رضا عطاران

رضا عطاران، بازیگر، نویسنده، کارگردان و چهره‌ای ماندگار در سینمای معاصر ایران، متولد ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۷ در مشهد است. او با ملیتی ایرانی، یکی از معدود هنرمندانی‌ست که توانسته هم در ژانر کمدی و هم در درام، حضوری موفق و تحسین‌برانگیز داشته باشد. عطاران با فیلم‌هایی چون «دهلیز» (The Corridor - 2013)، «طبقه حساس» (Sensitive Floor - 2014)، «نهنگ عنبر» (Sperm Whale - 2015) و سریال‌هایی همچون «خانه به دوش» (Homeless - 2004) و «بزنگاه» (Turning Point - 2008) به شهرت گسترده‌ای رسید. سبک بازیگری خاص، طنز موقعیت‌محور و توانایی در ایفای نقش‌های چندوجهی، او را به یکی از چهره‌های محبوب و قابل‌احترام سینمای ایران تبدیل کرده است.

کودکی و جوانی

مادرش شهربانو و پدرش ذبیح اله نام داشت که اصالتا اهل کاخک خراسان بودند و مادرش در زلزله کاخک فوت کرد. او در دوران کودکی دانش‌آموز درس‌ خوانی بود. عطاران دیپلمش را در رشته اقتصاد در مشهد دریافت کرد و برای ادامه تحصیل در رشته طراحی صنعتی به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت. او پس از مدتی تحصیل را رها کرد و به سینما و بازیگری رو آورد. ورود او به عرصه هنر با گروه‌های تئاتری آغاز شد و در دهه ۷۰ با مجموعه‌های کودک همچون «ساعت خوش» (Happy Hour - 1994) به شهرت رسید.

سریال های رضا عطاران

عطاران با بازی در تئاتر حسن حامد در دهه ۱۳۶۰ فعالیت خود را آغاز کرد که این همکاری تا سال ۱۳۷۱ ادامه داشت. حضور عطاران در تلویزیون با مجموعه بیداران (1369) آغاز شد و بازیگری او با همکاری مهران مدیری در دو مجموعه پرواز ۵۷ (1372) و ساعت خوش (۱۳۷۳–۱۳۷۴) شکوفا شد. نخستین کارگردانی عطاران در برنامه سیب خنده (1376) بود که برای گروه سنی کودک و نوجوان ساخته شد. همچنین در آن سال با بازی در فیلم کلید ازدواج به کارگردانی داوود موثقی اولین حضور خود در سینما را تجربه کرد. در سال ۱۳۷۹ عطاران در مجموعه قطار ابدی به عنوان بازیگر، کارگردان هنری و نویسنده حضور داشت. او در کلاه ‌قرمزی و سروناز (1381) حضور پیدا کرد و در سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ در دو سریال پرمخاطب خانه ‌به ‌دوش و متهم گریخت کارگردانی و بازیگری را تجربه کرد. در سال ۱۳۸۲ عطاران در مجموعه کمدی کوچه اقاقیا، علاوه بر بازیگری، کارگردانی و نویسندگی را نیز بر عهده داشت. عطاران متهم گریخت را در کنار سعید آقاخانی ساخت و سپس در مجموعه تلویزیونی کتاب ‌فروشی هدهد به ‌عنوان بازیگر مهمان بازی کرد. سپس در سال ۱۳۸۵ در ترش و شیرین کارگردانی، بازیگری و خوانندگی کرد.

فیلم های سینمایی و جوایز رضا عطاران

او با بازی در فیلم خروس جنگی (1386) مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۸۹ برای بازی در ورود آقایان ممنوع و اسب حیوان نجیبی است تندیس لبخند زرین و دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد مراسم اختتامیه دومین جشن لبخند آفتاب را به دست آورد. عطاران برنده جایزه بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم کمدی گل آقا در سال ۱۳۸۷ شد. کارگردانی و بازیگری عطاران در خوابم میاد (1390) سیمرغ بلورین بهترین کارگردان را برایش به ارمغان آورد. در همان سال او در بی‌خود و بی‌جهت نیز بازی و دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد را از انجمن منتقدان سینما دریافت کرد. پس از ایفای نقش در دهلیز (1391)، عطاران در سال ۱۳۹۲ برای نقش‌آفرینی در طبقه حساس برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد شد. او از آن زمان در فیلم‌های پرفروش نهنگ عنبر (۱۳۹۴) و دنباله‌اش، نهنگ عنبر ۲: سلکشن رؤیا (۱۳۹۶)، هزارپا (۱۳۹۷) و انفرادی (۱۳۹۸) بازی کرد. عطاران برای نقش آفرینی در روشن (۱۳۹۹) بار دیگر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را به خود اختصاص داد. عطاران در سال ۱۳۸۰ در زیر آسمان شهر مشاور کارگردان و نویسنده بود.

رضا عطاران در سال ۱۳۸۷ مشاور کارگردان فیلم سه در چهار به کارگردانی مجید صالحی بود. در همین سال عطاران سریال بزنگاه را به‌عنوان ویژه برنامه ماه رمضان برای شبکه سه ساخت. در سال ۱۳۸۰ او دومین فیلم سینمایی خود به نام سیندرلا را بازی کرد. عطاران در سال ۱۳۸۶ که سال پرکاری برای او بود، در پنج فیلم سینمایی با نام‌های تیغ‌ زن، قرنطینه، خروس جنگی، توفیق اجباری و تسویه‌ حساب بازی کرد. عطاران پس از سریال بزنگاه از تلویزیون خداحافظی کرد. او در فعالیت‌های خیریه هم شرکت می ‌کند و به بازدید از موسسه‌های خیریه می ‌پردازد.

از دیگر آثار رضا عطاران می‌توان به صد دام (1403)، قیف، ویلای ساحلی (1402)، دفترچه یادداشت (1402) و انفرادی (1401) اشاره کرد.

جوایز و دستاوردها

عطاران در طول دوران حرفه‌ای خود، بارها مورد تقدیر قرار گرفته است. او دو بار برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم فجر شد: یک‌بار برای «دهلیز» در سال ۱۳۹۱ و بار دیگر برای «طبقه حساس» در سال ۱۳۹۲. همچنین در جشنواره‌های داخلی دیگر مانند جشن خانه سینما و جشن حافظ نیز جوایزی را از آن خود کرده است. سبک منحصر به‌فرد او در بازیگری و توانایی در خلق شخصیت‌های واقعی و باورپذیر، عطاران را به الگویی برای نسل جدید بازیگران ایرانی تبدیل کرده است.

سبک و ویژگی‌های بازیگری

رضا عطاران بازیگری‌ست که همواره سعی کرده مرز بین بازیگری حرفه‌ای و واقع‌گرایی اجتماعی را باریک‌تر کند. او در ایفای نقش‌هایش، از تکنیک‌های بازیگری مبتنی بر مشاهده و زیست فردی استفاده می‌کند و اغلب، با بداهه‌پردازی‌های خاص خود، سکانس‌هایی فراموش‌نشدنی خلق می‌کند. توانایی‌اش در ترکیب طنز موقعیت با بحران‌های عاطفی شخصیت‌ها، او را از بسیاری از هم‌نسلانش متمایز کرده است.