آمیتاب باچان(Amitabh Bachchan)

آمیتاب باچان (Amitabh Bachchan) بازیگر، تهیه‌کننده، خواننده و مجری تلویزیونی فیلم‌های بالیوود در کشور هند است که در ۱۱ اکتبر ۱۹۴۲ در شهر الله آباد هند به دنیا آمد. پدرش هاریوانش رای باچان نام داشت که شاعر معروف هندی بود و مادرش به نام تجی باچان یک فعال اجتماعی بود. اجداد هریوانش از روستایی به نام بابوپاتی، در ناحیه پراتاپگار، در ایالت کنونی اوتار پرادش، در هند آمده بودند. نام آمیتاب توسط شاعر سومیتراناندان پنت به پدرش پیشنهاد شد.

اگرچه نام خانوادگی او شریواستاوا بود، اما پدر آمیتاب، که مخالف نظام کاست بود، نام مستعار باچان را برگزید که تحت آن همه آثار خود را منتشر کرد. هنگامی که پدرش به دنبال پذیرش او در مدرسه بود، او و مادر باچان تصمیم گرفتند که نام خانواده به جای شریواستاوا، باچان باشد. آمیتاب برای اولین بار با این نام خانوادگی در فیلم ها ظاهر شد و برای همه اهداف عملی دیگر از آن استفاده کرد، باچان نام خانوادگی همه خانواده نزدیک او شده است.

نوجوانی آمیتا باچان

تحصیلات متوسطه باچان در دبیرستان و کالج پسرانه در الله آباد و کالج شروود در نائینتال بود. او با مدرک لیسانس علوم از کالج Kirori Mal در سال 1962 در دهلی فارغ التحصیل شد. هنگامی که باچان تحصیلات خود را به پایان رساند، مدتی به کار محموله های دریایی در شرکت کشتیرانی برداندکو پرداخت ولی بعد آن شغل را رها کرد و به کلکته رفت تا هنرپیشگی را دنبال کند.

باچان برای ایفای نقش به عنوان خبرخوان برای رادیو All India، دهلی درخواست داد، اما در آزمون آزمایشی شکست خورد. باچان در سال 1969 به عنوان راوی صدا وارد سینما شد.

فیلم های آمیتاب باچان در دهه 70

او اولین بار در فیلم سات هندوستانی به کارگردانی خواجه احمد عباس برنده جایزه ملی شد. فیلم بعدی آناند (1971) بود که در آن باچان در کنار راجش خانا بازی کرد. بازی او اولین جایزه فیلم فیر را برای باچان برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به ارمغان آورد. او سپس اولین نقش آنتاگونیست خود را به عنوان یک عاشق شیفته که تبدیل به قاتل شد در پروانه (1971) بازی کرد.

باچان به زودی توسط دو فیلمنامه نویس سلیم- جاوید، متشکل از سلیم خان و جاوید اختر، کشف شد. زنجیر یک فیلم جنایی با اکشن خشونت آمیز بود، در تضاد شدید با فیلم هایی با مضمون عاشقانه که عموما قبل از آن ساخته شده بودند و آمیتاب را در شخصیت "جوان عصبانی" سینمای بالیوود تثبیت کرد. او اولین نامزدی جایزه فیلم فیر خود را برای بهترین بازیگر مرد به دست آورد. این فیلم یک موفقیت بزرگ و یکی از پردرآمدترین فیلم‌های آن سال بود و او را به یک ستاره تبدیل کرد.

باچان در نقش ویکرام، بار دیگر همراه با راجش خانا، در فیلم نمک حرام، یک درام اجتماعی به کارگردانی هریشیکش موکرجی با موضوع دوستی بازی کرد. نقش مکمل او دومین جایزه فیلم فیر را برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به ارمغان آورد. در سال 1975، او در ژانرهای مختلف فیلم، از کمدی Chupke Chupke و درام جنایی Faraar تا درام عاشقانه Mili بازی کرد.

همچنین این سالی بود که باچان در دو فیلم مهم در تاریخ سینمای هندی بازی کرد که هر دو توسط سلیم جاوید نوشته شده بود. اولین فیلم دیوار به کارگردانی یاش چوپرا بود که نامزدی فیلم فیر برای بهترین بازیگر مرد را به دست آورد. فیلم دیگر که در 15 آگوست 1975 اکران شد، شولای بود که در آن زمان به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ در هند تبدیل شد که در آن باچان نقش جیدف را بازی کرد.

دیوار و شعله اغلب با ارتقاء باچان به اوج ستاره بودن، دو سال پس از تبدیل شدن او به ستاره با زنجیر و تثبیت سلطه خود بر صنعت سینما در طول دهه‌های 1970 و 1980 شناخته می‌شوند. در سال 1999، بی‌بی‌سی هند شعله را به عنوان «فیلم هزاره» معرفی کرد. در همان سال، داوران پنجاهمین دوره جوایز سالانه فیلم فیر جایزه ویژه ای به نام بهترین فیلم 50 ساله فیلم فیر را به آن اهدا کردند.

وی در سال 1976 توسط یاش چوپرا در درام خانوادگی عاشقانه Kabhie Kabhie انتخاب شد. باچان در نقش شاعر جوانی به نام آمیت مالهوترا بازی کرد که عمیقاً عاشق دختر جوان زیبایی به نام پوجا می شود که در نهایت با شخص دیگری ازدواج می کند. باچان بار دیگر برای بازی در این فیلم نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم فیر شد. در همان سال او در نقش پدر و پسر در فیلم موفق عدالت دو نقش را ایفا کرد.

او در سال 1977 اولین جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم فیر را برای بازی در فیلم امر اکبر آنتونی دریافت کرد که در آن نقش سوم را در مقابل وینود خانا و ریشی کاپور در نقش آنتونی گونسالوز بازی کرد. این فیلم پرفروش ترین فیلم آن سال بود. از دیگر موفقیت های او در آن سال می توان به پرورش و خون پسینا اشاره کرد.

او بار دیگر نقش‌های دوگانه را در فیلم‌هایی مانند Kasme Vaade (1978) در نقش آمیت و شانکار و دان (1978) در نقش شخصیت‌های Don، رهبر یک باند دنیای زیرزمینی و ویجی که شبیه او بود، از سر گرفت. بازی او دومین جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم فیر را برای او به ارمغان آورد. او همچنین در تریشول ساخته یاش چوپرا و مقدار کا سیکندر اثر پراکاش مهرا بازی‌های فوق‌العاده‌ای انجام داد که هر دو نامزدی جایزه بهترین بازیگر مرد را برای او به ارمغان آوردند.

1978 مسلما موفق‌ترین سال او در باکس آفیس در نظر گرفته می‌شود زیرا هر شش اکران او در همان سال، فیلم‌های پرفروش سال و یک شاهکار نادر در سینمای هند بودند. در سال 1979، باچان در فیلم Suhaag بازی کرد که پردرآمدترین فیلم آن سال بود. آمیتاب موظف شد برای اولین بار از صدای آواز خود در آهنگی از فیلم آقای Natwarlal استفاده کند که در آن با Rekha همبازی شده بود. بازی باچان در این فیلم باعث شد که او نامزد جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم فیر و جایزه فیلم فیر برای بهترین خواننده مرد شود.

فیلم ها و جوایز آمیتا باچان در دهه 80

او نامزدی بهترین بازیگر مرد را برای فیلم Kaala Patthar دریافت کرد و سپس در سال 1980 برای فیلم Dostana به کارگردانی راج خوسلا که در آن در کنار شاتروغان سینها و زینت امان بازی کرد، دوباره نامزد شد. در طی دوره ای در سیاست از سال 1984 تا 1987، فیلم های کامل او مرد (1985) و آخری راستا (1986) اکران موفقی داشتند.

باچان در سال 1987 در یک حضور خاص برای فیلم Kaun Jeeta Kaun Haara ایفای نقش کرده بود و در این فیلم یک آهنگ را با کیشور کومار خواند. در 26 جولای 1982، باچان در حین فیلمبرداری صحنه مبارزه با همبازیگر پونیت ایسار برای کولی، دچار آسیب روده ای تقریبا کشنده شد.

باچان در یک صحنه مجبور شد روی میز و سپس روی زمین بیفتد. اما گوشه میز به شکمش برخورد کرد و در نتیجه طحالش پاره شد و مقدار زیادی خون از دست داد. او ماه ها در بیمارستان بستری شد و گاهی نزدیک به مرگ بود. صف‌های طولانی از هواداران بیرون بیمارستان ایجاد شد. این فیلم در سال 1983 اکران شد و تا حدی به دلیل تبلیغات بسیار زیاد تصادف باچان، در گیشه موفق شد و پرفروش ترین فیلم آن سال بود. بعد تشخیص داده شد که میاستنی گراویس دارد. بیماری او باعث شد که از لحاظ روحی و جسمی احساس ضعف کند و تصمیم گرفت فیلم را کنار بگذارد و وارد سیاست شود. باچان پس از سه سال حضور در سیاست، در سال 1988 با بازی در نقش اصلی در فیلم شاهنشاه، به سینما بازگشت.

فیلم های آمیتا باچان در دهه 90

او در این دوره با درام جنایی Aaj Ka Arjun (1990) و درام جنایی اکشن Hum (1991) به موفقیت دست یافت که برای آن سومین جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم فیر را دریافت کرد. علیرغم عدم موفقیت، در این دوره بود که باچان اولین جایزه ملی فیلم خود را برای بهترین بازیگر مرد برای بازی در نقش یک مافیا در فیلم کالت Agneepath در سال 1990 دریافت کرد.

این سال‌ها برای مدتی شاهد آخرین حضور او روی پرده بود. پس از انتشار فیلم حماسی «خدا گواه» که مورد تحسین منتقدان قرار گرفت در سال 1992، باچان به مدت پنج سال به حالت نیمه بازنشستگی رفت. باچان در طول دوره بازنشستگی موقت خود به تولید کننده تبدیل شد و شرکت آمیتاب باچان، آموزشی ویبولیتین (ABCL) را در سال 1996 راه اندازی کرد. استراتژی ABCL معرفی محصولات و خدماتی بود که کل بخش صنعت سرگرمی هند را پوشش می داد.

بلافاصله پس از راه اندازی این شرکت در سال 1996، اولین فیلمی که شرکت تولید کرد، Tere Mere Sapne بود که باعث راه اندازی حرفه بازیگرانی مانند ارشد وارسی و ستاره سینمای جنوبی سیمران شد. در سال 1997، باچان تلاش کرد تا با فیلم Mrityudata محصول ABCL به بازیگری بازگردد. ABCL حامی اصلی مسابقه زیبایی Miss World در سال 1996، بنگلور بود، اما میلیون ها نفر را از دست داد.

شکست و نبردهای حقوقی متعاقب آن پیرامون ABCL و نهادهای مختلف پس از این رویداد، در نهایت در سال 1997 به سقوط مالی و عملیاتی آن منجر شد. باچان تلاش کرد تا حرفه بازیگری خود را احیا کند و در نهایت با باده میان چوته میان (1998) و سرگرد ساب (1998) به موفقیت تجاری دست یافت و برای سوریاوانشم (1999) نقدهای مثبتی دریافت کرد.

فیلم های آمیتاب باچان از سال 2000

در سال 2000، باچان در فیلم پرفروش یاش چوپرا به نام Mohabbatein به کارگردانی آدیتیا چوپرا ظاهر شد. بازی او سومین جایزه فیلم فیر بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای او به ارمغان آورد. به عنوان یک بازیگر، او به بازی در طیفی از شخصیت‌ها ادامه داد و برای بازی‌هایش در Aks (2001)، Aankhen (2002)، Kaante (2002)، Khakee (2004) و Dev (2004) مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. بازی او در Aks اولین جایزه منتقدان فیلم فیر را برای بهترین بازیگر مرد به ارمغان آورد.

باچان در فیلم سیاه سانجی لیلا باانسالی (2005) نقش آفرینی کرد و در نقش معلم پیر دختری ناشنوا و نابینا ظاهر شد که بازی او به اتفاق آرا مورد ستایش منتقدان و تماشاگران قرار گرفت و دومین جایزه فیلم ملی بهترین بازیگر مرد، چهارمین جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم فیر و دومین جایزه منتقدان فیلم فیر را برای بهترین بازیگر مرد به ارمغان آورد. آمیتاب با استفاده از این تجدید حیات، شروع به تایید انواع محصولات و خدمات کرد و در بسیاری از تبلیغات تلویزیونی و بیلبوردها ظاهر شد.

سال 2007 اولین حضور باچان در یک فیلم انگلیسی زبان به نام آخرین لیر اثر ریتوپارنو گوش با بازی آرجون رامپال و پریتی زینتا بود. این فیلم برای اولین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو در سال 2007 در 9 سپتامبر 2007 به نمایش درآمد. Paa، که در پایان سال 2009 منتشر شد، پروژه ای بسیار موفق بود، زیرا او در نقش پسر 13 ساله پسرش تحت تاثیر پروگریا آبیشک بازی می کرد و بازخوردهای مطلوبی را به همراه داشت و یکی از برترین ها فیلم های پرفروش سال 2009 بود. این سومین جایزه ملی فیلم را برای بهترین بازیگر مرد و پنجمین جایزه فیلم فیر بهترین بازیگر مرد را برای او به ارمغان آورد.

در سال 2015 در پیکو، او نقش پدری بدخلق را بازی کرد که یبوست مزمن را تجربه می‌کرد که مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و یکی از بزرگترین موفقیت‌های سال 2015 نیز بود. این اجرا برای باچان چهارمین جایزه فیلم ملی بهترین بازیگر مرد و سومین جایزه منتقدان فیلم فیر را برای بهترین بازیگر مرد به ارمغان آورد. او گولابو سیتابو را در سال 2020 بازی کرد و برای آن جایزه بهترین بازیگر مرد از منتقدان فیلم فیر دریافت کرد.

در سال 2000، باچان مجری فصل اول Kaun Banega Crorepati (KBC)، اقتباس هندی نمایش بازی تلویزیونی بریتانیا، چه کسی می‌خواهد میلیونر شود؟ بود. پخش آن زمانی که باچان در سال 2006 بیمار بود توسط استار پلاس متوقف شد. او سپس برای میزبانی فصل چهارم بازگشت و از آن زمان به بعد میزبانی این برنامه را برعهده داشت.

دیگر فعالیت های آمیتا باچان

در سال 2014، او برای اولین بار در سریال تلویزیونی تخیلی سرگرمی سونی با عنوان Yudh نقش اصلی تاجری را بازی کرد که با زندگی شخصی و حرفه ای خود مبارزه می کند. باچان به خاطر صدای عمیق و باریتونش معروف است. او گوینده، خواننده و مجری برنامه های متعددی بوده است. او در بسیاری از سرمایه گذاری های تجاری آینده سرمایه گذاری کرده است.

کارهای آمیتا باچان در امور خیریه

در سال 2013، او 10 درصد از سهام Just Dial را خریداری کرد که از آن 4600 درصد سود به دست آورد. او دارای 3.4 درصد سهام در Stampede Capital، یک شرکت فناوری مالی متخصص در رایانش ابری برای بازارهای مالی است. باچان 1.1 میلیون روپیه برای تسویه بدهی نزدیک به 40 کشاورز تحت محاصره در آندرا پرادش و 3 میلیون روپیه برای تسویه بدهی حدود 100 کشاورز ویداربا اهدا کرد.

در سال 2010، او 1.1 میلیون روپیه به بنیاد Resul Pookutty برای یک مرکز پزشکی در کوچی اهدا کرد و 250000 روپیه به خانواده پلیس دهلی، Subhash Chand Tomar که پس از تسلیم شدن بر اثر جراحات در جریان اعتراض علیه تجاوز گروهی جان باخت، اهدا نمود. او در سال 2013 صندوق یادبود Harivansh Rai Bachchan را به نام پدرش تاسیس کرد. این صندوق با همکاری بنیاد Urja، برق 3000 خانه در هند را از طریق انرژی خورشیدی تامین می کند.

باچان در سال 2002 به عنوان سفیر حسن نیت یونیسف برای کمپین ریشه کنی فلج اطفال در هند انتخاب شد. در سال 2013، او و خانواده اش 2.5 میلیون روپیه (42664 دلار) به یک موسسه خیریه به نام Plan India اهدا کردند که برای بهبود دختران جوان در هند کار می کند. باچان چهره کمپین «ببرهای ما را نجات دهید» بود که اهمیت حفاظت از ببرها را در هند تبلیغ می کرد.

او از کمپین PETA در هند برای آزادی ساندر، یک فیل 14 ساله که در معبدی در کولهپور، ماهاراشترا به زنجیر کشیده و شکنجه شده بود، حمایت کرد. در سال 2014، اعلام شد که او صدای خود را ضبط کرده و تصویر خود را به نسخه‌های هندی و انگلیسی نرم‌افزار TeachAids، یک ابزار آموزشی بین‌المللی برای پیشگیری از HIV/AIDS که در دانشگاه استنفورد توسعه یافته است، امانت داده است.

در سال 2020، باچان به دولت هند کمک کرد تا پیام بهداشت عمومی خود را در مورد کووید-19 قبل از اینکه خودش و برخی از اعضای خانواده اش آلوده شوند، تبلیغ کند. او با علائم خفیف بیماری در 11 جولای در بیمارستان بستری شد. باچان به طور گسترده به عنوان یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین بازیگران تاریخ سینمای هند شناخته می شود. او به خاطر بازی های به یاد ماندنی و حضور کاریزماتیک خود در صفحه نمایش مورد احترام منتقدان قرار گرفت و همچنین یکی از معتبرترین چهره های عمومی هند به شمار می رود.

دستاوردهای آمیتا باچان

او که به عنوان "شاهنشاه بالیوود"، "ستاره هزاره" یا "بیگ بی" شناخته می شود، الهام بخش بسیاری از بازیگران بزرگ و موفق سینمای هند برای نسل های زیادی بوده است. در اوایل دهه 80، باچان اجازه استفاده از شباهت خود را برای شخصیت کتاب کمیک سوپرمو در مجموعه‌ای با عنوان ماجراهای آمیتاب باچان داد. در ماه مه 2014، دانشگاه لا تروب در استرالیا بورسیه ای را به نام باچان نامگذاری کرد.

در ژوئن 2000، او اولین آسیایی زنده ای بود که در موزه موم مادام توسو لندن از موم الگوبرداری شد. مجسمه دیگری از او در نیویورک در سال 2009، هنگ کنگ در سال 2011، بانکوک در سال 2011، واشنگتن دی سی در سال 2012 و دهلی در سال 2017 نصب شد. در مارس 2010، باچان در فهرست "25 بازیگر برتر آسیایی تمام دوران" CNN قرار گرفت.

او در سال 2012 توسط PETA هند به عنوان "جذاب ترین مرد گیاهخوار" معرفی شد. در الله آباد مجموعه ورزشی آمیتاب باچان و جاده آمیتاب باچان به نام او نامگذاری شده است. یک مدرسه متوسطه دولتی در سیفای، اتاوه، کالج دولتی آمیتاب باچان نام دارد. آبشاری در سیکیم وجود دارد که به آبشار آمیتاب باچان معروف است. باچان به غیر از جوایزی که برای بازی‌هایش در طول سال‌ها کسب کرده، چندین افتخار برای دستاوردهایش در صنعت فیلم هند دریافت کرده است.

در سال 1991، او اولین هنرمندی بود که جایزه یک عمر دستاورد فیلم فیر را که به نام راج کاپور تاسیس شده بود، دریافت کرد. باچان در سال 2000 در جوایز فیلم فیر به عنوان سوپراستار هزاره انتخاب شد. او در سال 2001 به پاس سهمی که در دنیای سینما داشت، در جشنواره بین‌المللی فیلم اسکندریه مصر، جایزه بازیگر قرن را دریافت کرد.

بسیاری از افتخارات دیگر برای دستاوردهایش در چندین جشنواره بین المللی فیلم از جمله جایزه یک عمر دستاورد در جوایز فیلم آسیایی 2010 به او اعطا شد. در سال 2003، شهروندی افتخاری شهر دوویل فرانسه به او اعطا شد. دولت هند در سال 1984 نشان پادما شری، پادما بوشان در سال 2001، پادما ویبوشان در سال 2015 و جایزه داداساحب فالکه در سال 2019 را به او اعطا کرد.

رئیس جمهور وقت افغانستان در سال 1991 نشان تیراندازی افغانستان را به دنبال نشان کیوهو به او اعطا کرد. بالاترین نشان افتخار غیرنظامی فرانسه، شوالیه لژیون افتخار، در سال 2007 توسط دولت فرانسه به دلیل "حرفه استثنایی او در دنیای سینما و فراتر از آن" به او اعطا شد. در 27 ژوئیه 2012، در سن 69 سالگی، باچان مشعل المپیک را در آخرین مرحله امدادی آن در ساوتوارک لندن حمل کرد.