در این متن به معرفی چند سریال ایرانی با خرده‌مایه‌های پلیسی یا معمایی می‌پردازم—آثاری که تلاش کرده‌اند رمز و راز، جرم و تحقیق را در دل موقعیت‌هایی درگیرکننده قرار دهند. از آنجا که بعضی از این سریال‌ها ترکیبی از ژانرها دارند، ممکن است المان پلیسی در آن‌ها برجسته‌تر یا کم‌رنگ‌تر باشد.
کنکل
سریال «کنکل» یک درام معمایی-پلیسی است که داستانش حول دزدی‌های مرموز در یک کارخانه صنعتی می‌چرخد. دزدی‌هایی که ابتدا به‌صورت پنهانی انجام می‌شوند تا آبروی کارخانه حفظ شود، ولی وقتی پلیس وارد ماجرا می‌شود، پرده از رمز و رازهایی برداشته می‌شود که به روابط پنهان میان کارکنان و مدیران بازمی‌گردند.
این سریال ۱۵ قسمت دارد و در سال ۱۴۰۴ روی پلتفرم نمایش خانگی منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به صابر ابر، هانیه توسلی، مهدی پاکدل و پدرام شریفی اشاره کرد. کارگردان و نویسنده اثر رامتین لوافی‌پور است.
در نقدهای اولیه، «کنکل» به دلیل فضاسازی منطقی، تعلیقِ تدریجی و تمرکز بر جنبه انسانی پرونده‌ها مورد توجه قرار گرفته است. بعضی قسمت‌ها توانسته‌اند مخاطب را در لحظه‌های پایانی شگفت‌زده کنند.
پوست شیر
سریال «پوست شیر» یکی از عناوینی است که در فهرست مجموعه‌های تلویزیونی ایران دیده می‌شود. این اثر ترکیبی از درام، معمایی و احتمالاً جنایی دارد. داستان دقیق آن کمتر در منابع عمومی منتشر شده، اما حضور «پوست شیر» در فهرست سریال‌ها نشان می‌دهد که در دوره معاصر یکی از آثاری است که در ژانرهای هیجان‌انگیز فعالیت کرده است.
نهنگ آبی
«نهنگ آبی» سریالی است که در فضای معمایی و روان‌شناختی حرکت می‌کند و در آن علائمی از جرایم پیچیده، کنترل ذهن و رازهای تاریک دیده می‌شود. با محوریت بحران‌ها و تأثیرات روانی، این سریال تلاش دارد تا لایه‌های پنهان در شخصیت‌ها و روابط‌شان را باز کند.
این اثر در شبکه نمایش خانگی منتشر شده و در میان مخاطبان به دلیل فضا و گرافیک بصری و صحنه‌های پرتنش بحث‌برانگیز شده است.
هوش سیاه
«هوش سیاه» جزو آثار کلاسیک‌تر است و در دوران تلویزیون معمولی پخش شده است. داستان این سریال پیرامون جرایم رایانه‌ای، هک، و شخصیت‌هایی است که در مرز هوش و تقلب حرکت می‌کنند. شخصیت «جمشید کاظمی» که با نام مستعار «کامران بوریایی» شناخته می‌شود، نقش محوری دارد؛ فردی با توانایی‌های کامپیوتری بالا که در برابر مأموران پلیس مقاومت می‌کند.
فصل دوم «هوش سیاه» نیز تولید شد و در ادامه داستان پرونده‌ها و چالش‌های شخصیت‌ها را گسترش داد.
این سریال از جنبه نوآوری در پرداخت جرایم الکترونیکی در آن دوران، موردتوجه قرار گرفته است.
حس سوم
سریال «حس سوم» ساخت مهدی فخیم‌زاده یکی از نمونه‌های برجسته ژانر پلیسی – اکشن است. داستان اصلی بر دستگیری باندهای بزرگ قاچاق مواد مخدر تمرکز دارد، اما درکنار آن، روابط میان مأموران، تعارضات داخلی و صحنه‌های تعقیب و گریز هم جایگاه چشمگیری دارند.
در زمان پخش، این سریال به‌خاطر تلفیق عنصر پلیسی با اکشن توانست مخاطبان زیادی جلب کند و تبدیل به یکی از آثار مشهور ژانر پلیسی در تاریخ تلویزیون ایران شود.
نکته متمایزش این است که مأموران سریال در روند پرونده‌ها از شیوه‌های جذاب و متفاوتی استفاده می‌کنند، نه روش‌های کلیشه‌ای، و این تنوع در روایت یکی از نقاط قوت آن است.
این پنج سریال، هر یک از زاویه‌ای به ژانر پلیسیِ ایرانی نزدیک شده‌اند: یکی در قالب کارخانه و جرم اقتصادی، یکی در حوزه جرایم رایانه‌ای، دیگری در عرصه قاچاق و کشف حقیقت.
