کارگردان «نُه»: می‌خواستیم ترس را به ریشه‌های اسطوره‌ای ایران پیوند بزنیم
-
شاهین رشیدی، نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «نُه» که این روزها در پلتفرم‌های آنلاین اکران می‌شود، می‌گوید هدفش تلفیق اسطوره، آیین و وحشت بوده؛ تلفیقی که به باور او می‌تواند ترس را از سطح حادثه‌ها به عمق ناخودآگاه جمعی و باورهای کهن ایرانی پیوند بزند.
رشیدی در توضیح خاستگاه ایده فیلم اظهار می‌کند که «ترس» را نه یک واکنش فردی، بلکه تجربه‌ای آیینی و جمعی دیده است. به گفته او، «نُه» تلاشی است برای بازخوانی ریشه‌های اسطوره‌ای ترس؛ جایی که آیین قربانی، چرخه مرگ و تولد و باورهای مرتبط با عدد ۹ در فرهنگ‌های کهن، نقش مهمی داشته‌اند. او اشاره می‌کند که بسیاری از عناصر فیلم از آیین مهر، قربانی گاو نر و حتی مفاهیم مرتبط با دیونیزوس و سیاوش الهام گرفته است.
کارگردان «نُه» روایت فیلم را بر دو لایه می‌داند:
یک لایه رویدادمحور که تعلیق و معما را پیش می‌برد و لایه‌ای نمادین که به اسطوره، ناخودآگاه جمعی و مفهوم پایان چرخه‌ها اشاره دارد. او روایت را در بازه‌ای فشرده، از غروب تا طلوع، طراحی کرده تا فضای اضطراب‌زا بدون وقفه بر مخاطب اثر بگذارد.
رشیدی درباره خلاصه داستان یا لاگ‌لاین فیلم می‌گوید: یک عکاس مرموز هرسال هشت نفر را در مکانی مشخص گرد هم جمع می‌کند تا آیین ویژه‌اش را برگزار کند؛ آیینی که مرز میان اسطوره و واقعیت را کم‌رنگ می‌کند و هر یک از افراد مانند مهره‌های شطرنج در مسیری از پیش تعیین‌شده قرار می‌گیرند.
او درباره انتخاب بازیگران کمترشناخته‌شده تأکید می‌کند که نمی‌خواسته حضور چهره‌های مشهور، حس واقع‌گرایی را از بین ببرد. به همین دلیل بسیاری از بازیگران تجربه دوربین نداشته‌اند و حتی فیلمنامه کامل را نیز در اختیارشان قرار نداده تا واکنش‌هایشان واقعی‌تر باشد.
این فیلم‌ساز بخش زیادی از سختی‌های تولید را ناشی از لوکیشن دانست. «نُه» در جنگل‌های هیرکانی شمال فیلم‌برداری شده؛ جایی با امکانات محدود، حضور حیوانات وحشی و نبود اینترنت که به گفته او، خودبه‌خود فضای وهم‌آلود فیلم را تشدید کرده است.
رشیدی مهم‌ترین چالش تولید فیلم‌های ژانر وحشت در ایران را «برداشت ناقص از ژانر» می‌داند. به اعتقاد او، وحشت فقط به خون و جلوه‌های ویژه محدود نمی‌شود و باید از دل ترس‌های درونی و باورهای اسطوره‌ای بیرون بیاید. او می‌گوید تماشاگر امروز، مانند انسان مدرن، با ترس‌های پیچیده‌تر و روانی‌تری مواجه است و سینما نیز ناگزیر باید این تغییر را بازتاب دهد.
او درباره اکران آنلاین «نُه» توضیح می‌دهد که تماشای جمعی فیلم‌های وحشت تجربه جذابی است، اما لایه‌های زیرمتنی و آیینی این فیلم باعث می‌شود مخاطب پس از دیدن فیلم بار دیگر به برخی صحنه‌ها بازگردد؛ قابلیتی که اکران آنلاین فراهم کرده است.
رشیدی همچنین اشاره می‌کند که برخی حذف‌ها و محدودیت‌های سانسوری باعث ابهام در بعضی لایه‌های معنایی شده، اما با تدوین‌های متعدد تلاش کرده‌اند روایت آسیب نبیند.
او «نُه» را تجربه‌ای جسورانه برای گشودن مسیر تازه‌ای در سینمای وحشت ایران می‌داند: پیوندی میان آیین، اسطوره و ترس؛ ترسی که نه صرفاً از مرگ، بلکه از مواجهه دوباره با معنای زندگی برمی‌خیزد.
منبع: ایسنا
شاهین رشیدی
نه ۱۳۹۹