الژبیتا چیژفسکا

الژبیتا چیژفسکا (Elżbieta Czyżewska) بازیگر برجستهٔ لهستانی بود که در میانهٔ قرن بیستم فعالیت چشمگیری در سینما و تئاتر داشت و پس از مهاجرت به آمریکا نیز کار حرفه‌ای خود را ادامه داد. او در سال ۱۹۳۸ در ورشو زاده شد و از فارغ‌التحصیلان آکادمی هنرهای نمایشی ورشو بود. بازی در فیلم‌هایی مانند «The Manuscript Found in Saragossa» (۱۹۶۴) و «Everything for Sale» (۱۹۶۹) از افتخارات کارنامهٔ او به شمار می‌رود.

کودکی و نوجوانی الژبیتا چیژفسکا

چیژفسکا در ۱۴ آوریل یا ۱۴ مهٔ سال ۱۹۳۸ در شهر ورشو به دنیا آمد. پدرش، یان چیژفسکی، در جنگ جهانی دوم جان باخت و مادرش، یادویگا گیمل، خیاط بود؛ بخشی از کودکی او در یتیم‌خانهٔ کنستانسین-یزیورنا سپری شد. وی در مدرسهٔ تئاتر شهر ورشو تحصیل کرد و از همان سال‌های نوجوانی به اجرای صحنه علاقه‌مند شد.

فیلم‌ها و سریال‌ها الژبیتا چیژفسکا

او نخستین فیلم بلندش را در سال ۱۹۶۰ با «Mąż swojej żony» بازی کرد و سپس با فیلم «Rękopis znaleziony w Saragossie» (۱۹۶۴) توجه بین‌المللی را جلب کرد. در دههٔ ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ نیز در آثار متعددی از سینمای لهستان و بعدها آمریکا حضور یافت و در فیلم «Music Box» (۱۹۸۹) نیز نقش‌آفرینی کرد. بازی بسیار معتبر او در «Everything for Sale» (۱۹۶۹) نیز از نقاط عطف کارنامه‌اش است.

زندگی حرفه‌ای الژبیتا چیژفسکا

پس از ورود به آکادمی هنرهای نمایشی ورشو و شروع به اجرای صحنه، وی در سال‌های ۵۸ تا ۶۶ در تئاتر دراماتیک ورشو فعالیت داشت. سپس با موج تازهٔ کارگردانان لهستانی مانند ووجتچ هاش همکاری کرد و نقش‌هایی ماندگار ساخت. در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ به آمریکا مهاجرت کرد و از آن پس تا سال ۲۰۱۰ در هر دو کشور به بازیگری ادامه داد و حتی در برادوی نیز حضور یافت.

جوایز و افتخارات الژبیتا چیژفسکا

او در سال ۱۹۹۰ جایزهٔ اوبی (Obie Award) را برای نقش‌آفرینی‌اش در نمایش «Crowbar» در نیویورک دریافت کرد. این جایزهٔ معتبر تئاتر آمریکا نشان از توانمندی او در عرصهٔ بین‌المللی داشت. همچنین در لهستان نیز به‌عنوان یکی از چهره‌های نمادین دههٔ ۶۰ معرفی گردید.

حقایق جالب الژبیتا چیژفسکا

یکی از نکات جالب زندگی او این است که به‌علت ازدواجش با دیوید هالبراستن، خبرنگار نیویورک تایمز، توسط حکومت کمونیستی لهستان تبعید شد و بخش عمده‌ای از فعالیتش را در آمریکا گذراند. همچنین در طول زندگی حرفه‌ای‌اش، لقب «ملکهٔ کشورش بی‌کشور» را به خود گرفت.

حواشی زندگی الژبیتا چیژفسکا

به دلیل روابطش با چهره‌های رسانه‌ای و هنری و مقاومتش در برابر فشارهای سیاسی، زندگی او با حاشیه‌هایی نیز همراه بود؛ به‌ویژه پس از ترک لهستان در سال ۱۹۶۸ و ادامهٔ زندگی در نیویورک. بیماری سرطان مری که در نهایت منجر به مرگش در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۰ شد نیز به بخش مهمی از روایت‌زندگی او بدل گشت.

جمع‌بندی الژبیتا چیژفسکا

الژبیتا چیژفسکا نمونهٔ بازیگری با ترکیبی از استعداد، تحصیل، و انتخاب‌های جسورانه بود که از صحنهٔ تئاتر ورشو تا برادوی نیویورک مسیر خود را ساخته بود. آثار ماندگارش و حضور در صحنهٔ بین‌المللی باعث شد تا جایگاه او فراتر از مرزهای لهستان تثبیت شود و نامش در تاریخ سینما و تئاتر همچنان زنده بماند.