زمان، این پدیده پیچیده و غیرقابل کنترل، همیشه یکی از موضوعات جذاب برای انسان‌ها بوده است. از آنجا که همه ما در معرض گذر زمان قرار داریم، سینما و تلویزیون این امکان را فراهم کرده‌اند که داستان‌هایی از دنیای زمان و تغییر آن بسازند و ما را به دنیای خیالی خود ببرد. در واقع، آثار زیادی وجود دارند که مفهوم زمان را نه تنها به‌عنوان یک عامل در جریان داستان، بلکه به‌عنوان یک موضوع پیچیده و مرموز به تصویر کشیده‌اند. در ادامه نگاهی به فیلم و سریال های جدید با موضوع زمان خواهیم داشت.
در این نوع آثار سینمایی، گذر زمان نه همیشه خطی است، نه همیشه قابل پیش‌بینی. یکی از بهترین نمونه‌ها از این دست فیلم‌ها، تنِت (Tenet) اثر کریستوفر نولان در سال 2020 است. این فیلم، با نگاهی فلسفی و علمی به زمان پرداخته و به شکل‌های پیچیده‌ای همانند معکوس شدن زمان، تماشاگران را در یک تورنمنت ذهنی قرار می‌دهد. در این فیلم، زمان نه به‌عنوان یک مسیر ثابت، بلکه به‌عنوان چیزی که می‌تواند تغییر مسیر دهد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پیچیدگی‌ها و لایه‌های مختلف از زمان، فیلم را به اثری فراتر از یک داستان اکشن معمولی تبدیل کرده است.
در سوی دیگر، نیمه شب در پاریس (Midnight in Paris) ساخته وودی آلن در سال 2011، برخوردی متفاوت با مفهوم زمان دارد. این فیلم که به شکلی جادویی از گذشته و حال به صورت توامان بهره می‌برد، از طریق سفر به گذشته، فرصت‌های جدیدی را برای شخصیت اصلی‌اش فراهم می‌کند. در اینجا، زمان به مثابه‌ای وسیله‌ای است برای کشف خود و بازگشت به ریشه‌های هنری و فرهنگی، و البته با یک نگاه رویاگونه به گذشته. این اثر در کنار لذت دیدن پاریس در دو زمان متفاوت، به تماشاگران یادآوری می‌کند که گاهی با نگاه به گذشته می‌توان به حال خود ارزش تازه‌ای داد.
اما در دنیای سریال‌ها، پروژه لازاروس (Lazarus Project) که در 2024 ساخته شده، یک داستان پیچیده و رازآلود از زمان را ارائه می‌دهد. در این سریال، داستان حول محور یک سازمان مخفی می‌چرخد که توانایی بازگشت به زمان‌های قبلی را دارد تا از فاجعه‌های جهانی جلوگیری کند. در اینجا، بازی با زمان نه تنها به معنای تغییر رویدادهاست، بلکه به گسترش اخلاقی و عواقب احتمالی نیز پرداخته می‌شود. چالش‌هایی که شخصیت‌های سریال با آن‌ها مواجه میشوند، می‌تواند به بینندگان یادآوری کند که در دنیای بی‌پایانِ احتمالات، هیچ چیزی قطعی نیست.
فیلم‌های دیگری که با موضوع زمان به‌طور متفاوتی بازی می‌کنند، شامل پروژه آدام (The Adam Project) است که در 2022 منتشر شد. در این فیلم، شخصیت اصلی با خود جوان‌ترش روبه‌رو می‌شود و از آینده به گذشته سفر می‌کند. این سفر نه تنها موجب یک تغییر در روابط خانوادگی شخصیت‌ها می‌شود، بلکه در عین حال موضوعاتی مانند پذیرش تغییرات در زندگی و تعامل با گذشته خود را مطرح می‌کند.
اگر بخواهیم آثار معروف این ژانر را نیز به‌طور خلاصه نام ببریم، فیلم‌هایی مانند بازگشت به آینده (Back to the Future)، دستگاه زمان (The Time Machine) و سریال‌های مشهور مانند دکتر هو (Doctor Who) از شناخته‌شده‌ترین آثار در زمینه بازی با زمان و سفرهای زمانی هستند که هریک به نحوی نگاه‌های مختلفی به این مفهوم پیچیده دارند.
در پایان، سینما و تلویزیون با بازسازی زمان در فریم‌های هنری خود، به ما این امکان را می‌دهند که به دنیای دیگری از شناخت و تجربه سفر کنیم؛ جایی که مرزهای زمان و مکان در هم می‌آمیزند و ما را به دنیای ممکن‌ها و غیرممکن‌ها می‌برد.
