سری دوی

سری دوی، که از او به عنوان «اولین سوپراستار زن» سینمای هند یاد می‌شود، یک اسطوره تکرارنشدنی و یک پدیده فرهنگی بود که مرزهای جغرافیایی و زبانی را درنوردید. او با کارنامه‌ای که پنج دهه و بیش از ۳۰۰ فیلم را در بر می‌گرفت، نه تنها در بالیوود، بلکه در سینمای تامیل، تلوگو، مالایالام و کانادا نیز به قله‌های موفقیت دست یافت. توانایی منحصربه‌فرد او در جابجایی بی‌نقص بین کمدی‌های بزن‌بکوب و درام‌های اشک‌آور، همراه با استعداد شگرفش در رقص و حضور مسحورکننده‌اش بر پرده سینما، او را به یکی از تأثیرگذارترین بازیگران تاریخ هند تبدیل کرد. میراث او، داستان یک کودک‌نابغه است که به ملکه‌ای بی‌رقیب در سینمای هند بدل شد و تا آخرین لحظه عمرش در اوج باقی ماند.   

کودکی و سال‌های ابتدایی

سری دوی با نام اصلی شری آما یانگر آیاپان (Shree Amma Yanger Ayyapan) در ۱۳ اوت ۱۹۶۳ در روستای مینامپاتی در تامیل نادو، هند، متولد شد. پدرش، آیاپان، یک وکیل و مادرش، راجشواری، اهل آندرا پرادش بود؛ به همین دلیل او از کودکی به دو زبان تامیلی و تلوگو مسلط بود. زندگی حرفه‌ای او در سن باورنکردنی چهار سالگی با فیلم تامیلی «کندان کارونای» (Kandhan Karunai) (۱۹۶۷) آغاز شد. کودکی او بر خلاف همسالانش، در استودیوهای فیلم‌برداری سپری شد. او خود در مصاحبه‌ای اشاره کرده بود: «من زندگی در مدرسه و کالج را از دست دادم، اما وارد صنعت فیلم شدم و بدون وقفه کار کردم». این غوطه‌وری کامل در دنیای سینما از سنین پایین، مهارت‌های فنی و هنری بی‌نظیری به او بخشید اما او را از تجربیات یک زندگی عادی محروم کرد.   

شروع کار حرفه‌ای

مسیر حرفه‌ای سری دوی یک صعود بی‌وقفه از جایگاه یک کودک‌بازیگر به یک ستاره بی‌رقیب بود. او پس از درخشش در نقش‌های کودکانه و کسب جایزه بهترین کودک‌بازیگر ایالت کرالا برای فیلم «پومپاتا» (Poompatta) (۱۹۷۱)، در سن ۱۳ سالگی اولین نقش اصلی خود را در فیلم تامیلی «موندرو مودیچو» (Moondru Mudichu) (۱۹۷۶) به کارگردانی کی. بالاچاندر (K. Balachander) ایفا کرد. این فیلم که در آن با ستاره‌های آینده‌دار آن زمان، کمال حسن (Kamal Haasan) و راجینیکانت (Rajinikanth)، هم‌بازی بود، آغازگر دورانی طلایی در سینمای جنوب هند برای او شد. او به سرعت به محبوب‌ترین بازیگر زن جنوب تبدیل شد. ورود او به بالیوود با فیلم «هیمت‌والا» (Himmatwala) (۱۹۸۳) در مقابل جیتندرا (Jeetendra) یک انفجار بود. موفقیت عظیم این فیلم، او را یک‌شبه به یک ستاره ملی تبدیل کرد و راه را برای سلطه او بر سینمای هند در دهه بعد هموار ساخت.   

مهمترین فیلم‌های سری دوی

فیلم‌های سری دوی گنجینه‌ای از آثار کلاسیک و پرفروش سینمای هند است. در جنوب، او با فیلم «موندራም پیرای» (Moondram Pirai) (۱۹۸۲) که نسخه هندی آن «صدمه» (Sadma) (۱۹۸۳) نام داشت، توانایی‌های دراماتیک خود را به رخ کشید و تحسین منتقدان را برانگیخت. در بالیوود، او با فیلم فانتزی «نگینا» (Nagina) (۱۹۸۶) و فیلم علمی-تخیلی «آقای هند» (Mr. India) (۱۹۸۷) گیشه را فتح کرد. فیلم عاشقانه «چاندنی» (Chandni) (۱۹۸۹) او را به نماد زیبایی و وقار تبدیل کرد و در همان سال با بازی در دو نقش کاملاً متفاوت در کمدی «چال‌باز» (ChaalBaaz) (۱۹۸۹)، جایزه فیلم‌فیر (Filmfare) را از آن خود کرد. او با انتخاب نقش‌های پیچیده در فیلم‌هایی چون «لمحه» (Lamhe) (۱۹۹۱) و «خدا گواه» (Khuda Gawah) (۱۹۹۲) به بلوغ هنری خود ادامه داد. پس از یک وقفه طولانی، او با فیلم «انگلیش وینگلیش» (English Vinglish) (۲۰۱۲) بازگشتی باشکوه داشت و آخرین فیلم او، تریلر «مادر» (Mom) (۲۰۱۷)، یک خداحافظی قدرتمند و تأثیرگذار بود.   

جوایز و افتخارات

سری دوی در طول دوران فعالیت خود جوایز معتبر بسیاری را دریافت کرد که نشان از تسلط او بر هنر بازیگری در سطح ملی دارد. او پس از مرگش، برای بازی در فیلم «مادر»، برنده جایزه ملی فیلم (National Film Award)، معتبرترین جایزه بازیگری هند، شد. او پنج جایزه فیلم‌فیر، از جمله جایزه بهترین بازیگر زن برای «چال‌باز» و «لمحه» را در کارنامه دارد. جوایز او محدود به بالیوود نبود و او برای فیلم‌های «میندم کوکیلا» (Meendum Kokila) در سینمای تامیل و «کشانا کشانام» (Kshana Kshanam) در سینمای تلوگو نیز برنده جایزه فیلم‌فیر جنوب شد. در سال ۲۰۱۳، دولت هند با اعطای نشان پادما شری (Padma Shri)، چهارمین افتخار غیرنظامی کشور، از یک عمر فعالیت هنری او تقدیر کرد.   

زندگی شخصی

برخلاف شخصیت‌های پرانرژی و برون‌گرایی که بر پرده سینما به تصویر می‌کشید، سری دوی در زندگی شخصی فردی بسیار خجالتی، درون‌گرا و محتاط بود. او در سال ۱۹۹۶ با تهیه‌کننده فیلم، بانی کاپور (Boney Kapoor)، ازدواج کرد. این ازدواج به دلیل اینکه بانی کاپور در آن زمان متأهل بود، بسیار بحث‌برانگیز شد. سری دوی بعدها این دوره را «دشوار و آسیب‌زا» توصیف کرد اما تأکید نمود که عاشق شخصیت واقعی بانی شده بود. حاصل این ازدواج دو دختر به نام‌های جانوی (Janhvi) و خوشی (Khushi) است که هر دو راه مادرشان را در بازیگری دنبال کرده‌اند. مرگ نابهنگام سری دوی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۸ در دبی بر اثر غرق شدن تصادفی در وان حمام، هند و دوستداران سینما در سراسر جهان را در شوک فرو برد.