دههی ۲۰۲۰ برای ژانر معمایی، دههی احیا و جسارت بود. سریالهایی که در این سالها ساخته شدند دیگر بهدنبال یک «قاتل ناشناخته» ساده نبودند، بلکه حقیقت را در دل آدمها، حافظهها و ساختارهای اجتماعی جستوجو کردند. در این صفحه میتوانید مجموعهای از مهمترین و بحثبرانگیزترین سریالهای معمایی این دهه را ببینید؛ آثاری که هر کدام به شیوهای تازه، مرز میان واقعیت و دروغ را محو کردهاند.
نقطهی آغاز این جریان را میتوان «نابودی» (The Undoing – ۲۰۲۰) دانست؛ مینیسریالی از HBO با بازی نیکول کیدمن و هیو گرانت که از پشت ظاهر درخشان زندگی نیویورکی، تصویری لرزان از بیاعتمادی و گناه را بیرون میکشد. داستان زنی است که در بحبوحهی یک قتل، همهی آنچه را دربارهی همسر، دوستان و حتی خودش میدانست، از نو زیر سؤال میبرد. هر قسمت با ظرافت، پردهای تازه از دروغهای جمعی را کنار میزند تا تماشاگر درگیر تردید بماند.
دو سال بعد، «تفکیک» (Severance – ۲۰۲۲) از اپل تیوی پلاس، تعریف تازهای از معما ارائه داد. در شرکتی مرموز، کارمندان با جراحی ذهن، حافظهی کاریشان را از زندگی شخصی جدا میکنند. اما این جداسازی بهجای آرامش، به دامی فلسفی تبدیل میشود؛ جایی که خودِ واقعی، به غریبهای بدل میگردد. «تفکیک» از آن دست سریالهایی است که نه فقط راز، بلکه هویت را به معما تبدیل میکند — تجربهای سرد، دقیق و فراموشنشدنی.
در همان سال، ژاپنیها با «هیولا» (Monster – ۲۰۲۲) دوباره قدرت روایت شرقی را به یادمان آوردند. داستان جراح بااستعدادی که با نجات جان یک کودک، ناخواسته در مسیر زادهشدن هیولایی انسانی قرار میگیرد. مجموعه با ریتمی آرام و دقتی وسواسگونه، پرسشی اخلاقی را دنبال میکند: اگر نجات دادن یک انسان، به تولد یک جنایتکار بینجامد، گناه با کیست؟ اثری فلسفی و پرتنش که نشان میدهد معما همیشه فقط در صحنهی جرم نیست.
در «اجساد» (Bodies – ۲۰۲۳) ساختهی بریتانیا، معما از زمان عبور میکند. یک جسد در چهار دههی متفاوت پیدا میشود و چهار کارآگاه در دورههای تاریخی جداگانه به دنبال حل یک قتل واحد هستند. ساختار چندزمانهی سریال، تماشاگر را به سفری میان تاریخ و آینده میبرد؛ جایی که زمان خودش بخشی از راز است. «اجساد» نه فقط با داستان، بلکه با فرم پیچیدهاش ذهن را درگیر میکند و از ژانر پلیسی چهرهای تازه میسازد.
سریال آمریکایی «بیگناه فرضشده» (Presumed Innocent – ۲۰۲۴) با بازی جیک جیلنهال، بازگشتی است به معماهای دادگاهی کلاسیک، اما با نگاهی مدرنتر. دادستانی که به قتل همکارش متهم میشود، در حالی باید از خود دفاع کند که حقیقت، در همتنیدگی روابط شخصی و سیاسی گم شده است. هر اپیزود مثل بازجویی تازهای است؛ پر از سکوت، اضطراب و چرخشهای پیشبینیناپذیر.
و تازهترین عنوان این فهرست، «زوج کامل» (The Perfect Couple – ۲۰۲۵) است؛ درامی پرزرقوبرق که با طنینی تلخ، تضاد میان ظاهر بینقص و واقعیت فروپاشیدهی انسانها را روایت میکند. عروسیای باشکوه در جزیرهای لوکس ناگهان به صحنهی یک قتل تبدیل میشود، و در پس لبخندها، نقشههایی پنهان جریان دارد.
سریالهای معمایی دههی ۲۰۲۰ بیش از هر زمان دیگری از «راز» بهعنوان ابزاری برای شناخت انسان استفاده کردند — از برجهای شیشهای نیویورک تا اتاقهای بستهی شرکت لومن، از کلینیکهای آرام توکیو تا خیابانهای بارانزدهی لندن. این دهه نشان داد معما هنوز هم زنده است، فقط شکلش عوض شده؛ حالا بهجای پرسیدن «چه کسی؟»، میپرسد «چرا؟» — و شاید همین، جذابترین راز تمام این سالها باشد.
