‌های فیلم ادینبرو و وایادولید دریافت کرد. او در ابتدای دوران حرفه‌ای خود برای فیلم «ضربه» (The Hit) نامزد جایزه بفتای بهترین تازه‌وارد آینده‌دار شد. همچنین برای بازی در سریال «به من دروغ بگو» (Lie to Me) برنده جایزه منتخب مردم شده است.   

حقایق جذاب، فعالیت‌های دیگر و زندگی شخصی

تیم راث دوستی نزدیکی با گری اولدمن دارد. راث نقش‌های مهمی چون پروفسور اسنیپ در مجموعه «هری پاتر» (Harry Potter) و جانی راتن در فیلم «سید و نانسی» (Sid and Nancy) را رد کرده است. او از سال ۱۹۹۳ با نیکی باتلر، طراح مد، ازدواج کرده است. راث سه پسر داشت: جک راث تیموتی هانتر راث (متولد ۱۹۹۵) و مایکل کورمک راث متأسفانه، پسرش کورمک در اکتبر ۲۰۲۲ در سن ۲۵ سالگی بر اثر نوع نادری از سرطان درگذشت. این اتفاق تلخ کمی پس از پایان فیلمبرداری فیلم «سم» (Poison) رخ داد که در آن راث نقش پدری داغدیده را بازی می‌کرد؛ تجربه‌ای که به شکلی دردناک با واقعیت زندگی او تلاقی پیدا کرد.