دههی ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۴ برای سینمای ایران دورهای پرتنوع بوده است؛ هم در جشنوارههای جهانی دستاوردهای مهمی داشته و هم در گیشه توانسته مخاطبان گستردهای را جذب کند. اگر وارد این صفحه شدهاید، اینجا میتوانید مجموعهای از فیلمهای ایرانی این دهه را مرور کنید؛ آثاری که هر کدام بهنوعی تصویری از جامعه، دغدغهها و سلیقهی تماشاگران ایرانی را بازتاب میدهند.
یکی از مهمترین آثار این دوره «قهرمان» (اصغر فرهادی – ۱۴۰۰) بود که جایزهی بزرگ جشنواره کن را به دست آورد و بار دیگر نشان داد سینمای اجتماعی ایران توانایی درخشش در سطح جهانی را دارد. در همین مسیر، «برادران لیلا» (سعید روستایی – ۱۴۰۱) با موضوع بحران اقتصادی و فروپاشی خانواده، از آثار پرحاشیه و مهم دهه محسوب میشود.
فیلمهای اجتماعی دیگری نیز مورد توجه قرار گرفتند؛ از جمله «شب، داخلی، دیوار» (وحید جلیلوند – ۱۴۰۱) که با فضایی روانشناسانه و انسانی توانست تحسین زیادی به دست آورد. همچنین «موقعیت مهدی» (هادی حجازیفر – ۱۴۰۰) در ژانر دفاع مقدس یکی از موفقترین آثار جشنواره فجر بود و ترکیبی از روایت تاریخی و خانوادگی ارائه داد.
در گیشه، کمدیها همچنان پرطرفدار باقی ماندند. آثاری مثل «انفرادی» (سیدمسعود اطیابی – ۱۴۰۱) و «سگبند» (مهران احمدی – ۱۴۰۰) توانستند بهعنوان پرفروشترین فیلمهای این سالها شناخته شوند. همین روند نشان میدهد که تماشاگران ایرانی در کنار آثار جدی و اجتماعی، همچنان به سینمای سرگرمکننده و کمدی علاقه دارند.
از سوی دیگر، سینمای تجربی و متفاوت نیز جایگاه ویژهای در این دهه پیدا کرد. «پوست» (بهمن و بهرام ارک – ۱۴۰۰) با استفاده از فولکلور آذربایجان و حالوهوای فانتزی، تجربهای تازه در سینمای ایران بود. همچنین «جنایت بیدقت» (شهرام مکری – ۱۴۰۰) بار دیگر نشان داد که روایتهای غیرخطی و ساختارشکنی میتوانند در سینمای ایران جایگاه پیدا کنند.
در سالهای اخیر، فیلمهای تازهای هم به نمایش درآمدند که برخی از آنها خبرساز شدند. «برف آخر» (امیرحسین عسگری – ۱۴۰۳) با فضای سرد و داستانی انسانی از آثار تحسینشدهی جشنواره بود. همینطور پروژهی مشترک ایران و ترکیه با عنوان «مست عشق» (۱۴۰۳–۱۴۰۴) با محوریت زندگی مولانا و شمس، یکی از پرهزینهترین تولیدات این دوره است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
انیمیشنها نیز حضور پررنگتری نسبت به دهههای قبل داشتهاند. فیلمی مثل «لوپتو» (۱۴۰۱) توانست بهعنوان اثری خانوادگی، تماشاگران زیادی را جذب کند و مسیر تازهای برای انیمیشن سینمایی ایران باز کند.
در مجموع، سینمای ایران در دههی ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۴ در چند مسیر اصلی حرکت کرده است:
آثار اجتماعی جدی و واقعگرایانه که همچنان بیشترین توجه جهانی را جلب کردهاند.
کمدیهای پرفروش که در گیشه رکورد زدهاند.
فیلمهای تجربی و هنری که به دنبال زبان و فرم تازه بودهاند.
تولیدات بزرگ تاریخی و مشترک که ابعاد بینالمللی پیدا کردهاند.
انیمیشنهایی که توانستهاند مخاطبان خانوادگی را جذب کنند.
این صفحه فرصتی است برای مرور این تنوع و دیدن اینکه سینمای ایران در دههی ۱۴۰۰ چگونه توانسته میان سرگرمی، نقد اجتماعی و تجربههای نو تعادل برقرار کند.