چیویتل اجیوفور

چیویتل اجیوفور، بازیگر بریتانیایی با اصالت نیجریه‌ای، یکی از قدرتمندترین و باوقارترین استعدادهای نسل خود است که با عمق و هوشمندی به شخصیت‌هایش جان می‌بخشد. او که کارنامه‌اش گستره‌ای از تئاتر شکسپیر تا بلاک‌باسترهای مارول را در بر می‌گیرد، با نقش سولومون نورثاپ (Solomon Northup) در فیلم تکان‌دهنده «۱۲ سال بردگی» (12 Years a Slave) به شهرت جهانی رسید و نامزد جایزه اسکار و برنده جایزه بفتا برای بهترین بازیگر مرد شد. اجیوفور که برنده جایزه معتبر لارنس اولیویه برای بازی در نقش اتللو (Othello) است، علاوه بر بازیگری، استعداد خود را در نویسندگی و کارگردانی با فیلم «پسری که باد را مهار کرد» (The Boy Who Harnessed the Wind) نیز به اثبات رسانده و خود را به عنوان یک هنرمند کامل و متفکر معرفی کرده است. 

کودکی و سال‌های ابتدایی

چیویتل اومیدی اجیوفور (Chiwetel Umeadi Ejiofor) در ۱۰ ژوئیه ۱۹۷۷ در لندن از پدر و مادری نیجریه‌ای و از قوم ایگبو (Igbo) به دنیا آمد. پدرش، آرینزه (Arinze)، پزشک و مادرش، اوبیاجولو (Obiajulu)، داروساز بود. در ۱۱ سالگی، زندگی او با یک تراژدی دگرگون شد؛ در سفری به نیجریه برای یک مراسم عروسی، او و پدرش دچار یک سانحه رانندگی شدید شدند که به مرگ پدرش و جراحات جدی چیویتل منجر شد. زخم‌های این حادثه هنوز بر پیشانی او باقی است. این تجربه تلخ، به گفته خودش، دیدگاهی متمرکزتر و عمیق‌تر نسبت به زندگی به او بخشید. او از ۱۳ سالگی بازیگری را در مدرسه و تئاتر ملی جوانان (National Youth Theatre) آغاز کرد و استعدادش به سرعت شکوفا شد. 

شروع کار حرفه‌ای

اجیوفور پس از پذیرفته شدن در آکادمی معتبر موسیقی و هنرهای دراماتیک لندن (LAMDA)، تنها پس از یک سال تحصیل، فرصتی استثنایی به دست آورد. استیون اسپیلبرگ (Steven Spielberg) او را برای نقش مکمل مترجم، جیمز کووی (James Covey)، در فیلم تاریخی «آمیستاد» (Amistad) (۱۹۹۷) انتخاب کرد. این نقش، آغازگر کارنامه سینمایی او بود، اما او هرگز صحنه تئاتر را رها نکرد. در سال‌های بعد، او با بازی در نمایش‌هایی چون «آبی/نارنجی» (Blue/Orange) و ایفای نقش رومئو (Romeo) و اتللو، خود را به عنوان یکی از بهترین بازیگران تئاتر بریتانیا تثبیت کرد و جوایز متعددی را برای اجراهایش دریافت نمود. این پایه‌های محکم تئاتری، عمق و قدرتی را به نقش‌آفرینی‌های سینمایی او بخشید. 

مهمترین سریال‌های چیویتل اجیوفور

چیویتل اجیوفور در تلویزیون نیز کارنامه درخشانی دارد. او برای بازی در نقش لوئیس لستر (Louis Lester)، رهبر یک گروه موسیقی جاز، در مینی‌سریال تحسین‌شده بی‌بی‌سی (BBC) به نام «رقص بر لبه» (Dancing on the Edge) (۲۰۱۳)، نامزد جوایز امی و گلدن گلوب شد. از دیگر سریال‌های مهم او می‌توان به تریلر جنایی «خط سایه» (The Shadow Line) (۲۰۱۱) و سریال «اعتماد» (Trust) (۲۰۰۳) اشاره کرد. او همچنین در فیلم تلویزیونی «فیل اسپکتور» (Phil Spector) (۲۰۱۳) در کنار آل پاچینو (Al Pacino) ظاهر شد. آخرین سریال او، مجموعه علمی-تخیلی «مردی که به زمین سقوط کرد» (The Man Who Fell to Earth) (۲۰۲۲) است که در آن نقش اصلی را ایفا می‌کند و ادامه‌ای بر فیلم کلاسیکی با همین نام با بازی دیوید بویی (David Bowie) محسوب می‌شود. 

مهمترین فیلم‌های چیویتل اجیوفور

نقطه اوج کارنامه سینمایی اجیوفور، نقش سولومون نورثاپ در «۱۲ سال بردگی» (۲۰۱۳) بود که تحسین جهانی را برای او به همراه داشت. پیش از آن، او با بازی در فیلم «چیزهای زیبای کثیف» (Dirty Pretty Things) (۲۰۰۲) توجه منتقدان را جلب کرده بود. او در فیلم‌های متنوعی چون کمدی رمانتیک «در واقع عشق» (Love Actually) (۲۰۰۳)، کمدی «چکمه‌های ناقلا» (Kinky Boots) (۲۰۰۵) و تریلر پادآرمان‌شهری «فرزندان انسان» (Children of Men) (۲۰۰۶) حضور یافت. او همچنین با پیوستن به دنیای سینمایی مارول در نقش کارل موردو (Karl Mordo) در فیلم‌های «دکتر استرنج» (Doctor Strange) (۲۰۱۶) و «دکتر استرنج در چندجهانی دیوانگی» (Doctor Strange in the Multiverse of Madness) (۲۰۲۲) به مخاطبان گسترده‌تری معرفی شد. آخرین فیلم اکران‌شده او، «نگهبان کهن 2» (The Old Guard 2) (2025) است. 

جوایز و افتخارات چیویتل اجیوفور

چیویتل اجیوفور جوایز معتبر بسیاری را در کارنامه خود دارد. او برای «۱۲ سال بردگی» برنده جایزه بفتا و نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد. در دنیای تئاتر، او برای ایفای نقش اتللو در سال ۲۰۰۸ برنده جایزه معتبر لارنس اولیویه برای بهترین بازیگر مرد شد. او همچنین برای نقش‌های تلویزیونی‌اش نامزد دو جایزه امی و پنج جایزه گلدن گلوب شده است. به پاس خدماتش به هنر، او در سال ۲۰۱۵ از سوی ملکه بریتانیا به مقام فرمانده رتبه امپراتوری بریتانیا (CBE) منصوب شد که یکی از بالاترین افتخارات در این کشور است. 

زندگی شخصی

چیویتل اجیوفور با وجود آنکه در لندن به دنیا آمده و بزرگ شده، همواره ارتباط عمیقی با ریشه‌های نیجریه‌ای خود حفظ کرده و خود را «بسیار نیجریه‌ای» می‌داند. در ابتدای کار، به او توصیه شده بود که نام خانوادگی ایگبویی خود را برای به دست آوردن نقش‌های متنوع‌تر تغییر دهد، اما او با این کار مخالفت کرد و معتقد است حفظ هویتش در نهایت به نفع او تمام شده است. خواهر کوچکتر او، زین Asher (Zain Asher)، خبرنگار شبکه سی‌ان‌ان (CNN) است. اجیوفور علاوه بر فعالیت‌های هنری، در امور بشردوستانه نیز فعال است و با کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان (UNHCR) برای افزایش آگاهی در مورد بحران جهانی پناهجویان همکاری کرده است.