قمار بزرگ نولان در اقیانوس؛ آیا «ادیسه» کابوس «آرواره‌ها» را تکرار می‌کند؟

کریستوفر نولان با فیلم جدید و حماسی خود، «ادیسه» (The Odyssey)، همان ریسک لجستیکی بزرگی را پذیرفته که نزدیک بود در دهه‌ی ۷۰ میلادی به قیمت پایان کارنامه‌ی استیون اسپیلبرگ تمام شود. نولان برای دستیابی به اصالت کامل، بازیگران و گروه تولید خود را برای ماه‌ها به اقیانوس آزاد برده است؛ روشی که تولید فیلم «آرواره‌ها» را به یکی از فاجعه‌بارترین تجربیات تاریخ هالیوود تبدیل کرد.

بر اساس تصاویر و مصاحبه‌های جدیدی که مجله‌ی «امپایر» در تاریخ ۲۳ آبان ۱۴۰۴ (۱۴ نوامبر ۲۰۲۵) منتشر کرده، کریستوفر نولان فاش کرد که تولید «ادیسه» یک برنامه‌ی فیلمبرداری ۹۱ روزه بوده که طی آن بیش از دو میلیون فوت فیلمبرداری شده است. او تأکید کرد که بخش عمده‌ی این زمان، در کشتی‌های واقعی و روی امواج واقعی اقیانوس سپری شده تا سختی سفر اودیسئوس به شکلی ملموس به تصویر کشیده شود. نولان این تجربه را «عظیم، وحشتناک، شگفت‌انگیز و سخاوتمندانه» توصیف کرد.

این رویکرد وسواس‌گونه به واقع‌گرایی، یادآور تصمیم سرنوشت‌ساز استیون اسپیلبرگ در سال ۱۹۷۴ (۱۳۵۳) برای فیلمبرداری «آرواره‌ها» (Jaws) در اقیانوس اطلس است. اسپیلبرگ ۲۷ ساله در آن زمان، اصرار داشت که فیلمبرداری در مخزن آب استودیو، حس واقعی وحشت را منتقل نمی‌کند. این تصمیم به یک کابوس لجستیکی بدل شد: کوسه‌های مکانیکی غول‌پیکر (ملقب به «بروس») در آب شور دائماً خراب می‌شدند، آب‌وهوای غیرقابل پیش‌بینی باعث توقف‌های مکرر می‌شد، و بودجه‌ی فیلم از ۴ میلیون دلار به ۹ میلیون دلار (رقم هنگفتی در آن زمان) رسید. برنامه‌ی ۵۵ روزه‌ی فیلمبرداری به ۱۵۹ روز افزایش یافت و اسپیلبرگ جوان مطمئن بود که پس از این شکست، هرگز فیلم دیگری نخواهد ساخت.

اکنون، ۵۰ سال بعد، نولان آگاهانه همان چالش را پذیرفته است. او بازیگرانی چون مت دیمون (در نقش اودیسئوس) و تام هالند (تلماخوس) را برای چهار ماه به آب‌های آزاد برده تا «جهانی ناشناخته» را بازسازی کند. اگرچه «ادیسه» که در تاریخ ۲۶ تیر ۱۴۰۵ (۱۷ جولای ۲۰۲۶) اکران می‌شود، احتمالاً نمی‌تواند تأثیر فرهنگی «آرواره‌ها» (که مفهوم بلاک‌باستر تابستانی را خلق کرد) را تکرار کند، اما ریسک تولید آن به همان اندازه جسورانه و تحسین‌برانگیز است.

رسانه فندوم‌وایر