دههی ۲۰۲۰ برای ژانر درام، دورهای تازه بود؛ جایی میان واقعگراییِ خام و خیالپردازیهای سردِ آینده. دیگر درام فقط به روابط انسانی خلاصه نمیشد — تبدیل شد به بستری برای کندوکاو در بحرانهای درونی، فشارهای اجتماعی و مرز میان فرد و ساختار. در این صفحه، با مجموعهای از سریالهایی روبهرو میشوید که هر کدام از زاویهای متفاوت، جهان پرتنش این دهه را بازتاب دادهاند. از واقعیتهای شکنندهی روابط انسانی تا انزوای فناورانه و حس گمشدگی در دنیایی که مدام بازتعریف میشود.
«هیولا / Monster» (۲۰۲۲–۲۰۲۵) ساختهی نیل جاستین و محصول نتفلیکس، یکی از آثار بحثبرانگیز این سالهاست؛ مجموعهای آنتولوژی که در هر فصل، چهرهای تاریک از جامعهی آمریکا را بازمینمایاند. فصل اول با محوریت جفری دامر، قاتل زنجیرهای مشهور، بهجای نمایش صرفِ خشونت، به فروپاشی روانی و بیتفاوتی نظام اجتماعی میپردازد. ترکیب واقعیت و درام روانشناختی در این مجموعه، مرز میان همدلی و هراس را از بین میبرد.
در نقطهی مقابل، «مرز نهایی / The Last Frontier» (۲۰۲۵) اثری است که در فضایی نیمهپساآخرالزمانی میگذرد. داستان دربارهی مأموری است که در زندانی دورافتاده، با شورشی از درون مواجه میشود؛ جایی که نظم، قانون و بقا با هم در تضاد قرار میگیرند. این سریال ضمن حفظ ریتم تند و عناصر اکشن، از درام بهعنوان ستون اصلی روایت استفاده میکند — جایی که شخصیتها میان اخلاق و بقا انتخاب میکنند.
اما در سوی انسانیتر ماجرا، «گامبی وزیر / The Queen’s Gambit» (۲۰۲۰) از ساختههای تحسینشدهی نتفلیکس، داستان رشد و اعتیاد را در قالب رقابتهای شطرنج روایت میکند. بث هارمون، دختر یتیمی که از آسایشگاه تا قهرمانی جهانی پیش میرود، تصویری از تنهایی، نبوغ و وسواس ارائه میدهد. ظرافت روایی، طراحی صحنه و بازی آنیا تیلور-جوی، این اثر را به یکی از درخشانترین درامهای دهه تبدیل کرده است.
«آدمهای معمولی / Normal People» (۲۰۲۰) اقتباسی از رمان سالی رونی، بر روابط عاطفی و ناپایدار دو نوجوان ایرلندی تمرکز دارد که در گذر زمان میان صمیمیت، جدایی و درک متقابل حرکت میکنند. درامی آرام، ظریف و واقعگرایانه که بدون فریاد، سنگینی احساسات را منتقل میکند. همین سادگی و نزدیکی به واقعیت، آن را در میان مخاطبان جوان به اثری ماندگار بدل کرده است.
و اگر بخواهیم از درامی متفاوت سخن بگوییم، «تفکیک / Severance» (۲۰۲۲) ساختهی دن اریکسون، یکی از خلاقانهترین نمونههای این دهه است. داستان کارمندانی که با عمل جراحی، ذهن کاریشان از زندگی شخصی جدا میشود، هم استعارهای از سرمایهداری مدرن است و هم نقدی بر ازخودبیگانگی انسان. فضای سرد و مینیمال سریال، در کنار روایت پیچیده، مرزی تازه برای درامهای علمیتخیلی ترسیم کرده است.
در نهایت، «سیلو / Silo» (۲۰۲۳) با فضایی پساآخرالزمانی و ساختاری معمایی، به انسانهایی میپردازد که در زیرزمینی عظیم زندگی میکنند، بیآنکه بدانند بیرون چه بر سر جهان آمده. درام اینجا در تقابل میان حقیقت و کنترل شکل میگیرد؛ جایی که هر پرسش ساده میتواند حکم مرگ داشته باشد.
این فهرست تنها بخشی از درامهای مهم دههی ۲۰۲۰ است؛ آثاری که هر یک با زبان و دنیای خود، تصویری از انسان امروز ترسیم کردهاند: آسیبپذیر، پرسشگر و در جستوجوی معنا. مرور آنها نه فقط دیدن چند سریال، بلکه تجربهی طیفی از جهانهای انسانی است که در قاب تصویر جان گرفتهاند.