فیلم‌های جنایی برگزیده اسکار

صفحه‌ی پیش‌ِرو مجموعه‌ای از فیلم‌های جنایی برگزیده‌ی اسکار را در بر می‌گیرد؛ آثاری که فراتر از قصه‌ی جرم و مجازات رفته‌اند و در قالبی سینمایی، دغدغه‌های اخلاقی، روانی و اجتماعی را به تصویر کشیده‌اند. در این فهرست، از حماسه‌های مافیایی گرفته تا درام‌های مدرن و آثار جسورانه‌ی معاصر، می‌توان ردپای تغییر و بلوغ ژانر جنایی را در مسیر جوایز آکادمی دنبال کرد.

نخست، فیلم «دارودسته‌های نیویورکی» (Gangs of New York - 2002) ساخته‌ی مارتین اسکورسیزی با بازی لئوناردو دی‌کاپریو و دنیل دی-لوئیس، بازسازی خشن و تاریخی از دوران شکل‌گیری نیویورک مدرن است. فیلم نبرد میان قدرت، طبقات و مهاجران را در قرن نوزدهم به تصویر می‌کشد؛ جایی که قانون هنوز در سایه‌ی خشونت تعریف می‌شود. Gangs of New York با طراحی صحنه‌ی عظیم و نگاه انتقادی‌اش به ریشه‌های خشونت آمریکایی، نامزد ۱۰ جایزه‌ی اسکار شد و به اثری ماندگار در میان فیلم‌های جنایی تاریخی بدل گشت.

چند سال بعد، «جایی برای پیرمردها نیست» (No Country for Old Men - 2007) از برادران کوئن، چهره‌ی سرد و بی‌رحم جنایت را به شیوه‌ای فلسفی بازتعریف کرد. داستان تقابل سه مرد — یک شکارچی، یک قاتل بی‌وجدان و یک کلانتر خسته — در فضای خفقان‌آور تگزاس دهه‌ی ۸۰ می‌گذرد. فیلم با فیلمنامه‌ی دقیق، سکوت‌های معنادار و بازی خیره‌کننده‌ی خاویر باردم، توانست چهار جایزه‌ی اسکار از جمله بهترین فیلم و کارگردانی را از آن خود کند. No Country for Old Men یادآور این حقیقت است که خشونت، نه از بیرون، که از درون انسان می‌جوشد.

در سال ۲۰۲۰، فیلم «زن جوان آینده‌دار» (Promising Young Woman) به نویسندگی و کارگردانی امرالد فنل تصویری تازه از انتقام و عدالت ارائه داد. Promising Young Woman با بازی تأثیرگذار کری مولیگان، داستان زنی را روایت می‌کند که در پی تجربه‌ای تلخ، تصمیم می‌گیرد عدالت را به دست خود بگیرد. فیلم با ترکیب رنگ‌های زنده، لحن طنز تلخ و ضربه‌ی نهاییِ تکان‌دهنده‌اش، مرز میان بزه و مجازات را از نو تعریف می‌کند. این اثر برنده‌ی اسکار بهترین فیلمنامه‌ی غیراقتباسی شد و به‌عنوان یکی از جسورترین فیلم‌های جنایی سال‌های اخیر شناخته می‌شود.

در تازه‌ترین نمونه، «امیلیا پرز» (Emilia Pérez - 2024) اثری است از ژاک اودیار که با نگاهی متفاوت، ژانر جنایی را در قالبی موزیکال و انسان‌محور روایت می‌کند. داستان زنی که پیش‌تر رئیس یک کارتل مواد مخدر بوده و حالا پس از تغییر جنسیت، به دنبال نجات و بازسازی زندگی‌اش است، با بازی درخشان کارلا سوفیا گاسکون و سلنا گومز به شکلی عمیق از مفهوم هویت، بخشش و عدالت سخن می‌گوید. Emilia Pérez با دریافت جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران کن و چند نامزدی اسکار، نشان داد که سینمای جنایی می‌تواند فراتر از جرم، درباره‌ی انسان باشد.

در این صفحه می‌توانید مجموعه‌ای از فیلم‌های جنایی را مرور کنید که نه‌تنها در فصل جوایز درخشیده‌اند، بلکه چهره‌ی ژانر را دگرگون کرده‌اند — از نبردهای خونین قرن نوزدهم در Gangs of New York تا سکوت مرگبار No Country for Old Men، از انتقام شخصی در Promising Young Woman تا رستگاری در Emilia Pérez.
هرکدام از این آثار یادآورند که اسکار فقط به فیلم‌های پرزرق‌وبرق تعلق ندارد؛ بلکه به آثاری می‌رسد که با جسارت و عمق، تاریکی‌های جهان ما را روشن می‌کنند.