بتی وایت

بتی وایت، نماد محبوب تلویزیون آمریکا، با کارنامه‌ای بی‌نظیر که بیش از هشت دهه به طول انجامید، لقب «بانوی اول تلویزیون» را از آن خود کرد. او یک پیشگام واقعی بود و در دهه ۱۹۵۰ با تأسیس شرکت تولیدی خود و ساخت سیتکام «زندگی با الیزابت»، به یکی از اولین تهیه‌کنندگان زن در تاریخ تلویزیون تبدیل شد.

شهرت جهانی او بر پایه سه نقش فراموش‌نشدنی استوار است: سو آن نیونز در «شوی مری تایلر مور»، رز نایلوند دوست‌داشتنی در «دختران طلایی» و بازگشتی موفق در سریال «جذاب در کلیولند». او که برنده جوایز متعدد اِمی و یک جایزه گرمی بود، با حضور در فیلم «خواستگاری» در اواخر عمرش، نسل جدیدی را نیز با خود همراه کرد. بتی وایت فراتر از یک کمدین، یک فعال پرشور حقوق حیوانات و نماد مقاومت و انسانیت بود.

کودکی و سال‌های ابتدایی

بتی ماریون وایت (Betty Marion White) در ۱۷ ژانویه ۱۹۲۲ در اوک پارک، ایلینوی (Oak Park, Illinois) به دنیا آمد. او تنها فرزند کریستین تس (Christine Tess) و هوراس لوگان وایت (Horace Logan White) بود. خانواده او در دوران رکود بزرگ به لس آنجلس نقل مکان کردند. وایت در دبیرستان بورلی هیلز (Beverly Hills High School) تحصیل کرد، جایی که علاقه اولیه‌اش به نویسندگی و اجرا شکوفا شد. جالب اینجاست که آرزوی اولیه او تبدیل شدن به یک جنگل‌بان بود، اما در آن زمان این شغل برای زنان مجاز نبود. با شروع جنگ جهانی دوم، او فعالیت‌های هنری خود را متوقف کرد و به خدمات داوطلبانه زنان آمریکایی پیوست و به عنوان راننده کامیون، تجهیزات نظامی را در هالیوود هیلز جابجا می‌کرد. این تجربیات اولیه، شخصیتی مقاوم و عمل‌گرا در او شکل داد که بعدها به یکی از ویژگی‌های بارز کارنامه حرفه‌ای طولانی‌مدتش تبدیل شد.

شروع کار حرفه‌ای

پس از جنگ، بتی وایت کار خود را با حضور در برنامه‌های رادیویی آغاز کرد. اولین تجربه‌های بازیگری حرفه‌ای او در تئاتر کوچک بلیس هیدن (Bliss Hayden Little Theatre) رقم خورد. نقطه عطف کارنامه او در سال ۱۹۴۹ با حضور به عنوان دستیار در برنامه تلویزیونی زنده «هالیوود آن تلویزیون» (Hollywood on Television) فرا رسید. او به سرعت به مجری اصلی برنامه تبدیل شد و در سال ۱۹۵۲، با تأسیس شرکت تولیدی بندی پروداکشنز (Bandy Productions)، سیتکام خود به نام «زندگی با الیزابت» (Life with Elizabeth) را ساخت. این اقدام او را به یکی از اولین تهیه‌کنندگان زن در تاریخ تلویزیون تبدیل کرد و به او اجازه داد تا کنترل خلاقانه‌ای بر آثارش، هم در مقابل و هم در پشت دوربین، داشته باشد؛ امری که در آن دوران برای یک زن بسیار نادر بود.

مهمترین سریال‌های بتی وایت

کارنامه تلویزیونی بتی وایت با سه نقش کمدی برجسته تعریف می‌شود که هر کدام در دهه‌ای متفاوت او را به اوج محبوبیت رساندند. اولین نقش مهم او، سو آن نیونز در سیتکام تحسین‌شده «شوی مری تایلر مور» (۱۹۷۳-۱۹۷۷) بود. سپس، او با ایفای نقش رز نایلوند دوست‌داشتنی و ساده‌دل در پدیده فرهنگی «دختران طلایی» (۱۹۸۵-۱۹۹۲) به یک نماد جهانی تبدیل شد. در نهایت، در اواخر کارنامه‌اش، با نقش الکا استروفسکی در سریال «جذاب در کلیولند» (۲۰۱۰-۲۰۱۵) یک بازگشت موفقیت‌آمیز را تجربه کرد. او همچنین حضوری ثابت در گیم‌شوهای تلویزیونی مانند «پسورد» (Password) داشت. آخرین حضور تلویزیونی او در برنامه ویژه‌ای به نام «بتی وایت: یک جشن» (Betty White: A Celebration) (۲۰۲۲) بود که پس از مرگش پخش شد و شامل مصاحبه‌ای بود که تنها ده روز قبل از درگذشت او ضبط شده بود.

مهمترین فیلم‌های بتی وایت

اگرچه بتی وایت بیشتر به عنوان یک ستاره تلویزیونی شناخته می‌شود، اما نقش‌های سینمایی به‌یادماندنی نیز در کارنامه‌اش دارد. او اولین فیلم بلند خود را با «توصیه و رضایت» (Advise & Consent) (۱۹۶۲) تجربه کرد. در دهه‌های بعد، او با نقش‌های مکمل در فیلم‌ها درخشید، از جمله نقش خانم بیکرمن در کمدی-ترسناک «لیک پلاسید» (Lake Placid) (۱۹۹۹) و مادربزرگ دوست‌داشتنی در کمدی‌های رمانتیک موفق «خواستگاری» (The Proposal) (۲۰۰۹) و «دوباره تو» (You Again) (۲۰۱۰). این فیلم‌ها او را به نسل جدیدی از تماشاگران معرفی کردند. او همچنین صداپیشگی شخصیت‌هایی در انیمیشن‌هایی مانند «پونیو» (Ponyo) (۲۰۰۸) و «داستان اسباب‌بازی ۴» (Toy Story 4) (۲۰۱۹) را بر عهده داشت. آخرین اثر سینمایی او، مستند «بتی وایت: یک جشن» بود که به مناسبت صدمین سالگرد تولدش ساخته شد و پس از مرگ او به نمایش درآمد.

جوایز و افتخارات بتی وایت

بتی وایت در طول کارنامه درخشان خود جوایز متعددی دریافت کرد. او برنده هشت جایزه امی (Emmy Awards) از ۲۱ نامزدی شد که شامل جوایزی برای نقش‌آفرینی در «شوی مری تایلر مور»، «دختران طلایی» و میزبانی برنامه «پخش زنده شنبه شب» (Saturday Night Live) در سال ۲۰۱۰ بود. او اولین زنی بود که جایزه امی روزانه را برای بهترین مجری گیم‌شو برای برنامه «فقط مردان!» (Just Men!) در سال ۱۹۸۳ دریافت کرد. در سال ۲۰۱۱، او برای کتاب صوتی خاطراتش برنده جایزه گرمی (Grammy Award) شد. از دیگر افتخارات مهم او می‌توان به دریافت جایزه یک عمر دستاورد هنری از انجمن بازیگران فیلم (SAG) در سال ۲۰۱۰، ورود به تالار مشاهیر تلویزیون در سال ۱۹۹۵ و داشتن یک ستاره در پیاده‌روی مشاهیر هالیوود اشاره کرد.

زندگی شخصی

بتی وایت سه بار ازدواج کرد، اما عشق زندگی خود را مجری تلویزیون، آلن لادن (Allen Ludden)، می‌دانست. آن‌ها از سال ۱۹۶۳ تا زمان مرگ لادن در سال ۱۹۸۱ با یکدیگر زندگی کردند و وایت پس از او هرگز ازدواج نکرد. او فرزندی نداشت اما مادرخوانده سه فرزند لادن بود. وایت یک فعال پرشور حقوق حیوانات بود و دهه‌ها با سازمان‌هایی مانند بنیاد حیوانات موریس (Morris Animal Foundation) همکاری کرد. یکی از حقایق جالب درباره او، موضع شجاعانه‌اش در سال ۱۹۵۴ بود؛ زمانی که برای حذف رقصنده سیاه‌پوست، آرتور دانکن (Arthur Duncan)، از برنامه‌اش تحت فشار قرار گرفت، او مخالفت کرد و با گفتن جمله معروف «باهاش کنار بیاید»، زمان بیشتری به دانکن اختصاص داد.