سوفیا کوپولا

سوفیا کوپولا صدایی متمایز و تأثیرگذار در سینمای معاصر آمریکا است که با فیلم‌های خاص، اتمسفریک و زیبایی‌شناسانه‌اش شناخته می‌شود. آثار او اغلب به کاوش در مضامین تنهایی، شهرت و دنیای درونی زنان می‌پردازند. کوپولا که فرزند کارگردان افسانه‌ای، فرانسیس فورد کوپولا (Francis Ford Coppola) است، پس از تجربه‌ای ناموفق در بازیگری، مسیر خود را به عنوان یک نویسنده و کارگردان تحسین‌شده پیدا کرد. او با فیلم‌هایی نمادین مانند خودکشی باکره‌ها (The Virgin Suicides)، شاهکار برنده اسکار گمشده در ترجمه (Lost in Translation) و درام تاریخی ماری آنتوانت (Marie Antoinette)، سبک بصری منحصربه‌فرد خود را به ثبت رساند. کوپولا به عنوان اولین زن آمریکایی نامزد اسکار بهترین کارگردانی و یک برنده اسکار نسل سومی در خانواده‌اش، میراثی ماندگار در تاریخ سینما خلق کرده است.

کودکی و سال‌های ابتدایی

سوفیا کارمینا کوپولا در ۱۴ مه ۱۹۷۱، در حین فیلم‌برداری پدرخوانده (The Godfather)، در نیویورک به دنیا آمد. او فرزند کارگردان فرانسیس فورد کوپولا و مستندساز النور کوپولا (Eleanor Coppola) است و در مزرعه خانوادگی‌شان در کالیفرنیا بزرگ شد. کودکی او در فضایی شبیه به یک خانواده سیرک و در صحنه فیلم‌برداری آثار بزرگ پدرش مانند اینک آخرالزمان (Apocalypse Now) در فیلیپین گذشت. او از کودکی در فیلم‌های پدرش نقش‌های کوچکی ایفا می‌کرد، اما آخرین نقش مهم او به عنوان مری کورلئونه در پدرخوانده: قسمت سوم (The Godfather Part III) با واکنش بسیار منفی منتقدان مواجه شد. این تجربه تلخ، او را از بازیگری دور کرد و به سمت علاقه‌های دیگرش یعنی مد (کارآموزی در شنل در ۱۵ سالگی)، عکاسی و طراحی سوق داد. او برای مدتی در کالج میلز (Mills College) و موسسه هنرهای کالیفرنیا (California Institute of the Arts) تحصیل کرد.

شروع کار حرفه‌ای

پس از کناره‌گیری از بازیگری، کوپولا در دهه ۱۹۹۰ به فعالیت‌های دیگری روی آورد و یک خط تولید لباس به نام میلک فد (Milk Fed) را در ژاپن راه‌اندازی کرد. علاقه او به فیلم‌سازی با ساخت دو فیلم کوتاه به نام‌های تخت، حمام و فراتر (Bed, Bath, and Beyond) (۱۹۹۶) و ستاره را بلیس (Lick the Star) (۱۹۹۸) شکوفا شد. او دریافت که کارگردانی، تمام علایقش از جمله عکاسی، موسیقی و طراحی را در بر می‌گیرد. نقطه عطف کارنامه او زمانی بود که شیفته رمان خودکشی باکره‌ها نوشته جفری یوجینیدس (Jeffrey Eugenides) شد. او فیلم‌نامه‌ای بر اساس آن نوشت و اصرار داشت که خودش آن را کارگردانی کند تا بتواند دیدگاه دخترانه و زنانه خود را در فیلم پیاده کند. این فیلم که در سال ۱۹۹۹ اکران شد، او را به عنوان یک فیلم‌ساز جدی معرفی کرد. اما موفقیت عظیم او با فیلم دومش، گمشده در ترجمه (۲۰۰۳)، رقم خورد که برایش جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی را به ارمغان آورد و او را به شهرت جهانی رساند.

مهمترین سریال‌های سوفیا کوپولا

کارنامه سوفیا کوپولا عمدتاً بر سینما متمرکز است، اما مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین اثر تلویزیونی او، ویژه برنامه کمدی-موزیکال نتفلیکس به نام یک کریسمس بسیار ماری (A Very Murray Christmas) (۲۰۱۵) است. این پروژه که با همکاری بازیگر محبوب و همکار همیشگی‌اش، بیل ماری (Bill Murray)، ساخته شد، توانست نامزدی جایزه امی برای بهترین فیلم تلویزیونی را برای کوپولا به ارمغان بیاورد. این ویژه برنامه، با وجود قالب تلویزیونی‌اش، بسیاری از ویژگی‌های سینمای کوپولا را در خود داشت: فضایی آمیخته با حس مالیخولیا و سرخوشی، حضور در یک مکان نمادین (هتل کارلایل نیویورک) و تمرکز بر ارتباطات انسانی در میان زرق و برق شهرت. این اثر تنها تجربه مهم او در مدیوم تلویزیون تا به امروز باقی مانده است.

مهمترین فیلم‌های سوفیا کوپولا

فیلم‌های سوفیا کوپولا همواره کاوشی در دنیای درونی شخصیت‌های زن بوده‌اند. خودکشی باکره‌ها (۱۹۹۹) یک شروع قدرتمند و شاعرانه بود. گمشده در ترجمه (۲۰۰۳) شاهکار اوست که به خاطر تصویر تأثیرگذارش از تنهایی و ارتباط در توکیو، برنده اسکار شد. ماری آنتوانت (۲۰۰۶) یک درام تاریخی نامتعارف با موسیقی مدرن بود که ملکه فرانسه را به عنوان نوجوانی تنها به تصویر می‌کشید. او برای فیلم یک جایی (Somewhere) (۲۰۱۰) برنده شیر طلایی، جایزه اصلی جشنواره ونیز، شد و برای فیلم فریب‌خورده (The Beguiled) (۲۰۱۷) جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره کن دریافت کرد. آخرین فیلم او، پریسیلا (Priscilla) (۲۰۲۳)، اقتباسی از خاطرات پریسیلا پریسلی (Priscilla Presley) است که بار دیگر به مضمون اصلی کوپولا، یعنی تجربه یک زن جوان در دنیای شهرت و کنترل، بازمی‌گردد و نشان‌دهنده تداوم دغدغه‌های هنری اوست.

جوایز و افتخارات سوفیا کوپولا

سوفیا کوپولا جوایز معتبری از مهم‌ترین نهادهای سینمایی جهان دریافت کرده است. او برای فیلم گمشده در ترجمه برنده جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی شد و برای همین فیلم به عنوان سومین زن تاریخ، نامزد اسکار بهترین کارگردانی گردید. این فیلم همچنین سه جایزه گلدن گلوب، از جمله بهترین فیلم کمدی یا موزیکال، را از آن خود کرد. کوپولا با فیلم یک جایی برنده شیر طلایی جشنواره ونیز در سال ۲۰۱۰ شد و در سال ۲۰۱۷ به عنوان دومین زن در تاریخ، جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره کن برای فیلم فریب‌خورده دریافت کرد. در کنار این افتخارات، او برای بازی در فیلم پدرخوانده: قسمت سوم برنده دو جایزه تمشک طلایی (Razzie Awards) برای بدترین بازیگر شد؛ جایزه‌ای که نشان می‌دهد او چگونه از یک شکست بزرگ، به قله‌های موفقیت در کارگردانی رسید.

زندگی شخصی

زندگی شخصی سوفیا کوپولا، مانند آثارش، با هنر و دنیای شهرت گره خورده است. او از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ با کارگردان اسپایک جونز (Spike Jonze) ازدواج کرده بود. در سال ۲۰۱۱، او با توما مارس (Thomas Mars)، خواننده فرانسوی گروه موسیقی فونیکس (Phoenix)، ازدواج کرد. این دو دو دختر به نام‌های رومی (Romy) و کوزیما (Cosima) دارند. کوپولا همواره تلاش کرده تا فرزندانش را از کانون توجه دور نگه دارد تا کودکی نرمالی داشته باشند. با این حال، در سال ۲۰۲۳، ویدیوی تیک‌تاک طنزآمیز دخترش رومی درباره بچه نپوتیسم بودن به شدت وایرال شد و زندگی خصوصی آن‌ها را به شکلی غیرمنتظره در معرض دید عموم قرار داد. رابطه کوپولا و همسرش توما مارس، یک همکاری خلاقانه نیز هست؛ گروه فونیکس موسیقی متن بسیاری از فیلم‌های او را از خودکشی باکره‌ها به بعد ساخته است.