صحبتهای کارگردان «مرغسانان»؛ نقد جامعه سرمایهداری در قالب یک انیمیشن کوتاه
-
سارا علیمرادی، کارگردان انیمیشن کوتاه «مرغسانان»، در گفتوگویی تازه از ایده شکلگیری این اثر و مفاهیم پنهان آن سخن گفته است. این انیمیشن با فضایی استعاری، جامعهای را به تصویر میکشد که در آن ساکنانش در چرخهای از عادت و اطاعت گرفتار شدهاند؛ چرخهای که تنها با یک اتفاق کوچک دچار اختلال میشود.
داستان «مرغسانان» در یک مرغداری صنعتی روایت میشود؛ جایی که مرغها بر اساس روشن و خاموش شدن چراغها، بدون اراده غذا میخورند یا به خواب میروند. همه چیز تا زمانی عادی پیش میرود که یکی از مرغها ناگهان به وضعیت اطرافش آگاه میشود و این آگاهی، نظم از پیشتعیینشده را به چالش میکشد.
نقدی نمادین بر جامعه مصرفمحور
علیمرادی درباره ایده اصلی این انیمیشن توضیح داده است که ریشه شکلگیری «مرغسانان» به تجربههای شخصی او از روزمرگی و تکرار در زندگی بازمیگردد. به گفته او، این تأملها بهتدریج به نقدی نمادین از جامعه سرمایهداری منجر شد؛ جامعهای که افرادش در مسیرهایی از پیشتعریفشده حرکت میکنند و بهسختی امکان خروج از آن را دارند.
او تأکید کرده است که در این انیمیشن، مسخشدگی نه با اجبار آشکار، بلکه از طریق عادت، نظم ماشینی و پذیرش تدریجی شکل میگیرد.
پایان امیدوارانه با یک جرقه کوچک
برخلاف فضای تلخ و انتقادی اثر، پایان «مرغسانان» نگاهی روشن دارد. کارگردان این اثر گفته است که عامدانه تصمیم گرفته عامل تغییر، نه یک رویداد بزرگ، بلکه اتفاقی بسیار کوچک باشد. در داستان، گیر افتادن یک پشه در دستگاه مرغداری باعث اختلال در سیستم میشود و همین اتفاق به ظاهر بیاهمیت، چرخه معیوب را میشکند.
در میان مرغها، تنها آنهایی که به آگاهی میرسند دارای مردمک چشم هستند؛ نشانهای ظریف از بیداری. حتی یکی از مرغها پیش از شروع بحران نیز آگاه بوده، اما ترجیح داده به زندگی تکراری خود ادامه دهد؛ انتخابی که به لایههای فلسفی اثر عمق بیشتری میبخشد.
مسیر دشوار تولید و چالشهای مالی
علیمرادی درباره روند تولید «مرغسانان» توضیح داده که این پروژه در ابتدا بهعنوان یک کار دانشجویی شکل گرفته و در کلاسهای دانشگاهی بهتدریج تکمیل شده است. پس از پایان تحصیلات، او با تمرکز کامل روی این پروژه و با حمایت محدود مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی توانسته فیلم را به سرانجام برساند.
به گفته این کارگردان، بودجه اختصاصیافته برای تولید انیمیشن بسیار ناچیز بوده و همین موضوع باعث شده بخش عمده مراحل فنی، از جمله کامپوزیت، توسط خود او انجام شود؛ آن هم در حالی که پیش از این تجربهای در این حوزه نداشته است. او اشاره کرده که بودجه دریافتی حدود ۷۰ میلیون تومان بوده، در حالی که تولید استاندارد یک انیمیشن کوتاه به سرمایهای چند برابر این رقم نیاز دارد.
تکنیک ساخت و آینده کاری
انیمیشن «مرغسانان» با تکنیک فریمبهفریم ساخته شده؛ انتخابی که به گفته علیمرادی به او اجازه داده تحرک، انعطاف و حس طنز پنهان شخصیتها را بهتر نشان دهد. هرچند محتوای اثر فضایی تاریک دارد، اما فرم بصری آن با لحنی بازیگوشانه طراحی شده تا تضاد معنا و تصویر پررنگتر شود.
این انیمیشن که موفق به دریافت دیپلم افتخار بهترین فیلم پویانمایی جشنواره فیلم کوتاه تهران شده، نخستین تجربه جدی این کارگردان به شمار میرود. علیمرادی در حال حاضر مشغول توسعه یک پروژه سریالی انیمیشن است و همزمان ایدههایی برای ساخت یک اثر کوتاه جدید در دست دارد.
منبع: خبرگزاری مهر